САРЫҒ ХАЙАХ – ХЫСХЫНЫ ӰДЕСЧЕҢ ПАЙРАМ
01.03.2023
Хабарлар
Ӱлӱкӱн. Пу ирткен субботада Чиңiс паркында Ағбан городтың чуртағҷылары соох кӱннернең анымҷохтасханнар
Чиңiс паркында ыр-сарын чайылчатханы ырахтынох истiлген. Сарығ хайах пайрамы амыр-иптiг иртер ӱчӱн полиция тоғынҷылары хадағда турчатханнар. Концерт-ойыннар пасталарына чарым час халған, че паркта чон тығырама чыылыс парған. Ууҷалар пархаларын чидiн салғаннар, чиит iҷе-пабалар иркелерiн хуҷахта хаап чӧрчеткеннер.
Ӱлӱкӱннiң аалҷыларына холнаң ниме-ноолар чайапчатхан устарның тоғыстарын кӧрiп аларға чапсых. Ӧӧнiнде ипчiлер палғаан сiлiг ойнаҷахтар, чылығ носкилер, мелейлер, пӧрiктер, киис сiлепелер паза черкейлер садыға сығар салтырлар. Чиит хыс шоколадтаң иткен сувенирлер тимнеп килтiр. Частаныбысхан ирен ағастаң кирткен iдiс-хамыс сатчатхан. Пiс абахай ус Галина Микованаң танызып алғабыс.
– Iҷем Наталья Александровнанаң хада чайаачы тоғыснаң чибiргi чылҷа айғас парирбыс – палғапчабыс, тiкчебiс, – чоохтаан ол. – Пӱӱн позыбыс иткен харандыларны садыға ағылдыбыс. Оларны пic чазыда ӧсчеткен хуруғ оттаң итчебiс. Интернетте кӧклӧ сырайларын таап алып, аны принтер пастыра чаҷында сығарып алчабыс. Анаң, килiстiре хыплап, харандыларның ачых-чарых сырайларын тимнепчебiс. Аймах ӧңнiг истердең кӧгенегестер тiкчебiс.
Алынҷа чаҷында «прай чобағлар хыйа чӧрзiннер» сӧстернi пазып аларға кирек. Ол чаҷын Сарығ хайах харандызынзар салылча. Анаң аны ӧртебiзерге кирек.
Олох ярмаркада саарбахтар 50 – 100 салковайға турчатхан лотереяларнаң ойнапчатханнар. Ойнаҷахтар утып алғаннары тың ӧрiнiсчеткеннер. Ол арада прай паркка «Барыня-барыня» паза пасха даа орыс ырлар чайылчатхан. Кӧглiг сарыннар чонның кӧңнiн улам кӧдiрген.
Парк ортызындағы айғылығ чылҷаң тағыҷахта олғаннар теезi улуғ полған. Олар «ледянкаларнаң», хайзы одырып, хайзы чадып алып, ӧрчiлiг чылчатханнар. Анда-мында хатхы-кӱлкi истiлчеткен.
Сарығ хайах ӱлӱкӱннiң ӧӧнi – сызырдаң идiлген харандыны ӧртирi. Чиңiс паркында ол ырахтынох харахха тасталған. Устар ағаа хызамдых чахайахтығ от кӧк кӧгенек кизiрт салтырлар паза хызыл плат тарт пиртiрлер. Ӱлӱкӱннiң «ээзi», аалҷыларны удурлап, холларын чаза тут салып турчатхан.
– Столбаны кӧрбинчем, – чоохтанған, апсаана холтыхтан салып, кӧӧлҷе пастыр париған инейек.
– Пӱӱн чылығ, оолларға столбазар сығарға чарас кӱн, – ипчiзiнең чарасхан улуғ частығ аға.
Оол-хыстар «Часка хаалхазының» иркінiн алтапчатханнар. Анда оларны «пора абаҷах» сомға суурынарға удурлапчатхан. Я, часхы чит килдi, тайға ээлерi хысхыдағы уйғудаң усхунчалар. Пiрсi Сарығ хайах ӱлӱкӱнге iзiг плинелер чиирге килтiр.
5 – 7 частығ палаҷахтар постарының сыннарынаң тиң чоон ағас рогаткадаң хоосталған таңағастарны атчатханнар. Тазыҷахтар орнына аймах ӧңнiг мерчiгестер полғаннар.
Волонтёрлар Наталья Спивакова паза Оксана Шагжан харачахтығ пас чӧрчеткеннер. Анда арығ чаҷынахтар паза ручкалар полғаннар.
Город чуртағҷылары, оларзар пастырып, чаҷынахта хайдағ чобағлардаң, ағырығлардаң озып аларға сағынчатханнарын пасханнар.
Хайдағ даа улуғ пайрамда пай стол салылча. Мында iдӧк ас-тамахнаң айғасчатхан садығҷылар, чонны iзiг пловнаң, плинелернең, самса-чебурекнең, сiстеен итнең азырап, маң чохха тӱсчеткеннер. Олғанахтар тадылығ вата паза попкорн садылчатхан орынзар теес тӧстебiстiрлер.
12.00 часта ӧӧн сценада ойыннар пасталыбысхан. Ағбан городтың чайаачы ӧмелерi Сарығ хайахха чарыдылған ӱтертiстiг ыр-сарыннар толдырғаннар. Ӱлӱкӱннiң аалҷылары, оларға хозылып, плесет салчатханнар.
Спорт ачығында оолахтар, тӧге ӱстӱнде турып алып, сызырлығ хапнаң удур-тӧдiр сабысчатханнар. Ағастаң тӱзiре саптырыбысханы утыр салған тiп саналған. Оолахтар пу марығда хынып араласханнар. Олох ачыхта, пизер кiзiдең iкi ӧме тӧстеп, арғамҷы тартысханнар. Ӧӧнiнде хызыҷахтар оолахтардаң тоғыр кӱстерiн cынирға сiренгеннер.
Спорт марығларының иң хынии пӧзiк столбаа сығары полған. Аның хыринда чон тығырама чыылыс парған. Хай пiрее ооллар, кӧксiлерiне теере чалаастанып, столбазар сыхчатханнар. Оларға столбаның пазындағы хапха холнаң тееп парарға киректелген. Марығны иртiрчеткен ирен хормачыланарға ла маңнанминчатхан. «Кӧрiңер, пу оол столбаны хысты ла чiли хуҷахтапча!» – кӧрiгҷiлернi ээретчеткен ол. Кӧбiзi столба пазына читiре сыххан. Чарымызына ла читкеннер полғанох.
Артур Челтыгмашев ӱлӱкӱнге Марина ипчiзiнең хада килген. Ол, кӱлӱктернiң мариин кӧр cалып, iдӧк кӱзiн сынирға сағыныбысхан. Столбаа сығарға оой полған, итсе, соох пiлдiрген тiпче Артур.
Прайзынаң чапчаң Таштып чирiндегi чиит оол Андрей Султреков полған. Ол столбаа iрiмҷiк чiли нинҷе-де секунда аразына ла сых парып, iдӧк нандыра табырах тӱс килген.
– Мин чуртазымда столбаа хаҷан даа сыхпаам, – тiпче ол. – Спортнаң айғасчам, аннаңар пу марығда аралазарға ниик пiлдiрген.
Кӱстерiн cынаан оолларға сыйыхтығ хабыҷахтар читiргеннер.
Ӱлӱкӱн iкi час парған. Харандыны ӧртеҷең тус чағдабысханда, Чиңiс паркында чон улам тол парған. Пабалар, чахсы кӧрiнзiн тiп, кiчiг иркелерiн иңнiлерiне одыртып алғаннар. Чон харандының кӧйчеткенiн, Наа чыл салюды атылчатхан на чiли, хайхап кӧргеннер.
Сарығ хайах ӱлӱкӱнде Ағбанда тасхархы киинiң сооғы -1 полған. Истiг кӱнде кiзiлер ибзер таразарға маңзырабинчатханнар.
Валентина ТРОШКИНА:
– Концерттi хынып кӧрдiбiс. Иреннер столбаа сыхчатхан марығ кӧңнiбiске кiрген. Iкi ле кiзi столба пазына читпеен. Ӱлӱкӱн чахсы ирт парды. Кӱн салбаза даа, тасхар чылығ пiлдiрче.
Альбина ТУГУЖЕКОВА:
– Пайрамға чахсы тимнен салтырлар. Пiр ӧӧн сцена полған. Аннаң сығара кiзiлер спорт, олған, ярмарка ачыхтарынҷа тарасхлааннар. Прай ниме кӧңнiме кiрдi.
Саяна ЧЕБОДАЕВА:
– Сарығ хайах ӱлӱкӱннi кӧп чон чидiкпин сахтаан. Прайзы мындағ пайрамнарға сағын парған. Олған ачығында полдыбыс. Анда аймах ӱтертiстiг ойыннар иртiрiлгеннер. Ӱлӱкӱнге сӧбiремнең хада килгем – пиҷем, хонғаным паза iкi палам.
Светлана ШАЛГИНОВА:
– Пеер Катя хызыҷаамнаң хада килгем. Концерт чахсы полды. Иреннер столбаа морсымнығ сыхханнар. Ӱлӱкӱн хынығ ирт парды.
Автор :
Татьяна ТЮТЮБЕЕВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
