Оларның имнег полызиин чон сыбыра кирексiпче
25.04.2025
Хабарлар
Ағбандағы табырах имнег полызииның ӧӧн подстанциязындағы медсестра Ольга Чертыкова
28 хосхарда – Табырах имнег полызии тоғынҷызы кӱнi. Ағбандағы табырах имнег полызиин пирҷең ӧӧн подстанцияда медсестра Ольга Владимировна Чертыкова наа тоғынҷы полча
Имнег киреендегi специальностьтар аразында иң не сидiк тоғысха iдӧк табырах имнег полызии службазын санирға чарир. Ол нандырығлығ паза оой нимес тоғыста, хараа-кӱнӧрте iстенiп, сыбыра чапчаң тудынарға киректелче. Чапчаң тудыныстығ тоғынҷыларның ӧмезiнде, медсестра полып, ӱр ниместең iстенче Ольга Чертыкова. Республиканың табырах имнег полызиин паза саайларда имнег полызиин пирҷең клиника кiнiнiң Ағбандағы ӧӧн подстанциязынзар пӱӱл тоғынарға килген. Ольга Владимировна олох туста Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедiнiң студентi полча. Анда абахай хыс имҷiлер институдында, «Лечебное дело» факультетте пӧзiк ӱгредiг алып, 4-ҷi курста ӱгренче.
– Мин тӧреем Асхыс аймаандағы Чоғархы Паза аалда. Анда пасталығ школа ла пар. Анаң 5 – 10 класстарда Асхыстағы лицей-интернатта ӱгренгем. Школаны тоозып, мин 2020 чылда Кемеровтағы имҷiлер институдынзар санитарнай имҷее ӱгренерге кiрiп алғам. Че пу специальность кӧңнiме кiрбеен. Олаңай имҷее ӱгренерге сағынып, хатап пасха вузсар кiрерге чаратхам. Хакас хазна университедiндегi имҷiлер институдын таллап алғам. Институтта ӱзiнҷi курс соонаң медсестраның аккредитациязын иртiбiзерге чарир. Андағ сыныхтағларны иртiбiзiп, мин пу чыл табырах имнег службазынзар тоғысха кiрiп аларға кӱстенгем. Ам мында iкi ай азыра iстен салдым.
Имҷi профессиязы кӧңнiме чатча, аннаңар имнег киреенең айғазарға сағыныбысхам. Пабам алай iҷем ағырыбысса, мин кiчiгде оларға айаҷаңмын, полызарға хынҷаңмын. Ам даа кiзiлерге хынып полысчам. Улуғларымның пiрдеезi имнег киреенде тоғынминча. Пабамның пастағы хонииндағы паза iҷемнiң пастағы хонииндағы палаларны прай хада саназа, пiс сӧбiреде алтолаңмыс. Палалардаң сағам мин не пӧзiк ӱгредiг алчам. Минiң алтымда хыс туңмам пар, ол тӧртiнҷi класста ӱгренче.
Имҷее ӱгренерге оой нимес, че мин пiр дее сидiксiнминчем, ӱгренiзiмнi тастирдаңар сағыс тутпинчам. Ам табырах имнег полызиин пирҷең подстанцияда тоғынчатханда, мағаа ӱгренерге хай-хай хынығ пол сыхты. Ағырчатхан кӧп кiзiнi кӧрчезiң, оларға, имнег полызиин пирiп, полызарға кӱстенчезiң. Табырах имнег полызии службазында туғаным фельдшер полча, ол минi пеер тоғынарға хығырып алған. Iкiнҷi-ӱзiнҷi курстарда ӱгренчеткенiмде, имнег практиказын иртерге iдӧк пеер сыбыра хығырҷаң, аннаң хада хығыртығларға чӧрҷеңмiс. Амды, тiзең, пiр институтта ӱгренчебiс. Ол пастап фельдшерге ӱгренiп алған, анаң имҷее ӱгренерге чаратхан, – таныхтаан Ольга Владимировна.
Чиит медсестра хығыртығларға улуғ опыттығ кiзiлернең паза фельдшерлернең чӧрче. Кӧстегҷiлерi ағаа сыбыра полызарға кӱстенчелер. Ольга Владимировна, имҷi алай фельдшер чахиин толдырып, ағырыбысхан кiзее укол, катетер дее турғысча, кӧксiн тыңнап пирче. Тоғынарға килгендӧк, ол имнег аппараттарынаң тузаланарға ӱгренiп алған. Табырах имнег полызиин пирҷең бригада хығыртыға парчатса, хада хайди даа сумка ал чӧрче. Ол имнег сумказынзар аймах имнер, растворлығ ампулалар, тонометр, глюкометр, жгут паза пастағы полызығ пирерiне киректелчеткен пасха даа ниме-ноо салылча. Ол-пу нимелер пiр кiчiг сумкаа чыы салыл парза, артынҷах 8 – 10 кг кӧдiрiмнiг полча. Аны хаап чӧрерге андағ ла ниик нимес. Iдӧк имнег бригадазы кардиограф хада ал чӧрче, пу аппарат алынҷа сумказар чыы тартылча. Пiрее пациентке кардиограф полызиинаң ЭКГ iстезии ибiндӧк идiлче. Паза пiрееде кислородтығ баллоннарнаң тузаланарға килiс парча. Аар ағырчатхан кiзее кислород пирiп, аны машиналығ имнег туразынзар читiрчелер.
– Табырах имнег полызии машиналары пастағы полызығны пирерге киректелчеткен имнег оборудованиезiнең тирiндiрiлгеннер. Кӧзiдiмге, анда iдӧк дефибриллятор пар. Пу аппарат тохтап парған чӱректi хатап «тоғындырыбызарға» полысча. Аны тоғындырыбызар ӱчӱн, аппарат полызиинаң кӱстiг электрическай заряд пирiлче. Кiзiнi ал халар ӱчӱн дефибрилляцияны саннығ ла минута аразына идерге киректелче. Мағаа тоғыста пу аппаратнаң тузаланарға килiспеен, аны манекенде ле сынап кӧргем. Хығыртыға парчатхан имнег бригадазында iкi имнег тоғынҷызы полча, ӱзiнҷi кiзi – водитель. Медсестра хығыртығларға чалғызан чӧрбинче, хада хайди даа фельдшер алай имҷi поладыр.
Сидiк хығыртығларҷа имҷiлер бригадазы тоғынча. Минiң оларнаң на тоғынар кӧңнiм пар. Минi оларның бригадазында турғыс салған ползалар, уғаа чахсы поларҷых. Позым имҷее ӱгренчем нооза, аннаңар андағ хығыртығларға кӧп арах чӧрерге кирек. Хығыртыға парзам, позыма iзенминчетсем, кӧстегҷiлерiмнең мағаа полыс пирерге сурынчам. Пiрее нимедеңер пiр дее туртухпин сурирға кирек тiп минi пастағы тустох ӱгреткеннер. Пiстiң ӧмеде маңат кiзiлер iстенчелер.
Иң не сидiк ниме – хазыр хылыхтығ пациенттернең чоохтазары. Пастап пациенттернең тiл алыс полбаҷаңмын, оларнаң иптiг чоохтазарға кӧӧлҷе ӱгренiп алғам. Хаҷан пiснең хатығланып чоохтасчатсалар, най изi чох пiлдiрче. Че пiс амыр ӱннең чоохтазарға сiренчебiс, ниме оларны сағам изi чохтандырча тiп сурастырчабыс. Анаң олар iдӧк амырап парчалар. Мин пу тоғыста хынып iстенчем. Хада ӱгренчеткен арғыстарымның кӧбiзi тiпче: «Ольга, анда тоғынарға сидiк нооза». Мында чапчаң тудынарға, прай нименi табырах идерге кирек, – чоохтаан кӱстенҷiк чиит медсестра.
Табырах имнег полызиин пирчеткен тоғынҷылар дежурство тузында ортымахти 15 – 18 хығыртыға чӧрерге маңнанчалар. Оларның дежурствозы пiр сутка иртче, анаң ӱс сутка тынанчалар. Пiреезi iди тынанчатхан арада, хоза тоғыс тiлеп, хатап дежурстваа сығыбысча. Ольга Владимировна даа пiрееде хоза тоғыс алчаттыр. Ол Ағбандағы ӧӧн подстанцияда 0,5 ставкаа тоғынчам тiпче. Хараа-кӱнӧрте тоғыныбызып, кӱстенҷiк абахай институтсар маңзырапча. Институтта чахсы ӱгренiп, стипендияа турысча. Позының группазындағы 26 студенттең тӧрт кiзi имнег киреенде тоғыс таап алған, ол санда – Ольга. Алында, медсестраға ӱгредиин ирткелек тее полғанда, ол массажист полып тоғынтыр.
Хайди санапча медсестра, мындағ табырах полызығ пирчеткен службада тоғынҷы хатығ арах чӱректiг ползын. Полған на пациенттi чӱрекке чағын аларға, тың айирға чарабас, че полызарға хайди даа кирек. Полған на сай, чӱрексiп, чӱрееңе чағын ал сыхсаң, пу профессияда ӱр тоғын полбассың тiпче. Тың ағырчатханнарның саны улуғ.
– Мин, школада ӱгренчеткенде, олаңай кӱреснең тӧрт чыл айғасхам. Iди Асхыста кӱреске кӧнiктiргеннер тренерлер Виктор Пиксенович Бурнаков паза Николай Никифорович Кольчиков. Паза физкультураҷа прай олимпиадаларда араласчаңмын. Баскетбол секциязына чӧргем. Школада спортнаң ӧткiн айғасхам. Че ам институтта общежитиелер аразындағы спартакиадаларда ла марығлазарға маңнанчам, ӧӧнiнде баскетболда, cкиппингте кӱзiм сынапчам. Пос туста мағаа баскетбол ойнап аларға хынығ поладыр.
Позымны пу тоғыста таап алғам. Соонаң кӧрiнер, халарбын ма iстенерге алай чох. Институт соонаң ординатурада «Терапия» кӧстегҷе пӧзiк ӱгредиимнi узарадарға пӧгiнчем. Мин имҷее ӱгренерге сағынчатхан оол-хыстарға мындағ чӧп пирерҷiкпiн. Имнег киреенең айғазарға сағынчатсаңар, уғаа кӧп ӱгренерге тимде полыңар. Пу профессияда чуртас тооза ӱгренерге килiсче.
Хада iстенчеткен тоғынҷыларны чағдапчатхан профессиональнай ӱлӱкӱннең алғыстапчам. Аннаң андар андағох ла кӱстiг, хыйға полыңар. Пик хазыхтығ поларға, сменаларың оой паза «ирiстiг» иртсiн тiп алғапчам. Оларның полызиин кiзiлер сыбыра кирексiпчелер, – чооғын тоозып, таныхтаан кӱстенҷiк имнег тоғынҷызы.
Сом Дмитрий Сунчугашевти
Автор :
Инора Боргоякова
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 |
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
