Сергей Сокол: «Кӱстеністерні піріктірербіс»
10.11.2023
Хабарлар
Финанстар министрі тоғызын толдырчатхан Игорь Тугужеков идінҷектерге налог льготаларын артысчатхан закон проектінең таныстырған
Ӧӧркі Чӧп. Хакас Республиканың Ӧӧркі Чӧп депутаттары теестегі сессияа чыылысханнар
Кічіг хырлас айының 8-ҷі кӱнінде Хакасияның сигізінҷі хығыртии Ӧӧркі Чӧбінің ӱзінҷі сессиязы ирткен. Аны Ӧӧркі Чӧп кнезі Сергей Сокол апарған. Хайди искірген ол, Хакасия пазы Валентин Коновалов Москвазар тоғыс хоостыра парыбысхан, аннаңар сессияда чоғыл.
Кӱн суриинда – 20 сурығ. Оларның ас нимес чардығы Ӧӧркі Чӧптің кадрларнаң палғалыстығ читіре пӧгілбеен сурығларына чарыдылған.
Сессияның пастағы сурии – регламентче, мандат сурығларынҷа паза депутат этиказынҷа комиссияның искірии. Аның кнезі Алексей Дьяченко Хакасияның Табығ комиссиязы Денис Кабановты («Единая Россия») паза Алексей Кульшаны (КПРФ) республика парламентінің депутаттарын чіли санға алғанынаңар искірген. Олар Россияның Федерация Чӧбінзер сенаторға табылған Александр Жуковтың (Ӧӧркі Чӧптең сығара) паза Олег Земцовтың (Хакасия правительствозынаң сығара) орныларына депутаттар полыбысханнар. Пу оңдайнаң, Хакасияның сигізінҷі хығыртии Ӧӧркі Чӧбі толдыразынаң тоғынып пастабысхан – 50 депутаттығ (че пу сессияда 46 ла депутат араласхан).
Алексей Дьяченко ідӧк комитет-комиссияларда хайдағ алызығлар пол парғанынаңар чоохтаан. Ол кирек ӧӧнінде наа депутаттарнаң палғалыстығ полған. Денис Кабанов экономика политиказынҷа, промышленностьча, пӱдірігҷе паза транспортча комитетте тоғынар. Алексей Кульша позына экологияҷа, чир-чайаан ис-пайынҷа паза чир-чайааннаң тузаланарынҷа комитетті таллап алған. Ідӧк депутат Александр Масалов, экологияҷа комитеттең сығып, бюджетче паза налог политиказынҷа комитетте тоғынар сағызын читіртір. Ӧӧркі Чӧп пу алызығларнаң чарас салған.
Пазағы сурығларҷа Ӧӧркі Чӧп кнезі Сергей Сокол позы чоох тутхан. Пастап ол Ӧӧркі Чӧп кнезінің орынҷылары санын алыстырчатхан чарадығнаң таныстырған. Кнеске хоза орынҷылар пирерінең депутат Олег Иванов тоғыр полған.
– Пастап олаңай чааҷы полып аларға, анаң – офицер, анаң на генералға турғызарға кирек, – таныхтаан ол.
Сергей Сокол пу алызығлар Ӧӧркі Чӧптің тоғызын тӱзімніг идер кӧстегнең паза президиумда прай фракцияларның кізілері полар ӱчӱн кирілчелер тіп нандырған. Ағаа хоза, хозылчатхан орынҷылар чал ахчазын албин тоғынар осхастар.
Ӧӧркі Чӧптің пасха депутаттары орынҷылар санын ӧскірер чарадығдаң тоғыр полбааннар: ӱчӱн – 43, тоғыр – пір, тудыныбысхан – ікі.
Анаң Сергей Сокол хоза орынҷыларына Денис Кабановты паза Михаил Молчановты табарға чӧпнең сыххан. Денис Кабановтың ӱчӱн 42 депутат ӱн пирген, тоғыр – ӱс, тудыныбысхан – пір. Михаил Молчановтың ӱчӱн 39 депутат ӱн пирген, тоғыр – читі. Іди олар пір ӱннең нимес, че орынҷыларға табыл парғаннар.
Пу оңдайнаң Ӧӧркі Чӧп кнезінің амды пис орынҷы полар: пастағы орынҷы Пётр Воронин («Единая Россия»), орынҷылар Леонид Быков («Единая Россия»), Григорий Назаренко (КПРФ), Денис Кабанов («Единая Россия») паза Михаил Молчанов (ЛДПР).
Паза пу сессияда депутаттар устағҷы чох полған хазых хайраллирынҷа паза социальнай политикаҷа комитеттің кнезін тапханнар. КПРФ фракциязы ол комитеттің устағҷызына Людмила Кауфманны турғызарға чӧпнең сыххан. Пасха фракциялардаң кандидатуралар чох полған. «Единая Россия» паза КПРФ аразында чӧптезіглер апарылған соонаң мындағ чӧпке килгеннер тіп сизінерге халча. Людмила Кауфман комитет кнезіне табыл парған (ӱчӱн – 38, тоғыр – алты, тудыныбысхан – пір).
Ідӧк депутаттар Ӧӧркі Чӧп президиумынаң регламентче комиссия кнезі Алексей Дьяченконы, чииттер политиказынҷа, туризмҷе, физическай культураҷа паза спортча комитет кнезі Александр Пащенконы сығарыбысханнар. Оларның орнына наа табылған орынҷылар Денис Кабановнаң Михаил Молчанов кирілгеннер.
Депутаттар прай сурығларны ситкіп искеннер
Аның соонаң Ӧӧркі Чӧп закон проекттерінең палғалыстығ сурығларҷа тоғынып пастаан. Оларның аразында иң ӧӧннерінің пірсі – идінҷектерге налог льготаларын 2024 чылда артысчатхан закон проекті. Аннаң Хакасияның финанстар министрі тоғызын толдырчатхан Игорь Тугужеков таныстырған.
Чоох парча 2022-2023 чылларда пістің республикада тоғынған ӧнетін налог режимнерінеңер. Ол аал хонииның пірге налогынҷа (1 %) паза налог саларының нииктелген системазынҷа («парыстар минус хорадығлар» системаҷа 5 %-ке теере паза «парыстар» системаҷа 1 %-ке теере) тӧбін ставкалар, ідӧк налог саларының патенттіг системазынҷа 0,7 тӧбін тӱзірчеткен коэффициент.
– Хакасия правительствозы тимнеен льготалар кічіг паза ортын бизнестің алынҷа категорияларын кирілген санкциялардаң арачылирға кӧрілгеннер, – таныхтаан Игорь Тугужеков.
Ӧӧркі Чӧп идінҷектерге хабазарынаң чарас салған – закон проекті пӱкӱлее пастағы паза ікінҷі хығырығда алыл парған.
Паза депутаттар Ӧӧркі Чӧптегі эксперт чӧптерінеңер чарадығны алыбысханнар. Пу оңдайнаң ол чӧптезігліг органнар хайди тӧстелері, хайди тоғынары чарыдыл парған.
– Эксперт чӧптері Ӧӧркі Чӧп кнезі чарадиинаң теестегі хығыртығ Ӧӧркі Чӧбінің полномочиелері тузына, комитеттер тоғызының алынҷа кӧстеглерінҷе тӧстелчелер, – чарытхан Ӧӧркі Чӧп кнезінің пастағы орынҷызы Пётр Воронин, пу сурығҷа чоох тудып. – Эксперт чӧптерінзер республика парламентінің депутаттары, халыхтар ӱлгӱзі органнарының паза халых пірігістерінің кізілері, эксперттер кірерлер.
Эксперт чӧптерінде пистең ас нимес паза 21-дең кӧп нимес кізі полар. Эксперт чӧбі кнезін Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі турғызар. Чыылығларны кирексініс хоостыра, че айда пірдең ас нимес иртір турарлар. Таныхтирға кирек, ирткен тус аразына эксперт чӧптерінің ікі чыылии ирт парған, ол санда бюджетче эксперт чӧбінің.
Пу сессияда пастап «правительство чазы» иртер тіп кӧрілген. Че ол сурығ кӱн суриинда чох полған, аны суурыбыстырлар. Ноға? Пу сурығны Ӧӧркі Чӧп кнезі сессия тоозылчатханда чарыт пирген.
– Піс республика чуртағҷыларын сағыссыратчатхан ӧӧн сурығларның пірсін – сӧп-саптаңар – суурыбысхабыс, – искірген Сергей Сокол. – Правительстваа піс сурығларны ыс пиргебіс. Нандырығларны ӱр ниместе ле алғабыс, че оларда ниме мыннаң мындар идерге кирек полчатханын чарытчатхан нандырығлар чоғыл. Аннаңар піс ол сурығны чылдырчабыс, мин ізенчем пазағы сессияа.
Ідӧк Сергей Сокол бюджетче хайдағ тоғыс апарылчатханынаңар паза Хакасия пазы Валентин Коновалов ноға Москвазар парыбысханынаңар чоохтап пирген.
– Піс амды кирілген бюджетче ӧткін тоғынчабыс, – теен ол. – Тоғыс комитеттер, эксперт чӧбі синінде апарылча. Прай город-аймахтарның, эксперттернің сағыс-кӧрістері санға алылча. Пістің пӧгінібіс – хорадығлығ чардығын ипти ӱлестір салары паза бюджетті толдырар оңдайларны ӧткін тілирі.
Халғанҷы сурығҷа олар Хакасия пазы Валентин Коноваловнаң пірге тоғынарға чӧптес салтырлар.
– Валентин Олегович Москвада федеральнай ӱлгӱ органнары устағҷыларынаң хада тоғазығлар иртірче, – чоохтаан Сергей Сокол. – Ол санда РЖД-наң хада хара тасты тартарына квоталарны ӧскірерін ӱзӱрче. Пу туста піске Москвада ӧткін тоғыныбызарға киректелчеткенінеңер чӧптес салғабыс. Піс пірге тоғынарбыс, федеральнай ӱлгӱ органнарынаң чоохтазарбыс. Минің дее, Хакасия пазының даа андағ оңдайлар пар. Аннаңар кӱстеністерні піріктірербіс, бюджеттің парыстығ чардығын ӧскірер ӱчӱн.
Сомнар Дмитрий Сунчугашевти
Автор :
Альберт Толмашов
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
