МАЛ АЗИИ ӦЗЕРІНЕ ІЗЕНЧЕЛЕР
29.07.2022
Хабарлар
«Сонское» ООО-ның ӧӧн директоры Артур ГЮНТЕР
Аал хонии. Маллар паза хойлар ӧскірчеткен хоныхтар мал азиин пилетепчелер. Амды от тоғынар тус хыызында парча
Пӱӱл Хакасияда сілкер паза хандых айында наңмыр чағбааннаңар, хоныхтар отты орай саап пастабыстылар. Маллар тутчатхан прай даа хоныхтарда мал азиин пилетирінҷе сидіксіністер пар.
Шира аймаандағы Сон аалдағы «Сонское» ООО пӱӱл отты от айының пастағы кӱннерінде саап сыххан. Тоғыс хайди парчатханын піліп алар ӱчӱн, от айының 25-ҷі кӱнінде предприятиезер чол тутхабыс. Наңмыр чағаннаңар, от пилетирінҷе тоғыс ол кӱн тохтадылған полған. Хоныхтың ӧӧн директоры Артур Гюнтернең тоғазып алғабыс.
- Пӱӱл от ӧс полбаан. Ол кӱнге кӧй парған, аннаңар чабыс паза сайах. Наңмырлар чағбааннар. Ирткен неделяда ла пастағы наңмыр чаап парған, че отха ӧзерге тус чоғыл.
Пылтыр пу хыраларда гектардаң 25 - 30 центнер от саап алған ползабыс, пӱӱл - 7-8 ле центнер. Хоныхтың Сарып тастығ аалдағы пӧлиинде от пір дее сыхпаан. Анда от сабылбас.
Піс кӧп чыллығ оттарны таарып салғабыс. Ол ӧс полбааннаңар, тағлардағы оттарны сабарға килізер. Че тағларда от ікі чыл сабылбаан. Аны мал чиир, че пызолар чахсы ӧспестер, інектер сӱді асхынах полар. Чыл сай тоғынҷыларға хабазығ оңдайынаң от паза тоңастығлар пирчебіс. Пӱӱл пирҷең от чох полар, - теен Артур Гюнтер.
Пылтыр хоных мал азиин чахсы пилетеп алған, 400 тонна от халған. Че часхызын, ӧрт сығып, 100 тонна от кӧй парған. Пір чылға «Сонское» ООО-ға 1,5 муң тонна от киректелче. Пӱӱл от орнына малларны сызырнаң азырирға пӧгінчелер. Нинҷе-де чыл мының алнында кирек мыннаң даа хомай полған, Шира аймаанда мӱндӱр хырадағы прай ӧзімнерні саап парыбысхан, предприятие улуғ ӱреге кірген. Андада тоңастығларны саап, малларны азырааннар.
Пӱӱл «Сонское» ООО 3400 гектарда пуғдай, 800 гектарда сула, 160 гектарда кукуруза, 560 гектарда кӧп чыллығ оттар таарып салған. Таарығ чирлерінің улии алыспаан, че пір чыллығ оттарның орнына кукурузаны кӧп арах ӧскірчелер. Пӱӱнгі кӱнге хоныхта пуғдай ла сала чахсы ӧсче, пасха ӧзімнерге сых читпеен. Артур Гюнтернің таниинаң, хуруғ чылның пілдіріглері часхызынох полған - кӱннер соох, наңмырлар чох паза чилліг турғаннар.
- Халғанҷы чылларда прай ниме чахсы сыхчаң. Пылтыр кукурузаның сығызы 350 центнер гектардаң полған, сенажтың - 120 - 130 центнер. Амды кукуруза чирні дее чапхалах. Ол кӧмес ӧс парар, че ирткен чылдағы осхас полбас. Пылтырғы кӧзідіглернің чарымызын даа чыып аларға ізенчебіс. Пӱӱл кукурузаны чахсы ӧскіріп аларға ізенгебіс, аннаңар 46 гектарның орнына 160 гектарда таарып салғабыс, - таныхтаан Артур Артурович.
Чыл пасталғанда, «Сонское» ООО-да герефорд тӧлліг 1350 пас інек полған. Маллар саны хызырыл парғанда, амды 1000 на пас халған. Аал хонии предприятиезі тӧлліг маллар ӧскірчеткен хоных полча. Халғанҷы туста ол хазыраларны Тувазар сатча.
Піс ідӧк «Целинное» ООО-ның 2-ҷі пӧлиинде пол килгебіс. Пӱӱл предприятие 2590 гектарда пуғдай, 1900 гектарда сула, 1700 гектарда пір чыллығ оттар паза 600 гектарда кукуруза таарып салған. Пылтыр анда гектардаң 20 - 25 центнер от саап алғаннар. Пӱӱл от таарылған чирлернің чарымызынаң даа кӧп сабыл парған, че 42 ле тонна пилетелген.
- Пістің пӧлік 600 - 700 тоннаҷа от пилетеп алҷаң. Хыстап парыбызарына 600 тонна от киректелче. Ирткен чылдағы 150 тонна мал азии халған. Амды отты тағларда паза чол хастада сабарға килізер. Холлар тӱзірерге чарабас. Мал азиин аннаң-мыннаң хайди даа чыып аларбыс.
Наңмыр чаапчатханы ӧріндірче. Кукуруза ӧс парарына ізенчебіс. Пӱӱл ол уғаа уйан ӧсче. Аны 100 гектарға кӧп таарып салғабыс. Кукуруза чахсы сыхса, гектардаң 350 центнер чыып алчабыс, отты - 60-70 центнер. Аннаңар піс кукурузаны кӧп таарып салғабыс, - сағыстарынаң ӱлескен «Целинное» ООО-ның 2-ҷі пӧлиинің устағҷызы Николай Лейман.
«Целинное» ООО-да отнаң пызоларны ла азырапчалар. Інектерге сызыр паза 30-ар килограмм сӱзӱн-ніг мал азиин (силос, сенаж) пирчелер.
Николай Лейман от сабыл парған хыраларны кӧзіт пирген. Аның чооғынаң, пылтыр 30 гектар улуғ хырада 54 рулон от сыххан полза, пӱӱл анда 15 ле рулон чыып алғаннар. От уйан даа полза, анда ікі хати кӧп техника тоғынча. Пылтыр отты пір пресс ораан полза, пӱӱл 3 пресс тоғынча.
Мал азии хомай даа сыххан полза, Шира аймаандағы аал хонии предприятиелері пос салынминчалар паза таңдағы кӱнге ізеніснең кӧрчелер. Амды наңмырлар чаап сыхханда, сӱзӱнніг мал азии ӧзеріне ізенчелер.
Автор :
Оксана ЧЕЛТЫГМАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде