ХАКАСИЯДАҒЫЛАРFА ПОЛЫСЧАЛАР
01.03.2023
Хабарлар
Имнег кирее. Хакасиядағы кічіг чуртағҷыларның паза улуғларның хазиин Новосибирсктегі имҷілер сыныхтааннар
ОЛҒАН ОРТОПЕДИЯЗЫ
Ағбанзар кил парғаннар Я.Л.Цивьянның адынаң Новосибирсктегі травматология паза ортопедия наука-iстезігліг институттың (НИИТО) ӱс специализi. Олар республикада ӱc кӱн тоғынғаннар. Олғаннар хазиин имҷі-травматолог-ортопед Фёдор Прокаев паза имҷі-вертебролог Александр Васюра сыныхтааннар. Палаларнаң тоғыс апарылған республиканың имнег туразындағы поликлиникада. Улуғлар, тізең, имҷі-нейрохирург Шамиль Ахметьяновсар айлан турғаннар. Пу имҷіде хазиин сыныхтанар ӱчӱн оларға Ағбандағы имнег туразының ӧӧн поликлиниказында теесте турарға киліскен.
Новосибирсктегі имҷiлер азынада пазын салған на пациенттернің хазиин сыныхтааннар. Оларзар пациенттерні орындағы специалисттер ысчалар. Олған травматолог-ортопедтерінзер палалар паба-iҷелерінең хада килгеннер. Полғаны ла теесте позының кӧзіділ парған тусха кил турған, аннаңар олған имҷілерінзер теес чох полған.
НИИТО-да олған ортопедия пӧлиинде істенчеткен имҷі Фёдор Прокаев пiстің республиказар пастағызын на килбинче. Ол пылтыр Ағбанда паза Саяногорскта олғаннар хазиин сыныхтаптыр. Республиканың ӧӧн городында ікі кӱн аразына имҷізер 80-ҷа пала айлантыр, Саяногорскта пір кӱн аразына – 60-ҷа пала. Пӱӱл олған имҷілерiнің алнында ӱс кӱн аразына 200 азыра паланың хазиин сыныхтабызарға пӧгін турғызылған. Фёдор Витальевичтің чооғынаң, позынзар прай 112 паланы азынада пас салғаннар, имҷi-вертебрологсар – 152 пациентті.
Новосибирсктегі пу наука-iстезігліг институт пістің хазнаның хазых хайраллаҷаң министерствозындағы федеральнай кінге саналча. Аннаңар андағы имҷілер тоғыс чорығынаң пасха-пасха регионнарзар чӧрчелер. Фёдор Витальевич мындағ чорыхтар пациенттерге дее, имҷілерге дее тузалығ полча тіп таныхтаан.
– Алында пациенттерге пiссер постарына килерге киліcчең. Алай ба олар пічіктернi заочнай консультацияа пістің институтсар ыс пирҷеңнер, че пу оңдайда піс, имҷілер, пациенттерні постарын «тіріге» кӧр полбинчабыс. Итсе-де, амды дистанционнай оңдайнаң анализтер, істезіглер салтарларынаң, рентген паза пасха даа iстезіглер сомнарын пірее программа полызиинаң кӧріп, танызып аларға чарир. Че анзы читкіҷе нимес. Піске кізінең позынаң чоох алызарға, сайбалған уйа-чӱллерін алай оорха-сӧӧгін, патологиязын пос хараанаң кӧріп аларға киректелче. Анаң пістің клиникада ағаа хайдағ операция идердеңер алай ба аны пасха оңдайнаң имнирдеңер піске орта сағынып аларға кирек. Аннаңар ол саринаң піске піди тоғынарға истіг поладыр, – теен Ф.В.Прокаев.
Травматолог-ортопедтер оорха-сӧӧгін тың пиртіндір салған палаларға имнег полызиин, соона салдырбин, чапчаң пирерге кӱстенчелер. Фёдор Витальевич ӱр ниместе полған ікі киректеңер чоохтаан. Хакасиядағы пазын хынҷыхтыр салған хызыҷағасты санавиациялығ Новосибирсксер читіргеннерінде, аны институттың олған ортопедиязы пӧлиинде имнеп алғаннар. Пу институтнаң палғалызып, Хакасиядағы имҷі-травматолог-ортопед Минхас Бытотов пічіктерні пурун ыс пиртір. Анаң нинҷе-де кӱн пазынаң хызыҷағасты читіргеннер. Iдӧк оорхазын тың пиртіндірген ікінҷі хызыҷах Хакасиядаңох полған. Ол оорхазындағы кӧксі-пиліндегі сӧӧгін сындыр салтыр. Анда ағаа, операция идіп, оорхазына конструкция турғысханнар.
Че кізее имнег полызии кӧрілген план хоостыра пирілчетсе, аның чуртазына хорғыс чох полза, андада кічіг пациентке квота поликлиника пастыра пирілче, ол теезін 6 – 12 айҷа сахтапча. Мында чоох парча олған ортопедиязы пӧлиинеңер ле. Пасхазында тоғыс пасха оңдайнаң пӱдірілерге айабас. Новосибирсктегi НИИТО-да тикci 10 азыра пӧлік тоғынчаттыр.
Травматолог-ортопедсер кічіг чуртағҷылар аймах-пасха ағырығларнаң айланчалар, ӧӧнінде – оорха-cӧӧк паза уйа-чӱл ағырығларынаң. Кӧзідімге, оорха-сӧӧгі ағырығ тӧрiп парған палалар, хайзыларын чылларнаң имнирге килісче. Хайзы-да пациенттерні кічігдең сығара паза 18 час толдыр салған соонаң хайығда тутчалар. 18 частаң улуғ пациенттернi имҷілер пос аразында «взрослое детство» адапчаттырлар.
Олған ортопедиязынаң айғасчатхан имҷілер паланың азах-холлар паза арға сӧӧгінiң уйалары хайди хыймыранчатханын, тоғынчатханын пос хараанаң кӧріп сыныхтапчалар. Пірее уйа-чӱлнің пӱдізі сайбалған полза, андағ орынны олаңай алай ӱс пулуңнығ линейкалар полызиинаң сантиметрнең синепчеттірлер Пірее оорха-сӧӧк ағырии пар полза, хайди даа клиническай істезіглер иртірчелер. Паланың иді-cӧӧгi пӱдізін пӱкӱлее орта паалап полар ӱчӱн, кічіг пациенттерні имҷі кабинедінде чалаастандырарға килісче. Сынап пірее палаа хирургтарның полызии киректелчетсе, ағаа Новосибирскте имненерге пічік пас пирчелер. Кӧзідімге, оорха пӱдізі сайбалған сылтаанда операция идерге киректелчетсе, игір азахтарны тӱзедіп имнир ӱчӱн алай пір азаа хысхаҷах полза, аны iкiнҷiзінең тиңнестiрер ӱчӱн. Пiреезін cӧӧгін сындырған алай пиртіндірген соонаң хазии уйан пол сыххан сылтаанда имненерге ысчалар. Iдӧк андар таллап алчалар иңні уйазынаң сых парчатхан, тізектердегі сиирлер алай киҷiрi сайбалып ирееленчеткен пациенттерні. Сынында ағырығлар саны уғаа кӧп полтыр.
– Піcке ағырии тың улғаадыбысхан пациенттерні хати-хати имнирге килісче. Пастағы чардығында имнеен соонаң ағаа пазағы хати пістіңӧк институтта имненерге пічік пиріл парча. Анаң киректелчеткен имнег пічіктерін тимнеп алза, піссер хатап айланадырлар, – таныхтаан имҷі.
Хакасияда тоғыс апарған имҷілерде Новосибирсктегі НИИ-да улуғларға даа хазиин сыныхтанарға чарир, че хайди даа азынада пазын саларға кирек – регистратура алай интернет пастыра. Итcе-де, андағ киректе кізі ахча тӧлеп хазиин сыныхтан полар.
Республикадағы кiчіг чуртағҷылар хазиин iдӧк сыныхтаан травматолог-ортопед, имнег наукаларының кандидады Александр Васюра. Ол НИИТО-дағы олған паза саарбах вертебрологиязы пӧлиинде істенче. Имҷі-вертебролог полып, арға сӧӧк ағырығларын имнирінең айғасча, Хакасияда пу специалистте хазиин сыныхтадарға 152 паланы азынада пас салтырлар. Хайди санапча Александр Сергеевич, ол пациенттернің рентгенограмма, МРТ істезіглерi, параклиническай істезіглер салтарларын кӧріп алып, заочнай консультациялар иртіргені дее читкіҷе поларҷых. Че пеер, регионзар, тоғыс чорығынаң киліп, пациенттернең постарынаң чоох алысханы хай-хай артых поладыр. Андағ тоғазығ тузында имҷi пациенттің психологиязын чахсы піліп алча. Iдӧк имҷі аның операция иттірҷең кӧңні пар ба тіп cизінерге кӱстенче. Специалисттер пасхаҷыл даа киректерге тоғасчалар. Пірееде хайзы-да кізі, оларның чӧптерін заочнай консультация тузында чахсы истіп алып, пу имнег кінiнзер чидіп аладыр, че анда аның кӧңні тӱс парча, ол операцияа тимде нимес тіп искірче.
Че алынҷа cпециалисттер регионзар піди кил парчатханда, пациенттерге постарына улуғ городтарзар парарға киректелбинче. Аның хазиинаң палғалыстығ сидік сурии орындох табырах пӧгiлче, ағаа хоза, істезіглер дее иртерге кирек чоғыл. Пӧзік устығ специалисттің полызии iдӧк орындох пирілче нооза.
Хакасияда имҷі-вертебрологсар саарбахтар остеохондроз ағыриинаң, кем-де нейрохирургия ағыриинаң операция иттірген соонаң айланған. Iдӧк – I паза II степеньніг сколиознаң ирееленчеткен, пил-миистегі грыжалығ палалар, рак сізі сых парған паза даа пасха ағырығлығ пациенттер. Хайзы-да олған, оорхазын пиртіндіріп (ол санда «компрессионнай перелом» диагнозтығлар), имненген соонаң имҷізер хатап сыныхтанарға килген. Имҷінің чооғынаң, кӧбізі «остеохондроз» диагнозтығ айланча. Пӱӱл имҷі-вертебрологта операция иттірер ӱчӱн республикада асхынах пала таллап алтырлар. Ағбанда пу специалистсер алында даа аның холында имненген пациенттер айланғаннар. Олар операция иділген соонаң имҷіде чарым чыл, пір чыл пазынаң сыныхтанчаттырлар.
Чоохтирға кирек, А.С.Васюра осхас имҷі-вертебрологтар пістiң хазнада саннығ ла полтырлар. Ӧӧнінде олар иң не улуғ городтарда федеральнай имнег кіннерiнде істенчелер. Кӧзідімге, Москва, Санкт-Петербург, Краснодар, Уфа городтарда, Сибирьде, тізең, ӱс ле городта – Курган, Иркутск, Новосибирск.
УЛУҒЛАРНЫ ИМНЕПЧЕТКЕН НЕЙРОХИРУРГ
Россияның ӧӧн улуғ клиникаларынзар постары чит полбинчатхан улуғларға iдӧк уғаа оң полған – олар Ағбанзар улуғ городтаң имҷі-нейрохирург Шамиль Ахметьянов кил парғанына ӧрінгеннер. Шамиль Альфирович – имнег наукаларының кандидады, улуғ наука тоғынҷызы. Аны республиканың ӧӧн имнег туразындағы нейрохирургия пӧлиинің имҷілері чахсы таныпчаттырлар. Оларнаң тӧреміл чоох алысчатхан специалист iдӧк орындағы пациенттерге заочнай консультациялар иртірчеттір. Хакасиядағы имҷілер Новосибирсксер ӱгредіг курстарына чӧр килчелер тіп таныхталған.
– Пірееде имҷее пациентті хайди даа пос хараанаң кӧріп аларға киректеледір. Аның ағырииның хайдағ пілдіріглері сығысчатханын хол салааларынаң тутхлап сыныхтап, ит-сӧӧкті кӧрглеп алза ла хап-орта піліп аларға чарир. Орындағы имҷілернің кӱзі сидік операцияларны идерге читпинчетсе, аар ағырчатхан пациенттер пістің институтсар имненерге кил парчалар. Кӧзідімге, улғаат парған остеохондрознаң ағырчатхан кізілерге операция пір ле хати иділбинче, аның пастағы, ікінҷі, анаң ӱзінҷі дее чардығы иділче, – теен нейрохирург.
Пу специалистсер, тізең, республикада нейроонкология, оорханың дегенеративно-дистрофическай ағырығлары паза пасха даа диагнозтығ чуртағҷылар имнег полызиин кирексіп айланғаннар. Аның кабинедінзер теес улуғ полған.
Теезін чидiкпин сағыпчатханнарның санында полған Саяногорск чуртағҷызы Василий. 35 частығ ирен коронавируснаң ағырған соонаң чоон чілiң сӧӧк, нан сӧӧгі, азах-холлардағы уйа-чӱллері ағырып иреелен сыххан. Ам тізектерінің ікізінде эндопротезтер турғызарға кирек. Ол, пастап ковиднең 2021 чылда ағырып, Саяногорсктағы имнег туразынзар имненерге чатырылған. Олох туста анда аның iҷезі ковидтең имнентір, че ол чуғынҷахха сыдабин парған. Василий, тізең, хазиин оңдайлап алған. Анаң чиит оол пылтыр пазох чуғынчахнаң ағырыбысхан, че ковидтең оой озып алған. Февральда ибде неделя имненіп, оңдайланып алтыр. Аннаң андар тоғысха чӧр турған. Че пазағы айда уйа-чӱл ағыриинаң иреелен сыххан. Iди ол ноябрь айға теере ирееленіп істентір. «Азах узында турып тоғынчатханда, азахтарым іди тың сыстапчалар тіп сағынҷаңмын», – чоохтаан чиит оол. Че травматологсар айланғанда, чоон чiлiң-нан сӧӧгінің уйазынзар даа амды эндопротез турғызарға киректелче осхас.
Чиит оол Новосибирсктегі имҷілер ағаа имненерге полыс пирерлер тіп ізенче. Аны Ш.А.Ахметьяновсар позының городындағы имҷі-травматолог сала маңзыри ыстыр. «Пістің имҷіде киҷее ле полғам, ол мағаа Ағбанзар Новосибирсктегi имҷі-нейрохирург килген тіп, андар айланарға чӧп пирген. Арса, мині операцияа Новосибирсксер алып аларлар, пӱӱн ізеніп килдім», – сағызынаң ӱлескен Василий.
Автор :
Инора БОРГОЯКОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
