ИДІНҶЕКТЕР ХЫЙҒЫЗЫ: «Піс итпезебіс, кем идер?»
14.04.2023
Хабарлар
Тоғазығ. Россияның Хазна Думазының депутады Казбек Тайсаев паза Хакасия пазы Валентин Коновалов республиканың идінҷектерінең паза пос кирее халых пірігістерінiң устағҷыларынаң тоғасханнар
Хакасиядағы идінҷектернең тоғазығ республиканың музей-культура кінінің ікінҷі хадылындағы залда ирткен. Аны регионның экономика тилізі министрі тоғызын толдырчатхан Роман Ковтун апарған. Валентин Коновалов республикада идінҷектерге хабазарынҷа, кічіг паза ортын пос киреен тилідерінҷе хайдағ тоғыс апарылчатханнаңар хысхаҷахти чарыт пирген. Тиксі хазнаның экономиказынаң тоғыр хатығластар кирілзе дее, Хакасияда идінҷектер, оларда істенчеткеннер саны (9 %-ке) хозылчатханы, тоғыс чохтар саны хызырылчатханы (2022 чылның улуғ хырлас айының 31-ҷі кӱніне оларның саны 1,1 %-ке тиңнелген) таныхталча. Прай ол инвестиция кирер оңдайларны чахсыландырчатхан хабазығларны чуртасха киргенінің салтары полча: республикада аймах налогтар сині хызырылча, льготалар пирілче. Валентин Олеговичтің таниинаң, прай ол хабазығ идінҷектернің сағыс-кӧрістерінҷе, чӧптерінҷе тимнелген.
– Хакасияда тимде ниме-ноо сығарызы ӧсче. 2022 чылда ол 9,5 процентке кӧп ниме-ноо сығарыбысхан. Ӧзіске аймах-пасха сылтағлар чӧлег полған, олох туста республиканың чуртас-экономика тилізі стратегиязының кӧcтеглерінің пірcі – чир-чайаан ис-пайы промышленнозынаң палғалыс синін хызырары, – чарытхан Валентин Олегович.
Россияның Украинадағы ӧнетін чаа операциязы паза кидеркі хазналар экономикадаң тоғыр хатығластар кирчеткен туста пістің идінҷектерге хайди даа сидік чухса, олар чааҷыларыбысха, армиябысха полысчаң оңдайлар таапчалар. Аннаңар тоғазығда ідӧк чоох парған. Пастыхтар тиксі республика чуртағҷыларына, ол санда идінҷектерге, предприятиелерге, іcтеніс ӧмелеріне, Россия президентінің сағыс-кӧрістерінең чаразып, ӧнетін чаа операциязын иртірерге хабасчатхан ӱчӱн алғыс читіргеннер.
Казбек Куцукович Хакасияда СВО-ға, аның араласчыларына паза сӧбірелеріне читірілчеткен хабазығларға чӧпсінчеткенін искірген. Хазна Думазының депутады фронтта удаа полча. Ол аның тиксі 850 километр хырығларында полған. Чааҷыларға ниме киректелчеткенін, гуманитарнай паза пасха полызығ хайдағ регионнардаң читірілчеткенін чахсы пілче. Хакасия ол регионнар санында. Республикада тоғыс чорығынаң полып, Казбек Тайсаев ипчілернің чааҷыларға посылкаларны улуғ хыныснаң тимнепчеткенін пос хараанаң кӧріп алған.
– Харатастағы кип-азах тікчең фабриканың тоғынҷылары тоғыс соонаң носкилер палғапчалар, полған на параны «Хакасиядаң хыныснаң» пазылған чаҷынны чапсырчалар паза тадылығ cыйығас сух пирчелер. Ол уғаа аарлығ паза улуғ тоғыс. Республика пазына, тиксі чуртағҷыларға чааҷы оолларға хабасчатхан ӱчӱн алғыс, – теен Казбек Куцукович.
СВО араласчыларына хабазығ чыыпчатхан пірігіcтер, «Опора России» пірігістің Хакасиядағы пӧлии, Хакасияның садығ-промышленность палатазы паза алынҷа идінҷектернің кӧрізінең, неонацизмні утары – ол піcтің чааҷыларның на пӧгіні нимес, ол тиксі хазна чуртағҷыларының, бизнестің пірге тудынғаны. «Піс итпезебіс, кем идер?» – андағ хыйғынаң пістің идінҷектер, хайдағ даа сидік полза, азахта пик турарға, тӧдір пазынмасха паза чааҷыларыбысха хабасчаң оңдай табарға кӱcтенчелер.
– Нименең піc чааҷыларыбысха полыс поларбыс? Пу сурыға нандырығ сах андох табылған. Итнең, ас-тамахнаң, – чоохтапча тоғазығның араласчызы, Асхыс аймаандағы Асхыс Чоғархы аалның фермері Зинаида Казагашева. – Іди піс Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозы полызиинаң СВО-ға ит ысхабыс: полған на хоных пір-iкi пас інек, хой пирген. Піс киртінчебіс: чиңіс хайди даа тударбыс.
Тоғазығда идінҷектер пӱӱнгі сағыссырастарынаң ӱлескеннер. Олар 44 № Федеральнай законға (хазна чахығларына садығлар иртірерінеңер кирексіністер), сӧбірелерге пала ахчазы пӧзік синде тӧлелчеткеннеңер, іҷе-пабалар тоғынарға хынминчатханына, кадрлар чидіcпинчеткеніне паза хомай тимнелчеткеніне теелгеннер. Зинаида Петровна кӧдірілген сурығларнаң чарасча. Пос хонии ээзінің ооллары, пӧзік ӱгредігліг ползалар даа, кӱннің олаңай тоғысты толдырарға киректер. Ноға? Аалда тоғынар кізі табылбинча! Чиит сӧбірелер, кем ам даа аалдаң парғалах, тоғынарға ынабинчалар. Кӧбізі кӧп палалығ, че, хомзынысха, олар хазна пособиелерін палаларына хоратпинчалар.
– Тоғазығда орта чӧптер пирілген тіп санапчам: пособиелерні тӧлиріне хоза кирексіністер кирерге кирек, ол санда іҷе-пабаларның тоғынарынҷа, – тіпче Зинаида Казагашева. – Аалда тоғынар кізі полған полза, піс, фермерлер, хоныхтарыбысты ікінҷілес чох алғыдарҷыхпыс.
Идінҷектернің чӧптері, уламох федеральнай законнарға алызығлар кирерін киректепчеткеннері, санға алылғаннар. Оларны орындағы ӱлгӱ органнары, Хазна Думазының депутаттарынаң хада тимнеп, закон сығарҷаң пастағнаң федеральнай синге сығарлар.
Автор :
Наталья СЮПТЕРЕКОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
