Хан пирчеткен улусха – сыйыхтар
07.12.2023
Хабарлар
Россияның аарластығ доноры Олеся Сироижко
Аарластығ кирек. Хакасияда пу наада «Россияның аарластығ доноры» атха 38 чуртағҷы турысхан
Ирткен неделяда республиканың хан кінінде, «Россияның аарластығ доноры» кӧкcіне хазанҷаң знак паза удостоверение читіріп, 38 донорны пайрамни сыйыхтааннар. Пу мероприятие студенттернің «Горенка» фольклор ӧмезінің чайаачы кӧзідиинең пасталған. Ӧмедегі хыстар орыс чонның ырларын сарнааннар. Олар орыстарның национальнай кип-азаан кизіп чазанғаннар. Ӧме устағҷызы – Иван Вислогузов, Хакас хазна университедіндегі музыка колледжінің ӱгретчізі.
Аарластығ донорларны алғыстирға ӧнетін кил парған республиканың хазых хайраллаҷаң министерствозындағы пӧлік пастығы Елена Балганова. Ол чооғында таныхтаан:
– Сірерге пос кӧңнінең чонға туза итчеткен ӱчӱн улуғ алғызым читірчем. Пациенттерге ле нимес, че ідӧк оларның сӧбірелеріне туза ағылчазар. Сірер пирген хан кізі чуртазын ал халарға полысча, ол, тіріг халып, аннаң андар часкалығ чуртапча, неке. Аннаңар прай чуртағҷыларның паза позымның адынаң сірерге улуғ алғызым читірчем. Часка, пик хазых алғапчам.
Анаң ол пу кіннің ӧӧн имҷізі Геннадий Русаковнаң «Россияның аарластығ доноры» знактарны ээлеріне читіргеннер. Че сыйыхха турысханнарның кӧбізі пу танығлығ мероприятиее кил полбиндыр, анда оларның 15-і ле араласхан.
Сыйыхтатханнарның cанында полған Ағбанның чуртағҷызы Олеся Сироижко. Ол амды тынаға сых парған. Аның тӧреен-ӧскен чирі Орджоникидзе аймаандағы Хоҷых аал полча. Ӱгредии хоостыра ол ӱгретчі полчам, кӧп чыл Хызылчар крайында чуртаам тіпче. Ол сӧбірезінең Ағбанзар 2010 чылда кӧс килген. Мында таныстарының хайзына-да хан киректелче тіп сурынғаннарында, ол 2011 чылда пастағызын на донор полған. Соонаң пазох, сурыныстаң тоғыр пол полбин, хан пирерге маңзыраан, имҷілерге пазох кемнің-де чуртазын ал халарға полыс пирген. Іди ағаа пірееде донор поларға килісчең.
Киле-киле хан пирҷең кінде ағаа тееннер: «Сірер хан сыбыра пир турыңар». Че андада ол донор полчатханы постың хазиина даа туза ағылчатханын чахсы оңарбинчатхан, аннаңар имҷілер чӧбіне тудынмаан. Пірсінде Олеся Николаевна «Женское здоровье» журналда донорстводаңар чахсы статья хығырып алтыр. Анаң чылда хайди даа тӧрт хати хан пир турарға чаратхан. Іди ипчі донорларның санын толдырарға кӱcтенген. Ағаа хоза, пу кіндегі пӧлік пастығы Надежда Иванова, аарластығ донор полыбызар ӱчӱн, андағ чидіге кӧп ле халбады тіп чарыда чоохтап пиртір.
– Пӱӱл мағаа андағ аарластығ атха турызарға ӱлӱс тӱсті. Мындағ чидіге читкеніме ӧрінчем, кӧңнім толча. Ханны 40 хати пирері – оой ла идібіcчең кирек нимес. Іди ханны полған на кізі пир полбинча. Мыннаң мындар ам даа донор пол турам. Хан пирчетсем, мин кемнің-де чуртазын ал халарға полысчам тіп ізеніснең кӧрчем. Хан пирерге пір дее хорыхпаңар, – сағызынаң ӱлескен Олеся Николаевна.
Хайди таныхтаан хан кінінің ӧӧн имҷізі, республикада пӱӱл «Россияның аарластығ доноры» атха тиксі 107 кізі турысхан (ол санда пӱӱн таныхтатхан улус). Пу чыл тоозылғанҷа ам даа хоза 10 кізі таныхталар. Хакасияда, олаңай чуртағҷылардаң пасха, ӧткін донорлар санындалар – тимірчолҷылар, МЧС тоғынҷылары, кӱс структураларында, чарғы приставтары службазында істенчеткен чон паза пасха даа предприятие-организацияларның тоғынҷылары. Геннадий Николаевич спонсорларға танығлығ мероприятиелер иртірерге полысчатхан ӱчӱн, донорларға тадылығ сыйыхтар тимнеп пирчеткен ӱчӱн алғызын читірче. Хан кініне, кӧзідімге, «Малинники» кафе-кондитерскай сыбыра полысчаттыр. Пасха даа идінҷектер ӱндесчелер тіп таныхтаан.
Пӱӱл республиканың хан кіні оорха-сӧӧк миизі донорларын федеральнай регистрге кирерінҷе тиксі Россия синіндегі чӧрімде араласхан. Андағ марафон 4 сентябрьда иртірілтір. Республика чуртағҷыларының аразында Россия синіндегі андағ донорларға 216 кізі саналарға тимде. Оларның анализтерінің салтарлары Кировтағы наука-істезігліг институтсар ызылчаттыр. Амғы туста мындағ донорлар ідӧк киректелчелер.
Аарластығ донорлар – олар ханын 40 хати алай хан плазмазын 60 хати, алай ханны 25 хати паза плазманы 15 хати пир салған кізілер. Оларға алынҷа льготалар кӧріл парған. Кӧзідімге, имненерге алай санаторий-курорттарда тынанарға льготалығ путевка теес чох пирілче. Ідӧк чыл сай ахчалығ тӧлег алчалар. Хайди чоохтаан республиканың хан кініндегі имҷі-трансфузиолог Ирина Майорова, пу кӱнде Хакасияда аарластығ донорларның саны – 2157 кізі. Ол санда «СССР-ның аарластығ доноры» атха турысхан чуртағҷылар пар. Аарластығ донорларның 703-і Ағбанда чуртапча.
Сомнар Дмитрий Сунчугашевти
Автор :
Инора Боргоякова
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
