Ӧріністе, хомзыныста – чоннаң хадабыс
12.01.2024
Хабарлар
Таңда – Печать кӱні. Чыл сай 13 январьда тиксі хазнабыста пістің ӱлӱкӱнібіс таныхталча. Ағаа чахсы тимнен саларға харасчабыс. Тоғыста маңат кӧзідімнерге читчеткеннер ӱлгӱ саринаң хайығ чох халбинчалар
Ирткен чыллар
Совет ӱлгӱзі тузында Печать кӱні 5 майда таныхталҷаң. Ӱлӱкӱнібісті суғ хазында алай чазы чирде пайрамнирға харасчаңмыс. Ағаа азынадох тимненіп пастаҷаңмыс. Пастыхтарыбыс сыйыхтар ӱлестірчелер, пасхазы стол пай полардаңар сағыссырапча, ідіс-хамыс тимнепче.
Олох кӱн редакцияда ӱр чыллар тоғын салған Гаврил Павлович Чеменевтің тӧреен кӱні. Аннаңар аның чарылыспас-парбас нанҷызы, аал хонии пӧлиинің устағҷызы, чаа араласчызы Иван Прокопьевич Чебодаев, хаңалҷостанып, арғызын піди алғыстап пастаҷаң одыр: «Ганя, Москвада хыйға пастыхтар одырчалар. Cинің тӧреен кӱнің 5 майда полчатханын піліп алып, Печать кӱнін андада таныхтирға чарадығ алыбыстырлар. Орта сағыс тіп ӧрінерге кирек».
– Ізе, пар чи Москвадағы пастыхтар аразында таныстарым, – сала даа чідірінмеҷең одыр саблығ cомҷы.
Іди ачых-чарых оңдайнаң пасталҷаң полтыр ӱлӱкӱнібіс. Чоохха киліскенде, таныхтирға кирек, пістің редакцияда ӱр чыллар тоғынған Гаврил Павлович Чеменевтің 105 чазы пӱӱл 5 майда таныхталар. Аның чуртас чолынаңар, хазна сыйыхтарынаңар хайди даа искірербіс.
Пістің редакцияда уғаа кӧгҷі кӧңніліг улус тоғынҷаң. Сомҷыбыс Михаил Фёдорович Тутарков холына баян алзох, кееркестіг сарын-тахпахтар чалбах тарап пастаҷаңнар. Чахсы тынанып пілчеткеннер ідӧк тӱзімніг тоғынчалар теен хыйға сӧспек тиктең не тӧрібеен полар. Хада тоғынчатхан арғыстарыбыстың илеедезі хазна сыйыхтарына турысхан, аймах марығларда, аралазып, чиңіc тутчаң.
Пістің полысчыларыбыс
Хайдағ даа газета штаттағы нимес хабарҷылар полызии-хабазии чох сыхпинча. Андағох оңдайнаң тоғынча пос тілінең сыхчатхан газетабыс. Аал-городтарда чуртапчатхан, тоғынчатхан штаттағы нимес хабарҷыларыбыстың пічіктеріне хайди даа орын табылҷаң, ам даа табылча. Совет ӱлгӱзі тузында пістің полысчыларыбысха ӧнетін ӱгредіглер иртірілҷеңнер. Аның тузазы улуғ полған.
Ағаа хоза, пічіктер пастыра сыбыра палғалыс тудылҷаң. Полған на хабарҷының позының полысчылары полҷаң. Оларны хайдағ кізілердеңер хайди пазарға, пӱӱнгі кӱнде хайдағ сурығларға ӧӧн хайығ айландырарға киректелчеткеннеңер ӱгретчеңміс. Газетаа пазыныс пасталза, штаттағы нимес хабарҷыларыбыс почта тоғынҷыларынаң хада хайынып, маңат хабазығ пирҷеңнер. Піс, оларның кӧңнілерін кӧдіріп, пайрам-ӱлӱкӱннернең чылығ алғыстаҷаңмыс, уламох тӱзімніг тоғынарға, газетаа удаа пас турарға кӧӧктірҷеңміс.
Печать кӱнінде дее олар хайығ чох халбаҷаңнар. Редакцияның устағ-пастаа сурынызы хоостыра областьтың нандырығлығ тоғынҷылары піcтің полысчыларыбысты мындағ пайрамнығ ӱлӱкӱннең чылығ алғыстапчатхан пічіктер тимнебісчеңнер. Анаң орындағы пастыхтар чыылығлар тузында постарының тоғынҷыларына ол Аарластығ пічіктерні улуғласнаң читір пирҷеңнер, махтабысчаңнар.
– Пір хати Мадырдағы леспромхозта хайдағ-да чыылығ парчатхан. Паза ла иссем, пастых мині позынзар хығырча, чон алнынзар сығарча. «Ленин чолының» штаттағы нимес ӧткін хабарҷызы полчатханымны махтап, область устағҷыларының Аарластығ пічиин читіргенде, хайди матап ӧріндім, – cтенеде іліл парған сыйыхты кӧзідіп, Мадырдағы леспромхозтаң хабарлар удаа пасчатхан полысчыбыс Ананий Чучумаков андағ хайығ ӱчӱн алғызын читірген, аның чуртында поларға киліскенде.
Аймах марығлар
Пірее хати, Печать кӱнін таныхтап, аймах-пасха марығлар иртірілҷеңнер. Ол туста редакцияның полған на кабинедінде шахмат, шашка, тобит чардылары полҷаң. Аннаңар спорттың пу кӧрімнерінҷе арға-мӧрій уғаа хазыр оңдайларда иртчең. Хабарҷылар аразында прайзы даа шахмат ойнаҷаң. Аннаңар чахсы ойнапчатханнар постарының пӧзік лигазын тӧстеп алғаннар. Ат хайди «тепкленчеткенін» сала-сула пілчеткеннері, тізең, пастағы лигада саналҷаңнар. Че аның ӱчӱн «гроссмейстерлерні» тобит мариинда чыс пирҷеңнер. Мына хайда ӧрініс полҷаң.
Алай ба Печать кӱнін Чиңіc пайрамынаң піріктірібісчеңміс. Андада марығлар саны даа хозыл парҷаң, ӱлӱкӱн уламох хынығ иртчең. Чиңіc кӱнінде ӧӧнінде таңма атарға чӧрҷеңміс. Мында чаа араласчылары Илья Николаевич Бурнаков, Гаврил Павлович Чеменев пісті сыйыхтығ орыннарзар чағын даа итпеҷеңнер. Пірее хати Александр Яковлевич Черпаков ӱзінҷі орынға сығып алҷаң – ол аңҷы нооза.
Чоох марығлардаңар парыбысханда, хайди палыхчыларыбысты таныхтабас. Пілдістіг, оларның постарының аразында хазыр марығ парчатпас па. Редактор паза аның орынҷызы Котожеков харындастар Гавриил Гавриловичнең Алексей Иванович, нандырығлығ хачы Георгий Владимирович Сунчугашев, хабарҷы Сергей Иннокентьевич Толмашов, сомҷы Михаил Фёдорович Тутарков паза даа пасхазы ӱлӱкӱн-пайрамнарда редакция тоғынҷыларын палых мӱнінең алай хаарған палыхнаң cыйлирға сыданҷаңнар. Анзы піске уғаа чапсых пілдірҷең. Оларны махтап ала, чағбаныбысты часхарып алҷаң полғабыс.
Чииттерібіс
Уғаа ӧріністіг пілдірче, амғы тустағы чииттерібіс, улуғларыбыстың кибір-чозахтарын, сыбыра чоныбыснаң хада пик палғалыс тудылчатхан оңдайларны, тӧреен тілібісті хайраллирын сайбабин, оларны уламох чахсыландырып одырчатханы. Анзы тоғыс тузында харахха матап тасталча. Ағаа хоза, тиксі хазнабыста таныхталчатхан Улуғлар кӱнінде, сыйығастар тимнеп алып, иблерінзер апарчалар. Амды кискектер, пасха даа чабал ағырығлар хайынысчатханнарында, редакциязар тоғазыға хығырҷаң оңдай чоғыл.
Пӱӱнгі кӱнде істеніс ветераннары, ортын частығлар паза чииттер, удур-тӧдір чахсы пілізізіп, полызызып, тоғын парчабыс. Чииттерібіс ӧткіннер, хыйғалар, хайдағ даа сидік сурығларны прайзына пілдістіг оңдайнаң табырах тимнебізерге сыданчалар. Аның ӱчӱн пастыхтарға даа, хығырығҷыларыбысха даа махтатчалар. Тоғызың пӧзік паалалчатса, хаҷан даа ӧріністіг. Уламох маңат тоғынарға, уламох хынығ хабарлар пазарға кӱстенчезің. Пілчезің, тӧреен чирібістің аймах пулуңнарында газетабысты хығырығҷыларыбыс чидікпин сағыпчалар.
Халғанҷы туста газетабыс саны хызырылчатханы тың хомзындырча. Анзы за оңарылыстығ. Пос тілін чахсы пілген, газетабысты хынып хығырған, ӱндезіглер пазыбыс турған улуғ частығларыбыс сын чирзер парғлапчалар. Пала-пархаларыбыс, тізең, тӧреен тілібісті ӱгренерге тың на тартылбинчалар. Ідӧк почта пӧліктері чабылчатханы тың теелче. Олох арада Шира паза Орджоникидзе аймахтарының ӱгренҷілері аймах марығларда аралас сыхханы таңдағы кӱнге ізеніс тӧрітче.
Пістің редакцияда тоғынчатханнарны прайзын, хығырығҷыларыбысты, уламох хабарлар пасчатхан полысчыларыбысты ӱлӱкӱнібіснең, Печать кӱнінең, арығ чӱректең сыхчатхан сіліг, тадылығ сӧстернең алғыстапчабыс, часкалығ хоных, айас тигір, пик хазых, ӧнетін чаа операциязы табырах тоозылып, махачыларыбыс амыр-хазых ибзер айланзыннар тіп алғапчабыс. Чалахай ӱлӱкӱнібіcнең, аарлығларыбыс.
Коллаж Дмитрий Сунчугашевти
Автор :
Анатолий Султреков
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 1 | 2 |
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
