ТИЛЕКЕЙДЕГI ИҢ ТИРЕҢ КӦЛДЕҢЕР – ХАКАС МУЗЕЙДЕ
17.03.2023
Хабарлар
Кӧзiдiг. Л.Р.Кызласовтың адынаң Хакас национальнай чир-суғ ӱгренҷең музейде «Пай кӧл полғанына ла» сомнар кӧзiдии иртче
Пылтыр май айда Россияның 18 – 35 частығ чиит сомҷылары, блогерлерi, видеоға суурчатхан паза туризмнi тилiтчеткен устары тиксi хазнаның сомҷылар плэнерiнде араласханнар. Ол Иркутск облазында паза Бурятия Республикада ирткен. Хакасиядаң анда сомҷы Елена Кох паза блогер Сергей Грибанов полғаннар. Амды оларның тоғыстарын 14 марттаң сығара 16 апрельге теере Хакасияның ӧӧн музейiнде тикке кӧрiп аларға чарир.
Таныхтирға кирек, «Пай кӧл полғанына ла» проект «Россияның чииттерi» Чииттер киректерiнҷе федеральнай агентство паза Иркутсктағы национальнай iстезiглiг техническай университеттiң полызиинаң 2017 чылдаң сығара чуртасха кирiлген. Аның ӧӧн пӧгiнi – Пай кӧлзер туристтер хайиин айландырары, наа туризм маршруттарын iлезiне сығарып, чонға читiрерi паза Иркутск облазының, Бурятия Республиканың культуразынаң, чир-чайаанынаң таныстырары.
Россия синiндегi проектте аралазар алнында чайаачы кӧрiстiг устар улуғ марығ ирткеннер. Оларға проект тӧстегҷiлерiне сомнарнаң паза видеоларнаң толдырылған тоғыстарын кӧзiт пирерге киректелген. Таллағны иртiп алған 16 сомҷы паза тӧртер видеограф, блогер, туризмнең айғасчатхан ус Иркутск облазынзар паза Бурятиязар пiр неделяа экспедицияа парғаннар. Анда олар тӧрт командаа чарылғаннар. Полғанының на позының хайхастығ маршруды полған: «Промышленность туризмi», «Тункинскай ойым», «Этнотуризм» паза «Пӱрӱт чирi».
«Тункинскай ойым» маршрутча парчатхан оол-хыстар пурнада Зактуй аалзар кiргеннер. Анаң Шандагатайскай вулканны кӧрерге чӧргеннер. «Святая поляна» дацанда полғаннар. Сiлiг артастарны сомға паза видеоға суурғаннар.
Тункинскай ойым Пӱрӱт чирiнде орныхча, аның узуны – 200 км. Ойымдағы аң-хустарны паза ӧзiмнернi «Тункинскай» национальный парк хайығда тутча.
«Промышленность туризмi» маршрутха сыххан чииттер пастап Иркутсктағы ГЭС-та полғаннар. Ол 1958 чылдаң сығара тоғынча. Плотинаның пӧзии – 44 метр, узуны – 2,5 км. Аның пӱдiриинде тиксi СССР араласхан.
Кӧзiдiгдегi сомнарда Кругобайкальскай тимiр чолны (КБЖД) кӧрiп аларға чарир. Ол Пай кӧлнiң ибiре салылған Транссибирскай магистральның чардығы полча паза тилекейде иң аарлығ тимiр чол тiп саналча. Ыраххы чылларда аның пӱдiриине 52 миллион салковай хорадылған. КБЖД-ға 470 тахта, 40 тоннель, 16 галерея паза 6 виадук кiрче.
Чорыхчылар Ангарск городта, «Семечки от Фенечки» заводта полып, чапсых сомнар суурып алғаннар. Iдӧк городтың тархынын тирең пiлiп алғаннар.
Этнотуризмнi iстесчеткен сомҷылар паза блогерлер Усть-Ордынскай паза Листвянка посёлоктарда, Баяндай аалда пӱрӱттернiң кибiр-чозахтарынаң танысханнар.
«Пӱрӱт чирi» маршрутты таллап алған оол-хыстар Улан-Удэ городсар поездтiг читкеннер. Олар тынанып, кӱс алынып алып, пӱрӱттернiң культуразын iстезерге пастааннар. Иволгинскай дацан, Чингисханның турлаа, Узупчатхан арсыл аң тағ, Меркит сівеезі – республиканың мындағ чапсых ис-пайын кӧргеннер блогерлер паза сомҷылар. Андағы чир-чайаанның сiлиин дроннаң видеоға суурғаннар.
Чорыхчылар Улан-Удэ городта «Храм неба» хамнарның ордазында полғаннар. Олар хамнар Ӧӧркi чайааннарнаң чоохтасчатханнарын кӧргеннер паза сарыннарын искеннер. Мындағ орда Россияда чалғыс ла.
Проекттiң араласчылары полған на город-аалда туған-чағыннарына, арғыс-ӧӧрелерiне сувенирлер аларға маңнанчатханнар.
Сибирьдегi экспедицияны салтарлап, проект араласчылары постарының городтарында «Пай кӧл полғанына ла» сомнар кӧзiдиин асчалар. Пiстiң чир-суғҷыларыбыс Елена Кох паза Сергей Грибанов аны республиканың ӧӧн музейiнде иртiрчелер.
Автор :
Татьяна ТЮТЮБЕЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде