Пос хазии – пос холында
12.01.2024
Хабарлар

Министр Олег Ананьевский чоох тутча
Улуғлар чӧбінде. Хакас родтарының Улуғлар чӧбі теестегі чыылиин иртірген
Ол Ағбанда С.П.Кадышевтің адынаң чон чайаачызы национальнай кінінің кічіг залында ирткен. Ӧӧн сурығ Хакасияда хазых хайраллир тоғыс хайди апарылчатханнаңар полған.
Чыылығ пасталчатханда, Хакасияның Улуғлар чӧбінің кнезі Пётр Воронин президиум адынаң Улуғлар чӧбінің ӧткін араласчызы Николай Конгаровха 75 чазын толдырғаны хоостыра «Чахсы киректер ӱчӱн» халых орденін читірген.
Ідӧк чыылығда араласханнар Хакасия пазының орынҷызы Михаил Побызаков, республиканың национальнай паза территориальнай политика министрі Лев Сафьянов, Хакасияның Ӧӧркі Чӧбіндегі хазых хайраллирынҷа комитеттің кнезі Людмила Кауфман паза даа пасха депутаттар.
Хазых хайраллир тоғыстаңар ӧӧн чоохты тутхан республиканың хазых хайраллаҷаң министрі Олег Ананьевский. Пастап ол Хакасиядағы хазых хайраллаҷаң тоғыстың тархынын хысхаҷахти искірген, анаң халғанҷы пис чыл аразына республикада пу тоғыс хайди парғаннаңар чоохтаан.
Хакасияда имнег кирее оой ла парбинча. Ағырсымнығ сурығлар илееде. Сағам республикада 38 имнег организациязы, 15 профильнай имнег туразы, 116 фельдшер пӧліктері тоғынчалар. Ідӧк пар автомобильлерде чӧрчеткен имнег комплекстері, фельдшер-акушер пункттары. Олар имнег пӧліктері чох ыраххы аалларҷа чӧр килчелер.
Амғы туста кізілерні имнеҷең тиріглер уғаа аарлыға турчалар. Ағаа хоза оларнаң тоғынҷаң специалисттер чидіспинче. Аннаңар ааллардағы имнег тураларында имнег оборудованиезі чоғыл. Ағырчатхан кізілерні республика городтарындағы имнег тураларында алай пасха даа регионнардағы улуғ городтарда имнирге килісче.
Сағам республикада хазых хайраллирын тилідер ӧнетін хазна программазы тоғынча. Регион проекттері тӧстелчелер. Олар федеральнай, республика бюджеттерінең паза бюджеттегі нимес ахча хоостыра тоғынчалар. Пу программаҷа республиказар кирек специалисттерні хығырып алар оңдайлар пар. Ідӧк имнег тиріглерін нааҷылапчалар. Іди аар ағырығларны имнепчелер. Олғаннар хазиин хайраллапчалар.
«Демография» хазна программазы толдырылча. Аны хоостыра улуғ частығларның чуртас синін кӧдірчелер, хазых чуртир оңдайларны, халых-чарыдығлығ тоғыстар апарчалар, арағадаң паза тамкыдаң тоғыр ӱгретчелер паза сиңмінніг ас-тамахты чирге чоохтапчалар.
Пу программаны чуртасха киреріне 7 миллиард 200 азыра миллион салковай позыдылған. 1300 азыра имнег тиріглері алыл парған. Имнег тураларында тиксі тыхтағ тоғыстары иртірілгеннер. 144 имнег туразы паза ФАП пӱдіріл парған. 195 автомобиль садызып алғаннар. 29 имҷее чурт ал пиргеннер.
Хай пірее имнег аппараттары 20 – 30 миллион салковайға тур парчалар. Оларны хайди даа аларға килісче, ол санда МРТ, томограф паза даа пасхазы.
«Табырах полызығ» программа хоостыра пис чыл аразына 77 автомобиль алыл парған. Иргі автомобильлерні прай алыстырыбысханнар.
Асхыста олған поликлиниказы 2024 чылда тузаланысха кирілер. Асхыс аймаандағы имнег киреене прай 96 миллион салковай пиріл парған. Пасха даа городтарға паза аймахтарға асхынах нимес ахча ӱлестірілген.
Ағбан городта перинатальнай кін пастыра чылда тӧрт муңҷа ипчі сыныхтағлар иртче. Ол сылтағнаң палаларның хорапчатханы синче.
Ідӧк олған поликлиниказында кинек палаларға тіс имнеҷең кабинет азылған, кирек оборудование турғызылған. Алында андағ ағырығ олғаннарға Хызылчар городсар имненерге парарға килісчең.
Иң ағырсымнығ сурығларның пірcі – ол имҷілер чидіспинчеткені. Оларны аалларда тоғынарға артызар ӱчӱн «Земский доктор» программа тоғынча. Оларға 1,5 миллион салковай пирілче. Имҷілер, ӱр дее тоғынмин, Хакасиядаң пасха чирлерзер парыбысчалар, хайда чал ахчазын кӧп тӧлепчелер. Пу сурығны федеральнай синде пӧгерге кирек. Сынап, прай регионнарда имҷілерге тиң тӧлезелер, андада олар аар-пеер парбасчыхтар.
Пістің республика имҷілерні тимнеҷең ВУЗ-тарнаң чӧптезіг итче. Че мыннаң парған чииттер, институттар тоозып, пос чирінзер айланминчалар. Олар ӱгредіг ӱчӱн хорадылған ахчаны нандыр пирчелер, анаң хайдар хынза, андар парыбысчалар.
Пір саринаң, чӧптезіг хоостыра парған чииттер, школадағы ӱгредии уйан полып, пір-ікі чыл пазынаң институттаң сығардырыбысчалар. Имҷее ӱгренерге сигіс чыл киректелче нооза.
Министр чооғын тоосханда, залдаң ағаа сурығлар пиргеннер: ноға хай пірее имҷілерге кірерге сидік; ноға аалларда аптекалар чахсы тоғынминча, аалдағыларға диспансеризация хайди иртерге паза даа пасхазы. Олег Ананьевский оларға толдыразынаң нандырарға кӱстенген. Пілдістіг, кӧп сурығны федеральнай синде пӧгерге кирек.
Ӧӧнінде, пос хазии ӱчӱн кізі позы сағыссырирға кирек: тамкы тартпасха, араға іспеске, чазағ кӧп чӧрерге, тузалығ чиис чирге паза чахсы тынанарға. Ідӧк, пір дее нимее тарыхпин, ӧрчіліг кӧңніліг полған на кӱнні чуртирға.
Сом Дмитрий Сунчугашевти
Автор :
Илья Топоев
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 1 | 2 |
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде