Чонға аймах кӧстеглiг хабазығлар алғыдылғаннар
07.02.2024
Хабарлар
Валентин Коноваловнаң Татьяна Раменская
Кӧнi эфир. Хакасия пазы Валентин Коновалов республиканың iстенiс паза социальнай арачыланыс министрi Татьяна Раменскаянаң хада, кӧнi эфирге сығып, регион чуртағҷыларының сурығларына нандырғаннар
Хакасия пазы Валентин Коновалов кӧнi палғалысты республиканың iстенiс паза социальнай арачыланыс министерствозының 2023 чылның тоғыс салтарларынаң пастаан.
– 2023 чылда республикада социальнай кирексiнiстерге хорадығлар 27 процентке хозыл парғаннар. Пiс аймах кӧстеглерҷе хабазығларны ӧскiрiбiскебiс, ол палалығ сӧбiрелерге теелче. Пiстiң регионда наа льготалар паза тӧлеглер кирiлгеннер. Кӧзiдiмге, чаа палаларына ай сай тӧлег паза хоныхта 50, 60, 70 чыл пiлiзiп, ынағлазып чуртапчатхан ирепчiлерге iдӧк тӧлег кӧрiл парған, ыңааҷахтарға сертификаттар пирiлген. Мал ахчазы хозылған паза ол хабазығ пирiлчеткен аалларның саны алғыдылған. Iдӧк 2023 чылда республика чуртағҷылары социальнай чӧптезiглер ӧткiн иткеннер. Оларның саны 1790 кiзее тиңнелген. Чӧптезiглер ӧӧнiнде пос киреен азарына, пос хониин тилiдерiне паза тоғыс тiлирiне идiлгеннер. Республика правительствозында iдӧк ӧнетiн чаа операциязының араласчыларына паза оларның сӧбiрелерiне хабазарынҷа ӧнетiн программа тимнееннер. Аны чуртасха кирерiнҷе Хакасия правительствозы Ӧӧркi Чӧпнең хада пiрге тоғыс апарғаннар. Ирткен чылда республика бюджедiнең ӧнетiн чаа операциязы араласчыларына паза оларның сӧбiрелерiне хабазарына 200 миллионға чағын салковай хорадылған, – чарытхан республика пазы.
Хакасияның iстенiс паза социальнай арачыланыс министрi Татьяна Раменская хосхан:
– 2023 чылда республика чуртағҷыларына паза сӧбiрелерiне социальнай хабазығлар федеральнай паза республика законодательствозы хоостыра пирiлгеннер. Олар хайраллалғаннар паза алғыдылғаннар.
Кӧнi палғалыста чуртағҷылар социальнай хабазығлардаңар, социальнай чӧптезiглердеңер паза даа пасха сағыссыратчатхан сурығлар пиргеннер. Оларның ӧӧн сурығларын паза нандырығларны пирчебiс.
– 60 частығ иренге тынаға азынада парҷаң оңдай пар ба?
Татьяна Раменская:
– Тынаға азынада парҷаң оңдай иреннернiң дее, ипчiлернiң дее пар. Пу сурыға толдыразынаң нандыр пирер ӱчӱн, сiрердеңер илееде ниме пiлерге кирек. Аннаңар сiрерге чонға социальнай хабазығ пирҷең устаныссар алай чонға социальнай хабазығ пирчеткен министерствозар айланарға киректелче. Тынаға азынада сығарына аймах оңдайлар пар. Аннаңар специалистсер айланзаңар, толдыразынаң нандырығны пiлiп аларзар. Ол, чоохтазып, пiчiктернi кӧрiп, прай тӱптестiрiп, сiрернiң сурииңарға нандыр пирер.
– Палаа санаторийде тынанарға паза хазиин тыыдарға тикке путёвкалар кӧрiлче бе? Алай путёвканы чарым паазына садызып аларға кирек пе?
Валентин Коновалов:
– Пiстiң республикада олғаннарға тынанҷаң паза хазых тыытчаң оңдайлар пар, че хайыға алылча палаларның хайдағ категорияа кiрчеткенi, хайдағ сӧбiреде ӧсчеткенi. Андағ хабазығ кӧрiл парған сӧбiрелерге, хайзылары сидiк чуртас оңдайына кiр парғаннар, хайда ӧкiс алай iҷе-паба хайии чох халған палалар чуртапчалар, кинек палаларны ӧскiрчелер. Iдӧк ол хабазығнаң ӧнетiн чаа операциязы араласчыларының палалары тузалан поларлар. Аннаң пасха, чайғы тынағ кӱннерiнде олғаннарға хазыхтарын тыытчаң оңдайлар кӧрiл парған, iҷе-пабаларға айланарға киректелче.
Татьяна Раменская:
– Хакасияның законодательствозынҷа олғаннарға тынанҷаң, хазых тыытчаң льготалығ путевкалар тиксi 13 категорияа кӧрiлгеннер, оларның ӱзiне олар саңай тикке пирiлчелер. Че, сизiнерге кирек, чоох парча путевкалардаңар, хайзының турчатхан паазы пiстiң республикада кӧрiл парған. 100 проценттiг льготанаң тузаланчалар палалар, хайзыларынаңар Валентин Олегович ӱстӱнде чоохтаан. Ол категорияа кiрчеткен палаларға путёвкалар тикке пирiлчелер. Таныхтирға кирек, 2024 чылда 1505 пала андағ льготанаң тузалан полар. Iдӧк тоғыс категорияа кiрчеткен палаларның 80 процентiне кӧрiлген льготанаң тузаланҷаң оңдай пар.
– «Шанс» газетаның редакциязынзар айланған 81 частығ ууҷа, ол чаа палалары санына кiрче. Оларға ай сай 500 салковай хабазығ кӧрiлче. Ол, пiчiктер тимнеп, 2023 чылның октябрь айында айлантыр, ағаа хабазығ ноябрь паза декабрь ӱчӱн пирiлтiр, че чарадығ 2023 чылның 1 июльында алылған. Ағаа тӧлег июль айдаң пирiлерге кирек нимес пе?
Татьяна Раменская:
– Я, республикада андағ тӧлег кӧрiл парған, ол 2023 чылның 1 июльынаң сығара пирiлче. Ол тӧлегнi алар ӱчӱн, ӧнетiн пiчiктер чыырға киректелбинче. Че аны пирер ӱчӱн iкi ниме хайыға алылча. Пастағызы, чаа палазының тӧреен чылы кӧрiлче. Аның тӧреен чылы 1928 чылның 1 январьынаң 1945 чылның 3 сентябрьына теере поларға кирек. Iкiнҷiзi, анзы хайди даа кӧрiлче, ол кiзi Хакасияда чуртирға кирек. Ағаа хоза, ол чонға социальнай хабазығ пирҷең устаныста санға алыларға кирек.
– Хакасияда регионның iҷе капиталы пирiлче бе? Пӱӱнгi кӱнде андағ хабазығ пар ба?
Валентин Коновалов:
– Я, амғы туста кӧп палалығ сӧбiрелерге кӧрiлген регионның iҷе капиталы пирiлче. Ағаа хоза, ирткен чылда ағаа индексация идiлген, амды ол 108 муң 300 салковай пол парған. Ол хабазығны чахсыландырарынҷа тоғыс апарчабыс, аннаң тузалан полҷаң тусты хызырчабыс. Пастап регионның iҷе капиталынаң палаа ӱс час толған соонаң на тузаланарға чарадылған, пӱӱнгi кӱнде хабазығнаң 2,5 чыл пазынаң тузаланарға чарадылча. Хабазығның тузалан полҷаң тузын мыннаң мындар хызырарбыс, аннаң пала тӧреенӧк чыл тузалан полар иде.
– Пӱӱл социальнай чӧптезiг идерiне алызығлар кирерi кӧрiлче бе?
Татьяна Раменская:
– Я, социальнай чӧптезiглер идерiне алызығлар кирiлче. Че иң пастағызын республика чуртағҷыларын ӧрiндiрерге сағынчам, ол хазна хабазии Россия Федерациязында халча, аннаңар ол пiстiң республикада мыннаң мындар хайди даа тоғынар. Чуртағҷыларға искiрерге сағынчам, федеральнай бюджет полызиинаң идiлчеткен социальнай чӧптезiглердең пасха, iдӧк республиканың бюджедi ахчазына социальнай чӧптезiглер идiлче. Пӱӱл кирiлчеткен алызығлар хай пiрее сидiксiнiстерге ағыларлар. Социальнай чӧптезiг идерге сағынчатханнарға хатығластар кирiлче. Ол чӧптезiглер, хайзында пирiлчеткен ахчаның синi пӧзiк арах. Кӧзiдiмге, пос киреен азарға чӧптезiгҷе 300 муң салковайға теере, пос хониин тилiдерiне 200 муң салковайға теере пирiлче. Андағ чӧптезiглер идерге сағынчатханнарға идiнҷекке килiсчеткенiне тестирование иртiбiзерге киректелер. Ол электроннай оңдайнаң федеральнай платформа синiнде иртiрiлчеткен сыныхтағ. Прай кирексiнiстерге тудынза паза тестирование чахсы иртiбiссе, социальнай чӧптезiг идiлер. Сыныхтағ ирт полбааннарға чӧптезiг идер оңдай парох, оларға ӧнетiн ӱгредiг иртiбiзерге киректелер. Андағ ӱгредiгнi пiстiң республикада «Минiң пос киреем» кiн иртiрче. Ӱгредiг соонаң социальнай чӧптезiг идерге чарир. Iдӧк пӱӱл социальнай чӧптезiг хоостыра сан пирiс идерiне хатығ хайығ салылча.
– Тиксi Россияда 2024 чылның 1 январьынаң сығара чал ахчазының иң тӧбiн синi (МРОТ) алыс парған, Хакасияда ол амды хай син пол парған?
Валентин Коновалов:
– Сыннаң, тиксi хазнада МРОТ 18,5 процентке ӧс парған. Пӱӱнгi кӱнде Россияда ол 19 муң 242 салковай пол парған. Хакасияда ол ахчаа район коэффициентiн паза чал ахчазына хоза пирiлчеткен тӧлегнi хозыбысса, полғаны ла 30-ар процент пол парча. МРОТ синi 30 муң 787 салковай 20 ахча пол парча. Че киректелчеткен стаж чох полза, ол 25 муңнаң сала артых пол парча.
Сом r-19.ru сайттаң
Автор :
Тимнеен Наталья Тюкпеева
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
