Улуғ чиңicтерге чол асча
08.10.2025
Хабарлар
Михаил Болганов Хакасияа алтын медаль ағылған
Спорт. 4-5 чарыста оол-хыстар саблығ кӱресчi C.З.Карамчаковтың хумартхызына чарыдылған тиксі Россия турнирiне чыылысханнар
Ӧӧн марығларның пiрci
Хакасияда спорт кӱрезiнҷе илееде турнир иртiрiлче. Олардаң ӧӧн арға-мӧрійлерге саналчалар Олимп ойыннарының хола призеры С.З.Карамчаковтың, саблығ тренерлер В.И.Чарковтың паза М.И.Боргояковтың хумартхыларына чарыдылған марығлар. Оларны республиканың спорт таниина санирға чарир. Итсе, пылтыр пу турнирлер хоостыра кӧп суум-саам полған. Салтарында, спорт министерствозы, тренерлер паза спортсменнер узы-пазына сығып алғаннар.
Карамчаковтың марии олаңай кӱреснең айғасчатханнарға кӧрілген. Кӧбiзi анда улуғ чиңiстерге пастағы хаалағлар итче. Кӧзiдімге, пылтыр арға-мӧрійде Владимир Боргояков чахсы харбазыбысхан. Пӱӱл чир-суғҷыбыс Россия чииттерiнiң спартакиадазында Хакасияа кӱмӱс медаль ағылды. 2024 чылда ахча чохтаңар Карамчаковтың арға-мӧрійi регионнар аразындағы синде ирткен. Iди дее полза, араласчыларның санында полған чоннар аразындағы класстығ cпорт узы Сайын Казырык. Тува чонның оолғын махтирға кирек. Ол пӱӱлгi Россия чемпионадында чиңic тутхан паза, Наталья Малышева чiли, тилекей мариинда узын сынаан. Пiр сӧснең, Карамчаковтың турнирi прай спортсменнерге чол асча. Cаблығ кӱресчiнiң худы полысча полар.
Тынағ кӱннерде ирткен марығдаңар чоохтаза, кибiске 8 регионның спортсменнерi сыхханнар. Олар Хызылчар паза Приморскай крайлары, Москва, Новосибирск, Кемеров областьтары, Бурятия, Тува паза Хакасия республикалар ӱчӱн турысханнар. Тиксi алза, 149 кiзi: 109 оол паза 40 хыс. Алыптар 57 кг, 61 кг, 65 кг, 70 кг, 74 кг, 79 кг, 86 кг, 92 кг, 97 кг паза 125 кг кӧдiрiмнерде устарын кӧзiткеннер, абахайлар – 50 кг, 53 кг, 55 кг, 57 кг, 59 кг, 62 кг, 65 кг, 68 кг, 72 кг паза 76 кг кӧдiрiмнерде.
Турнир 4 чарыста пайрамни азылған. Аарлығ аалҷыларның санында полғаннар Хакасия пазы Валентин Коновалов, Ӧӧркi Чӧп кнезi Cергей Сокол, спорт министрiнiң тоғызын толдырчатхан Дмитрий Сафронов, Хакасияның спорт кӱрезiнҷе федерациязының президентi Геннадий Канзычаков, СВО ветераны, «Хакасияның матырлары» программаның араласчызы Юрий Некрасов.
Пастап сӧс пирiлген Валентин Коноваловха. Хайди таныхтаан Валентин Олегович, пiстiң республикада олаңай кӱрес ӧӧн спорт кӧрiмнерiнiң санына кірче. Аннаң кӧп оол-хыс айғасча. Сергей Карамчаков арғыстарынаң хада, пӧзiк чидiглерге чидiп, тӧреен чирiн тилекейге сабландырған. Чииттерге, саблығ кӱресчiнiң спорт чуртазын кӧзiдiмге алып, iдӧк чиңiстер тударға, рекордтар турғызарға кирек.
Чоох тутхан соонда Валентин Коновалов кӱресчі Алина Сагалаковаа «Россияның спорт узы» танығны читiрген. Хакас хыс нормативтi пылтыр толдырыбыстыр. Ол Киндiрлiг пилтiрi аалдаң, Николай Шулбаевтiң холында харбазарға пастаан, амғы тренерi – Лилия Каскаракова. 2024 чылда Якутскта Алина чоннар аразындағы турнирде чиңiс тутхан, пӱӱл Россия первенствозында кӱмӱс медаль холға кирген.
Ӧӧркi Чӧп кнезi Cергей Сокол чыылған улусха iдӧк кӧп чылығ cӧс читiрген. Сергей Михайлович оол-хыстарға чиңic тударға, сiлiг кӱрес кӧзiдерге алғаан. Ол кӱн чонны чайаачыларынаң ӧрiндiргеннер Хакасияның чон артизi Артур Марлужоков паза «Каданс» хор. Олар Россияның паза Хакасияның гимннерiн толдырғаннар.
Кибiсте – хыстар
Абахайлар саны асхынах полғаннаңар, олар пастағы кӱндӧк харбазарға тоос салғаннар. Турнирнiң ӧӧн «чылтызы» чоннар аразындағы класстығ спорт узы Наталья Пудова полған тiзе, саба полбас, неке. Халғанҷы туста чир-суғҷыбыс прай даа марығлардаң медальлығ айланча. Аны пӱӱл тилекей чемпионадында кӱс сынир тiп сағынғаннар. Ол Россия чемпионадында чиңic тутхан нооза. Че тренерлер хакас хысты тилекей первенствозында пазох араластырарға чаратханнар. Первенство 23 часха читкелектерге кӧрiлген. Ол Сербияда 19 – 27 чарыста иртер. Наташа Пудова, тізең, 26 чарыста 2002 чылда тӧреен. Ол анда iкiнҷiзiн аралазарға маңнанча. Карамчаковтың турнирi Наташаа тренировка полған тирге чарир. Пудова 53 кг кӧдiрiмде чиңiс тутхан соонда Москвазар сборларға парыбысхан. Амғы туста абахай спортсмен тренер Виталий Канзычаковтың холында узын таптапча. Iдӧк аннаң хада Денис Карамчаков паза Леонид Чучунов тоғынчалар.
Наталья Пудова (оң саринаң) паза Алина Сагалакова
Чоохтирға кирек, 53 кг кӧдiрiмде пьедестал пiсти полған. Iкiнҷi орынға сыххан Алина Сагалакова, хола медальны утхан Ксения Куйрукова. 57 кг кӧдiрiмде чиңiс тутхан Валерия Карамчакова, Анастасия Боргоякова (65 кг) кӱмӱс медаль холға кирген, Алина Дударева (59 кг) – хола медаль.
Улуғларға оң полды
Пастағы кӱнде турнирде СМИ саны кӧп полған. Хабарҷыларның сурығларына Хакасияның олаңай кӱресче ӧӧн тренерi Денис Карамчаковха нандырарға килiскен. Денис Олеговичтiң чооғынаң, республика ӱчӱн 26 кiзi турызар, оларның ӧӧн чардығы – чиит ооллар. Владимир Боргояков кинеп парған сылтаанда кӱреспес, пасхазы чиңic ӱчӱн харбазарға тимде. Итсе, кирек хайдағ оңдайнаң парыбызарын кибic кӧзiдер.
Халғанҷы танығ орта полған. Ноғадаңар? Карамчаковтың турнирi – кибiрлiг марығ. Че ол полған на сай пастағызын на иртчеткенге тӧӧй, удаа кирек сағыбаан оңдайнаң парыбысча. 2021 чылда арға-мӧрійге хыстар хозылғаннар. 2022 чылда Хакасияның ооллар ӧмезi (андар кiрген 10 кiзi. – Авт.) пiр ле медальны холға кирген. Аны командаа ағылған грек-рим кӱрезiнең айғасчатхан Тимур Чепчигашев. Пылтыр чир-суғҷыларыбыс 16 медаль утханнар, че турнир регионнар аразындағы синде ирткен. Кӱресчiлер полған на сай таңнатчалар алай ӱрӱктiрчелер. Пiр cӧснең, Карамчаковтың турнирiнде ирiгiстiг полбинча.
Пӱӱл марығда улуғларға оң полған. 97 кг кӧдiрiмде чиңic тутхан Михаил Болганов. Ол азах меетте «ыырҷызын» 4:2 саннаң утып алған. Хайди таныхтаан спортсмен, турнирде ол Хакасияның ӧмезiне хабазар пӧгiннең араласхан. Чир-cуғҷыбыс панкратионҷа паза ММА-ҷа Россияның пiрiктiрiлген командаларынзар кiрче. Амғы туста аның Россия кубоктарына тимненiс парчаттыр. Виталий Канзычаковнаң (74 кг) Михаил Кулагашев (86 кг) ӱзiнҷi орынға сыхханнар. Кулагашев 2003 чылдаң, ол сӧбiрелiг, тимiр хабыстырҷаң ус полып iстенче. Михаил турнирде iкiнҷiзiн араласча. Пылтыр спортсмен кӱмӱс медаль холға кирген. Чир-суғҷыбыс спорт узына нормативтi толдырыбызарға пӧгiнчеттiр. Чиит кiзi, тренировкаларға чӧрiп, пасха марығларға тимненер.
Чииттерге хомзынарға кирек чоғыл. Пiр ай пазынаң Ағбанда Чарковтың марии иртер. Анда 21 часха читкелектер кӱс сынирлар. Оолларның сын тимненiзi iлезiне сығар.
Дмитрий Табаев
Iдӧк утырызына тың на хомзынмаан тренер паза спортсмен Дмитрий Табаев. Дмитрий Сергеевич позын тилекей чуртағҷызына санапча. Аның пабазынаң iҷезi Асхыс аймаанаң, че пастап Хызылчарда чурт салынғаннар, анаң Якутиязар кӧскеннер. Пабазы Сергей Табаев олаңай кӱресче тренер полып тоғынған. Аның ӱгренҷілерiнiң пiрci – Россияның саблығ тренерi Ким Колодезников. Хомзынысха, сӧбiре пазы час чазабаан. Ӱс паланы азахха турғысхан Ираида Михайловна, хыс фамилиязы – Угдыжекова. Очылары Настя паза Дима пабазының чолын пасханнар. Анастасия Табаева – ипчiлер кӱрезiнҷе чоннар аразындағы класстығ спорт узы. Ол 2008 чылда Европа первенствозында чиңic тутхан, 2009 чылда тилекей первенствозында хола призер полыбысхан. 2011 чылда, тiзең, Россия чемпионадында ӱзiнҷi орынға сыххан. Дмитрий Сергеевич – Россияның спорт узы, 2015 чылдаң тренер полып icтен парир. Владивостоксар ӱгренерге парыбызып, андох чуртирға халған. Аның позының клубы пар. Табаев тӧреен чирiнеңер ундубинча, санапча, хакас кiзi чир-суғҷыларынаң хайди даа палғалыс тударға кирек. Олох пӧгiннең Дмитрий Сергеевич позы кибiске сыххан, ӱгренҷізi Дмитрий Дороховты турнирде араластырған.
Карамчаковтың турнирiнзер айланза, аның пӧзiк синде ирткенiн таныхтирға кирек. Тренерлер, спонсорлар таап, чиңiсчiлерге паза призерларға ахчалығ сыйыхтар тимнеп салғаннар. Тоғысты апарғаннар Денис Карамчаков паза Виталий Канзычаков. Чемпионнарға 15-ер муң cалковай пирiлген, кӱмӱc призерларға – 10-ар муң салковай, ӱзiнҷi орынға iкi кiзi сыхча, аннаңар хола призерлар 2,5-ар муң салковай алғаннар.
Амғы марығда Хакасияның спортсменнерi 2 алтын, 2 кӱмӱc паза 4 хола медаль утханнар.
Сомнар Валерия Тамбовцевани
Автор :
Майя Кильчичакова
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
