Хазааға толдыра мал ползын!
12.04.2024
Хабарлар
Нина Смелова Евро інегінең
Аал хонии. Боградта узелковай дерматит чуғынҷах ағырығдаң тоғыр карантин суурылған соонаң, аал чуртағҷылары маллар алып пастааннар
Кӧрік айынаң сығара Боград аал чуртағҷыларына чох иділген маллар орнына інектер, хойлар паза ӧскілер аларға чарадыл сыххан. Боград аймааның аал хонии устанызының устағҷызы Геннадий Ландышевтің таниинаң, аймахта малларнаң ӧӧнінде тынағдағы чуртағҷылар айғасханнар. Оларның кӧбізі сӱттіг маллар тутхан. Мал тударына чарадығ пирілерін чуртағҷылар чидікпин сағааннар.
Піс Нина Смелованаң тоғазып алғабыс. Ол «Июс-Агро» ООО-да інек садызып алған.
– Кӧрік айының пастағы кӱнінде піс «Июс-Агро» хоныхсар інектер кӧрерге чӧргебіс. Олох айның халғанҷы кӱннерінде 70 азыра муң салковайға інекті садызып алғам. Пу симментал тӧлліг інек. Пір кӱнде 17-18 литр сӱт саап алчам. Сӱді уғаа хойығ. Пірее тӧрт азыра процент полар. Уғаа амыр, чахсы інек. Аның ады – Евро. Чооғымны чахсы исче. Мин аны хығырзам, килче. Наа ла ағыл килгенде, яблах пір дее чібеен. Соонаң ӱгренібіскен. Амды прай ниме чіпче. Адайның даа чиизін прай чібісче. Кӧрік айының 30-ҷы кӱнінде ол тууп алған.
Мағаа пір інек чидер. Узелковай дерматит чуғынҷах ағырығ сығызар алнында, минің ікі пас інек паза ікі пызо полған. Олаңай інектер полғаннар, аннаңар олардаң асхынах сӱт саап алҷаңмын.
Кӱскӱде от садызып алғам. Мал азии читкіҷе. Піс Орджоникидзе аймаандағы Оспа аалзар «Июс-Агрозар» пизӧлең парғабыс. Андартын алты пас інек ағыл килгебіс. Малларға прививкалар турғызыл парған, – теен Нина Христафовна.
Боград аал чуртағҷылары Валентина паза Владимир Путинцев ирепчі інек садызып алғаннарның санындалар. Пылтыр оларның пос хониинда ікі інек, хазыра, ӱс пызо полған. Узелковай дерматит чуғынҷах ағырығ тарап сыхханда, маллары чох иділген.
– Піс 37 чыл малларнаң айғас парирбыс. Сӱт, хайах, сыр, ӧріңме пости полған. Піс кинекпіс, аннаңар от тоғын полбаҷаңмыс, садысчаңмыс.
Азығ айында Троицкай аалдаң пір інекті 50 муң салковайға садызып алғабыс. Олох айның 22-ҷі кӱнінде ол тууп алған. Амды піс ікінҷі інек садызып аларға пӧгінчебіс. Тілепчебіс. Кӧбізі иттіг малларны тутча, піс саалчатхан інек тударға cағынчабыс.
Інектердең пасха паза мал тутпаабыс. Піске сӱт хайди даа кирек. Садығ туразындағызына минің аллергия полча. Ағыриим ӱчӱн мағаа кӱнде ӱс литр сӱт ізерге кирек, аннаңар піс інектер сыбыра тутчабыс. Ідӧк пархаларыбысха сӱт пирчебіс.
Владимир Путинцев інегін кӧзітче
Минің голштин тӧлліг 17 частығ інек полған. Мин кӱнде 20 литр сӱт саап алҷаңмын. Пістің аалда маллар хадарылбинчалар, че інектер ибзер постары килҷеңнер, – сағыстарынаң ӱлескен Валентина Николаевна.
Хада хонғаны Владимир Геннадьевичтің чооғынаң, інекті садызарға олар аалларҷа чӧріп тілееннер. Амды чарлағлар кӧрчелер. Че кӧбізі пызолар паза хазыралар сатча.
Аал чуртағҷызы Ирина Баранова хосхар айының пастағы кӱннерінде Знаменка аалдаң інек садызып алған. Амды ікінҷі малын алып аларға сағынча.
– Піс азығ айынаң сығара інек тілеп сыххабыс. Таап аларға уғаа сидік полған. «Июс-Агро» ООО-да саалчатхан інек садызар сағыс полғанох. Че анда аарлыға сатчалар. Аннаңар піс пос хоныхтарда мал тілеп сыххабыс. Кӧбізі пызолар сатча. Пірее аалларда мал садар кӧңніліг кізілер пар даа ползалар, андартын малларны сығара тартарға чарадылбинча. Хада хонғанымнаң хайдағ ааллардаң інектер садызарға чарадылчатханын пілер паза мал аларға чарадығ алар ӱчӱн пічіктерге аал чӧбінзер чӧргебіс. Амғы туста малны хатап тудып пастирға оой нимес.
Піс інек садызарына чарадығны ӱр сағаабыс. Иң пастап Знаменкадағы ветстанциядаң малны сығара тартарына чарадығ алғабыс, анаң Боград аалзар малны ағыларына чарадығ cахтаабыс.
Піс хада хонғанымнаң 20 азыра чыл малнаң айғас салғабыс. Ікі інек сағҷаңмын. Ӧріңме, хайах, сыр, сӱт сатчаңмын. Іди парыстанҷаңмыс. Узелковай дерматит чуғынҷах ағырығ сығыс килгенде, мал чох халғабыс. Уғаа ачырғастығ. Амды хазыра садызып аларға пӧгінчебіс. Чарлағ пастыра тілепчебіс, – теен Ирина Баранова.
Боград аймааның аал хонии устанызының пастығы Геннадий Ландышев, узелковай дерматит ағырығ хатап сығыс парбазын тіп, хайдағ тоғыс апарылчатханнаңар паза чуртағҷыларның малларны хатап тудар кӧңнілерінеңер чоохтап пирген.
Узелковай дерматит чуғынҷах ағырығ пылтыр чарыс айында Боградта тарап сыхханда, пу аалдағы прай малларны чох идердеңер чарадығ алылған. Геннадий Ландышевтің таниинаң, пір кӱнге ағырығ 10 – 15 хоныхта сығыс килҷең, аннаңар прай інек маллар, хойлар, ӧскілер паза сосхалар чох иділгеннер. Улуғ хырлас айының 23-ҷі кӱнінде Боград аалда карантин суурылған. Азығ айында Боград аалның чуртағҷылары інектер алып пастааннар. Че пу аалзар, Чоғархы Чорба, Знаменка паза Хызыл хайа аалларзар узелковай дерматит ағырығдаң тоғыр вакцина турғыстырған на малларны ағыларға чарадылча.
– Иң пастап малны садызар кізі «Меркурий» системада регистрация иртібізерге кирек. Аның ӱчӱн чуртапчатхан орындағы ветеринар устанызынзар айланарға. Анаң ветеринар устанызындох мал аларға сағынчатханнаңар сурыныс пічиин пазарға, хайзында хайдағ аалдаң, кемнең, хайдағ адресче, садысчатхан кізінің ИНН-нын пасча. Садысчатхан малны орындағы ветеринар устанызының тоғынҷылары сыныхтапчалар, аннаң пеер ағылза, мындағы мал имҷізі кӧрче.
Чуртағҷылар ибдегі малны пічіктер, чарадығлар чох аар-пеер тарт чӧрбеске киректер. Амғы туста мының алнындағы чіли чуртап полбаспыс. Амды прай малларға узелковай дерматиттең тоғыр прививка турғызылча, олар таңмалалчалар паза похозяйственнай книгазар кирілчелер, – теен Геннадий Ландышев.
Амғы туста Боград аалдағылар малларын сығарбинчалар. Анзына ікі сылтағ – мал чӧрчеткен чирлерде дезинфекция иртірібізерге кирек паза садызып алған маллар пір ай карантинде пиктегде турчалар. Аал хонии устанызы пастығының чооғынаң, дезинфекция пу чағында иртірілер. Пастап мал чӧрчеткен орыннарны ӧртирдеңер чарадығ алылған полған. Че ізіг паза чилліг кӱннер турыбысханнаңар, ӧрттер сығызарынаң хорғыс пар.
Кӧрік айында «Июс-Агро» ООО-даң інектер алған чуртағҷыларның санында ідӧк Геннадий Ландышев полча. Ол ікі інек садызып алған.
– Піс ідӧк пір інек Боград аймаанда пос хоныхта садызып алғабыс. Малларға чидінген ӱчӱн уғаа ӧрінчебіс. Ікі інек саапчабыс. Ікі пызобыс пар. Прай пис пас мал тутчабыс. Мал азии читкіҷе. Аалда чуртап, мал тударға ӱгрен парғабыс. Хада хонғаным сыр пызырарға паза сӱттең пасха даа ас-тамах тимнирге хынча. Піреезі тӧлліг маллар аарлығ турча тіп сағынча. Піс чахсы мал садызып аларға, че олох туста ахча ӱзӱрлеп аларға сағынчабыс. Іди киліспинче. Піс інектерні маллар ӧскірчеткен предприятиеде садысхабыс, анда малның позының паазы полча. Аал хонии министерствозы «Июс-Агро» ООО-даң мал садызып аларға полыс пирер оңдай пиргенде, піс аннаң тузаланып алғабыс. Пір дее ачырғанминчабыс, – сағыстарынаң ӱлескен Геннадий Юрьевич.
Фермерлер аразында інектер садызып алғаннар чоғыл. Олар хандых паза от айларына читіре тимненіп аларға пӧгінчелер: мал азиин пилетеп аларға, хазааларны иптебізерге.
Евроның пызозы Миша
Пӱӱнгі кӱнге Боград аал чӧбінде 477 пас пызо, хазыра, пуға, 189 інек, 134 хой, 178 пас ат, 13 сосха, 2044 таңах, 115 кролик, 45 аар уйазы саналча. Геннадий Ландышевтің таниинаң, узелковай дерматит чуғынҷах ағырығ тарап сыхханда, Боградта пічікке кирілбеен ибдегі мал илееде сығысхан. Кӧзідімге, Боградта 500 азыра інек саналған. Таныхтирға кирек, Боград аал чӧбінзер кірчеткен Пілӧліг паза Кӧлліг Чорба аалларда узелковай дерматит ағырығ сығыспааннаңар, андағы маллар чох иділбееннер. Оларға ағырығдаң тоғыр вакцина турғызылған.
Амды Боград аал чуртағҷылары аразында сосхалар тудар кӧңніліг кізілер пар. Аал хонии устанызы Бондаревте сосхалар садар кізіні таап салған. Чайғыда боградтағылар оларны кӧрерге парарлар.
Сомнар Дмитрий Сунчугашевти
Автор :
Оксана Челтыгмашева
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 1 | 2 |
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
