Илбек писательнің сомнары – Хакас музейде
22.03.2024
Хабарлар
Аалҷылар илбек писательнің сомнарын кӧрчелер
Сыйых. «Ордо» хырғыс чонның Хакасиядағы халых пірігізі Л.Р.Кызласовтың адынаң музейге хырғыс паза совет писательі Чингиз Айтматовтың пайрамнығ 95 чазына чарыдылған «И дольше века длится день» кӧзідігні сыйлап пирген
Пу ӧріністіг кирек «Чайаачы тоғыс – Чингиз Айтматовтың чуртазында» лекциянаң пасталған. Аны музей тоғынҷызы Татьяна Корнева хығырған.
Чингиз Торекулович 12 декабрьда 1928 чылда Хырғыс чиріндегі Шекер аалда тӧреен. Пабазы репрессияа хабылғаннаңар, оолахты ууҷазы ӧскірген. Сӧбіреде хырғыс паза орыс тіллернең чоохтасчаңнар. Анзы кічіг Чингизтің чуртазында улуғ туза полған, оларны позының тӧреен тіллеріне санаҷаң.
Чингиз Айтматов пастағы чоохтарын 1952 чылда хырғыс тілінең газеталарда сығарып пастаан. Соонаң илбек писатель прай тилекейге сабланған. Аның чайаачы тоғыстарын илееде хазнаның чуртағҷызы хығырған паза ам даа хығырча. Олар 176 аймах тілге тілбестелгеннер, 128 хазнада чарыхха сығарылғаннар, тиксі тираж – пір чӱс миллион азыра экземпляр. Произведениелер школаларның паза пӧзік ӱгредіг заведениелерінің ӱгредіг программаларына киріл парғаннар.
Чингиз Айтматов «Буранный полустанок», «Плаха», «Когда падают горы», «Тавро Кассандры» романнар, «Лицом к лицу», «Джамиля», «Верблюжий глаз», «Первый учитель», «Материнское поле», «Пегий пёс, бегущий краем моря» чоохтар, «Восхождение на Фудзияму» пьесаны паза пасхазын пасхан, чыындылар сығарған. Ол Хырғыс чирінің олаңай чуртағҷыларынаңар пасчаң, аннаңар аның тоғыстары полған на кізее чағын. Чайаачы кӱсті илбек писатель манастардаң алҷаң.
1988 – 1990 чылларда Чингиз Айтматов «Иностранная литература» журналның ӧӧн редакторы полған. Тоғызон чыллар пасталчатханда, ол Бенилюкс хазналарында Россияның паза СССР-ның посолы полған, 1994 – 2008 чылларда – Францияда, Бельгияда, Люксембургта паза Нидерландыда Хырғыс чирінің посолы.
Пылтыр 15 декабрьда Хакас национальнай музейде хырғыс паза совет прозаиктің пайрамнығ чазына чарыдылған «И дольше века длится день» сомнар кӧзідии азылған. Экспозицияда 60 азыра сом сығарылған. Анда писательнің чайаачы чуртазы, сӧбірезі, чағын нанҷылары кӧзіділче.
Ол кӧзідігні амды «Ордо» хырғыс чонның Хакасиядағы халых пірігізі пістің музейге адап пирді. Аны хоостыра пірігістің кнезі Мамырбек Садыков паза музей устағҷызы Андрей Готлиб чӧптезігде хол салғаннар.
– Пӱӱн пістің музейге танығлығ кӱн полды. «Ордо» хырғыс чонның пірігізіне мындағ аарлығ сыйых ӱчӱн улуғ алғызым читірчем. Чингиз Айтматов – амғы тустың илбек кізізі. Ол Россиядағы паза Хырғыс чиріндегі чоннарны піріктірче. Ағаа чарыдылған кӧзідіг пістің музейні чазир. Паза піс пу кӧзідігні республиканың прай муниципальнай пӱдістерінҷе ал чӧрербіс. Ол Чингиз Айтматовтың адын мыннаң мындар саблир, – чоох тутхан музейнің директоры Андрей Готлиб.
Мамырбек Садыков ідӧк Хакас музейнің устағҷызына паза республикада чуртапчатхан чир-суғҷыларына пу кӧзідігні тимнирге хабасхан ӱчӱн алғызын читірген.
Сом Эльвира Самринани
Автор :
Татьяна Тютюбеева
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 1 | 2 |
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
