ЯБЛАХ - ІКІНҶӀ ХАЛАС
14.09.2022
Хабарлар
Багавдин МАГОМЕДОВ яблах хаптапча
Чир тамаа. Хакасияда чир тамаан ӧскірерінең айғасчатхан ферма кӧп нимес. Оларның пірсі - Магомед Магомедовтың хонии
Фермер Магомед Магомедов Ағбан пилтірі аймаан-да 300 гектарда яблах, свекла, морковь паза капуста ӧскірче. Яблахты 100 гектарда одыртча. Пӱӱнгі кӱнге свекланы чыып алғаннар. Пір гектардаң 40 тоннаҷа свекла сыххан. Амды хоныхта яблах хасчалар. Фермернің оолғы Багавдиннің чооғынаң, пӱӱл яблах пылтырғызынаң чахсы сыххан. Че аны прай хазып алза ла, салтарлар иділер. Амды нинҷе-де хыраны трактор хасча. Оларның пірсінзер пар килерге чарат салғабыс.
Піс килген хырада 10 азыра кізі яблахты тееріп хаптапчатхан. Трактор, яблахты хазыбызып, пасха хыразар парыбысхан. Тоғынҷылар, суум-саам тӱзіп, хайынчатханнар.
Олар Ағбаннаң хости орныхчатхан ааллардаңнар. Кӱнде 9 час тоғынчалар. Пір кӱн ӱчӱн 1000 салковай алчалар.
- Пастап свекланы чыыпчабыс, анаң яблахты. Морковьтың чардығын на чыып алғабыс. Аның тадии читіре кіргелек. Піс «Гала», «Ред Скарлетт», «Разара» паза «Ах роза» яблах сорттарын салғабыс. Амды ӱренге салған «Гала» сортты хасчабыс. Ол татхыннығ паза чахсы ӧсче. Пӱӱл яблах килкім ӧс парған. «Ред Скарлетт» хуруғ чыл-да даа чахсы ӧсче, аннаңар аны одыртчабыс.
Пу хырада яблахты чағын сал салғабыс. Ол ортымах синніг ӧс парған паза хайди даа «пыс» парарға кирек. Че ізіг кӱнде хасханы ағаа тың на маңат нимес. Ол ам ізіп парар, анаң аны чир тамаан хайраллаҷаң складсар апарарбыс. Анда сӧрӧн, - теен Багавдин Магомедов.
Хоных ӱренге 200 тоннаҷа яблах ур салар. Чіҷең яблахты имнег тураларына, олған садтарына, школаларға чыл ибіре сатча. Яблах ӱр хайраллалар ӱчӱн, минераллығ удобрениені кӧп нимес чайарға кирек. Удобрениені кӧп чайза, яблах уламох чахсы ӧзер, че ӱр хайраллалбас. Тӧрт чыл мының алнында хыраларда тизек чайғаннар. Аны фермерлердең тикке алчалар.
Багавдин Магомедов яблахтың «Ах роза» сортын махтаан. Аны хоных кӧп нимес салған, ӱрен асхынах полғаннаңар. Пу яблах ағырығларға пик, сығызы пӧзік паза татхыннығ. Хызылчар крайындағы фермерлер аны ӧскірчеттірлер. Пістің регионда ол тың тараалах. Пу сортты чахсы садысчалар.
Хоныхта свекланың «Экшн», «Водон», капустаның «Харикейн», «Антракт», морковьтың «Канада», «Балтимор» сорттарын ӧскірчелер. Ӱреннернің кӧбізі - гибрид, Голландияда сығарылғаннар.
Пӱӱл хоныхтың хыралар суғлирынаң сидіксіністер полған. Ағбан суғның сині син парғаннаңар, хыраларны суғлаҷаң кооптарда суғ асхынах полған. Паза хыраларда чазы хубағанағы тараан. Россельхознадзор фермерлерге чазы хубағанағы тарапчатханнаңар тузында искірген сылтаанда, прай чир тамаан хайраллап халғаннар.
- Россияның аал хонии сыныхтаа управлениезі піске чахсы полыс пирген. Чазы хубағанағы тарапчатханын паза хайдағ имнернең оохтырарын искір пирген.
Чир тамаан чыыр тустың ӧӧні - ол айас кӱннер турары, аннаңар мындағ кӱнде тоғынарға кӱстенчебіс, - теен Багавдин Магомедович.
Автор :
Оксана ТАНАЧАКОВА, сом Дмитрий СУНЧУГАШЕВТИ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы