ПОС КИРЕЕ ТОҒЫНАРҒА КИРЕК
10.12.2021
Хабарлар
Форум. «Халыхтарның чоохтазии» гражданскай форумның теестегі ӱзӱрии «Пос кирее коронавирус тузында» сурыға чарыдылған
Мындағ сурыныснаң айланғаннар ӱлгӱлерзер республиканың пос киреенең айғасчатхан улузы. Чоох тутханнар санында полғаннар Хакасиядағы идінҷектер правозын арачылирынҷа уполномоченнай Василий Кудашкин, садығ киреендегі, таарлағ тартчатханнарның пірігістерінің, чонны азырапчатханнар паза гостиницалар кізілері. Полғаны ла коронавирус тузында хайди тоғынчатханнарын паза ӱлгӱ органнарының чуғынҷах ағырығнаң кӱрезер ӱчӱн алчатхан чарадығлары пос киреене хайди теелчеткенінеңер чоохтаан. Ідӧк чоохтазыға хонҷых регионнарның идінҷектерінің халых пірігістерінің кізілері хозылғаннар. Олар Хызылчар крайында паза Томск облазында ағырығ хайди тарапчатханын, локдаун хайди ирткеннеңер паза ӱлгӱ чарадығларының теелізінеңер чоохтааннар.
Россия президентінің хайииндағы идінҷектер правозын арачылирынҷа уполномоченнайы локдаун кирілер алнында идінҷектер аразында сурастырығ иртірген: сурығлар хайди олар тоғынчатханнарына, локдаун кирілзе, хайди пос киреенең айғас поларларына, удаа урунчатхан сидіксіністерге паза хазна хабазииның тузазына чарыдылғаннар. Сурастырығ салтарларынаң пілдістіг полған, пос киреенең айғасчатханнарға кирілчеткен хатығластар пір дее оңдайнаң чахсы теелбинчелер. Идінҷектернің 35 %-і тоғынҷыларнаң саназыбызарға тимде, чарымы - чазыт оңдайнаң тоғынарға. Идінҷектернің 47 % хазнаның хабазиин, ол санда МРОТ-наң тиң айландырылбас субсидияны, тузалығ санапча, че читкіңе нимес. Тиксі алза, хазна экономиказы уғаа сидік тустарны иртчеткені таныхталған. Тоғыс тӧреміл тохтадылчатханда, хайдағ тилістеңер чоохтирға чарир.
Олох туста кӧбізі идінҷектер коронавируснаң кӱресчең кирексіністерні толдырчалар паза мыннаң мындар толдырарға тимделер. Оларның предприятиелерінде тоғынҷыларның 80 - 100 % прививка турғыстырып алған. Че оларны олох ла прайзынаң тиңнеп чабысчалар... «Премьер» садығ туразының ээзі Олег Гавловскийнің пос киреен апарарында пӱӱл иң улуғ сидіксінізі - инфляция. Ағас пӱдіріг материалларына паалар ӱс хати ӧс парған, тимірге - ікі хати! Пӱдіріг материаллары сығарызында ніске кӧстегҷе тоғынҷылар асхынах, аннаңар, оларның піреезі ағырыбысса, сығарыс турыбысча тиирге чарир. Олег Борисович, ӱлгӱ органнары мыннаң мындар хатығластар кирчетсе, ас-тамахтаң пасха ниме-ноо садығ тураларын чаппасха сурынча. Аның кӧрізінең, андағ садығ тураларынзар кӧп кізі чӧрбинче, ас-тамах садығ тураларын тиңнестіріге алза. Халғанҷы локдаунда пӱдіріг ниме-ноозының садығ туралары 150 -200 миллион салковай парыс ит полбин халғаннар. Ол ахчаны чуртағңылар хонҷых регионнарда хоратханнар, ол санда Минсуғда, хайда андағ хатығластар кирілбеен. Андағох улуғ ӱреге кіртірлер транспорт полызығларын пирчеткеннер.
Чонны азырапчатхан предприятиелер адынаң чоох тутхан идінҷек Лариса Любимова. Аның таниинаң, тоғынарға сағынчатханнар хайдағ даа сидік туста наа тиліс чолын табарлар.
- Ам наа чыл ӱлӱкӱннері чағдапча, корпоративтер пасталыбызар. Мында ӧӧн сидіксініс сығысча - хайди чонны прививка итіртерге? Пос кирее олаңай чонның кирексіністеріне тӧстеніп тоғынча. Аның ӱчӱн тоғысчы ӧмеде прайзы прививка турғыстырып алғаң ікі чыл аразына коронавируснаң 60 кізідең 8-і ле ағырғаң че пӱӱнгі кӱнде ідӧк кискек тарапчатханда, пір саңай сигіс кізі ағырыбысхан. Хайди? - чапсыпча идінҷек. Лариса Любимова республика ӱлгӱлерін 102-ҷі чарадығны алыстырарға сурынған.
Чоох тутханнар аразында QR-код кирілчеткенінең тоғыр полчатханнар табылғанох. Оларның кӧрістерінең, кізі аннаң тузаланарға алай чағындағы искірігні хада ал чӧрерге позы таллирға кирек. Чиит ипчінің тоғызы саннығ технологияларнаң палғалыстығ даа полза, ол «иргі» оңдайлығларның сарин алған. Аның кӧрізінең, интернет уйан тутчатхан орында, олаңай телефоннаң тузаланчатханнарға ырах чолға сыхчатса, самолеттығ алай поездтіг, прививка турғыстырғанын киречілирге сидік полар. Че пӱӱнгі кӱнде имнег туралары кізее прививка турғыс пирзе, тимде QR-кодты вакцинациядаңар пічікке чапсыр пирчелер. Аннаңар чыылығ араласчылары пу тоғырланысты читіре оңар полбааннар.
Хакасияның экономика тилізі министрі Виктор Богушевич идінҷектерні иң пастағызын пос хазиинаңар, чуртазынаңар сағыссырирға сурынған. Пӱӱн коронавирус чуртазыбысха саңай кір парғанын оңарарға кирек. Ол, кискек чіли, піснең хада чуртир. Посты арачылир оңдай пар: вакцина сығарыл парған. Прай тилекейде чон прививка турғыстырча.
- Идінҷек, алынҷа кізі хай син нандырығлығ, ідӧк ол кирілчеткен кирексіністерге тудынча, аның пос кирее санитар-эпидемиология кирексіністерінҷе тоғынча, аның сылтаанда ол пасхазына хорғыстығ нимес. Прайзыбыс іди тудынзабыс, тымо даа тӧбін пазынар, - таныхтаан Виктор Николаевич.
Гражданскай форумның теестегі суриин чаап, Хакасияның садығ-промышленность палатазының кнезі Владимир Сорокин араласчыларның чӧптерін піріктірген:
- хабазығ кӧрілген экономика кӧстеглерін алғыдарға;
- ӱлгӱлерге пос киреене теелчеткен алызығларны, чарадығларны паза закон проекттерін оларнаң хада ӱзӱр турарға;
- QR-код кирілчеткені кӧңніне кірбинчеткеннерге аның орнына тузаланар оңдайларны сағын таап чӧптирге, сым полбасха паза пасхазы.
Прай чӧптерні Хакасияның садығ-промышленность палатазы республика ӱлгӱлеріне читірер.
Автор :
Наталья СУБРАКОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
