Чонның хыйға сӧзі мында хайраллалча
11.04.2025
Хабарлар
Юлия Костякова – библиотека устағҷызы
Пайрамға удур. 2025 чыл – Н.Г.Доможаковтың адынаң национальнай библиотекаа танығлығ чыл. Пӱӱл ол тӧстелгеннең 100 чыл толча. Ағаа чарыдып, пістің газетада республиканың ӧӧн библиотеказынаңар хабарлар пирiл турарлар
Амды аның тархынынаңар паза амғы чуртазынаңар чоохтапча пу культура учреждениезінің устағҷызы Юлия Костякова:
– Пістің библиотекаа 100 чыл толчатханы прай даа Хакасияа паза книга хығырарға хынчатхан улусха уғаа танығлығ. Піс аны турыстығ иртірібізерге кӱстенербіс.
Республиканың ӧӧн библиотеказының тархыны ыраххы 1925 чылдаң пасталча. Ол туста Ағбан город Ағбан пилтірі аал полған. Андағы изба-читальня Хакас автоном округының ӧӧн библиотеказы полыбысхан.
1931 чылда Хакасия автоном облазына айланғанда, библиотека область синiндегi пол парған. Ол тусха библиотекада 7 муң азыра книга саналҷаң паза хығырығҷылар саны 1200-ке читкен. Анаң 1938 чылда библиотекада хығырҷаң зал паза абонемент пӧліктері азылғаннар.
Илбек Ада чааның хатығ тустарында библиотека позының тоғызын тохтатпаан. Аның cпециалисттері Ағбандағы госпитальларда чатхан палығлығ чааҷыларнаң тоғыс апарғаннар, оларға книгалар хығырҷаңнар.
1946 чылға библиотека чыындызында 30 муңҷа книга хайраллалған паза хығырығҷылар саны ӱс муңнаң аc парған. Библиотекада директорнаң хада алты кізі тоғынған. Соонаң оларға библиограф хозылған.
1940 чыллар соонаң областьтағы библиотека методика тоғыстарын апар сыххан. Библиотекарьлар, областьтың аалларынҷа чӧріп, методика саринаң полысчаңнар, мероприятиелер иртірерге хабасчаңнар. Анаң 1958 чылда ӧнетін методист штадын чарат салғаннар.
1965 чылда ӧӧн библиотека ӧнетін пӱдір салған туразар кӧскен. Амға теере анда орныхча. Мында 100 муңа чағын книга полған. Олох чылда книга хайраллаҷаң ӧӧн пӧлік, библиотекалар аразындағы абонемент, хығырығҷыларны таныхтаҷаң паза сыныхтаҷаң пӧліктер азылғаннар. Анаң 1970 чылларда библиотекада техническай паза аал хонии литературазы, искусство литературазы паза пасха хан тіллері литературазы пӧліктерi тоғын сыхханнар.
1988 чылда библиотекада чир-суғ ӱгренҷең паза национальнай литература, библиография пӧліктері азылғаннар. Анда піcтің Хакасияның тархынынаңар паза литературазынаңар материаллар таап аларға чарир. Олох чылларда периодика сығарыстарының пӧлии тоғынып пастаан. Анда 2657 экземпляр газета паза 14767 журнал полған.
1995 чылда библиотекаа 70 чыл толғаны хоостыра ағаа пістің саблығ писатель Николай Георгиевич Доможаковтың адын пиргеннер. Анаң пір чыл пазынаң библиотека «национальнай» пӧзік ат алған. Аны хоостыра 1997 чылда библиотекада хазна библиографиязы пӧлии азылған, хайзы iдӧк Хакас Республиканың книгалар палатазының тоғызын толдырча. Iди ол тустаң сығара библиотекада «Хакас Республиканың печать летопизі» библиография кӧзідiглерінің чыындызы орыс паза хакас тіллерінең сығарылча.
Сағам библиотека пір чылда ортымахти 20 муң кізее хабазығ пирче. Библиотекада 64 кізі тоғынча паза оларның 93,8 проценті пӧзік ӱгредігліг.
Библиотека чыындызында 450 муң книга. Олар орыс, хакас, англия, немец, хыдат паза пасха даа тіллернең пазылғаннар. Iдӧк пар сарыннар ноталары, аудио-видео паза электроннай сығарыстар, ол санда «Консультант плюс» паза «Гарант» искірiгліг паза право системалары.
Чир-суғ ӱгренҷең паза национальнай литература пӧлиинде 34,3 муңҷа книга хайраллалча, ол санда пістің саблығ ученайлар Н.Г.Доможаковтың, Л.Р.Кызласовтың, В.Я.Бутанаевтің паза даа пасхазының ибдегі библиотекаларынаң сыйлаан книгалары. Пӱӱл аны хоостыра библиотекаа чапсых книгалар сыйлир чӧрім азылған. Iди андағ книгалар сыйлааннар искусствоведение кандидады Маина Чебодаева паза тархын наукаларының кандидады Андрей Асочаков. Пу чӧрім кӱскее теере иртер.
Библиотека хығырығҷыларға наука-практикалығ конференциялар, семинарлар, мастер-класстар, книгалар кӧзідіглерін, лекциялар, литература паза музыка иирлерiн иртірче. Iдӧк тӧреміл полча «Доможаковтың хығырығлары», Сойан-Алтай книгазының регионнар аразындағы пайрамы, «Хакасиядағы литература тоғазығлары», «Тӧреен тілім – хакас тілім» хакас тілiнең диктант пазары паза пасха даа мероприятиелер.
Библиотека iдӧк Тиксі Россия синіндегі «Библиотека хараазы», «Литература хараазы» паза «Искусство хараазы» чӧрімнерде тӧреміл ӧткін араласча. Аймах-пасха клубтар паза пірігістер тоғынчалар. Оларның аразында «Минің род-сӧӧгiм», «Алтын чіп», «Хығырығҷы паза амғы тус» паза даа пасхазы.
Национальнай библиотеканың позының библиомобильі пар. Ол, республиканың аалларынҷа чӧріп, андағы чуртағҷыларға книгалар таратча. Кӧбізін кічіг аалларзар чӧрче, хайда библиотекалар чоғыл.
Пӱӱл библиотека прай мероприятиелерні 100 чылына удур паза Россияда Чир-суубыс арачылағҷызы чылына, Илбек Чиңiстің 80 чылына чарыдып иртірче.
Ӧӧн ӱлӱкӱн кӱскӱзін чарыс айының пастағы кӱннерінде иртер. Анда наука-практикалығ улуғ конференция полар. Кӧп чирдең аалҷылар килерлер.
Сом Ю.В.Костякованың архивiнең
Автор :
Пазып алған Илья Топоев
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
