Пос киреен пастирына – 100 муң салковай
11.10.2023
Хабарлар
Идінҷек Александра Тутаркова хакас чон культуразын сабландырарға кӱстенче
Ӱгредіг. Хакасияның «Минің пос киреем» кіні, федеральнай проекттерде паза хазна программаларында аралазып, идінҷектерге паза пос киреен тӧстирге пӧгінчеткен чуртағҷыларға тӧреміл ӱгредіг иртірче
Теестегі андағ проект «Идінҷек-іҷе» полыбысхан. Хакасияда идінҷек паза пос киреенең айғазарға сағынчатхан іҷелерні «Минің пос киреем» кінде ӱртӱн айының халғанҷы неделязында удурлааннар. Пис кӱн оларға тузалығ, наа паза амғы тусха килістіре пілістер читірілген. Ипчілер удур-тӧдір танысханнар, опыттарынаң ӱлескеннер. Ідӧк оларны ахчаны орта санирға ӱгреткеннер: хайди ниме-ноо паза полызығлар паазы пӱтче, хайди постың тоғызын сын паалирға, хорадығларны хызырарға паза парыстарны ӧскірерге. Проекттің халғанҷы кӱнінде, тізең, идінҷек-іҷелерні ӱгредігнің салтарлары сағаан. Иң ӧткіннері ахчалығ грантнаң паза пасха тузалығ сыйыхтарнаң таныхтатханнар. Пу чахсы оңдайны іҷелерге «Кічіг паза ортын пос кирее» нацпроект пирген.
Пу проектті тиксі хазнабыста «Наше будущее» чыынды, Кічіг паза ортын пос кирее корпорациязы паза Россияның ипчілер пірігізі иртірчелер. Проекттің ӧӧн партнёры Wildberriеs полча, партнёрлары – VK компания, VDOOH тастындағы реклама маркетплейс. Хакасияда, тізең, партнёрлар санына хозылғаннар республиканың экономика тилізі министерствозы, «Алёшина» завод, Теле2 палғалыс компаниязы, «Вкусней», «Таёжница», «Сибирский добрыня» паза «Fruktоzza» компаниялар.
Ӱртӱн айының 29-ҷы кӱнінде «Минің пос киреем» кінде уламох «ізіг» полған. Салтарлар итчең тус читкен. Пір дее араласчы сыйых чох халбаан. Прайзына сертификаттар паза улуғ нимес танығлығ сыйыхтар тимнелген. Пастап проекттің региондағы партнёрлары алынҷа араласчыларны таныхтааннар, анаң федеральнай партнёрларның сыйыхтары читірілген. Іди ікі араласчы, Мария Ильинанаң Асия Исмакова, VK Рекламадаң 10-ар муң салковай алғаннар. Мындағ сыйыхнаң таныхтадар ӱчӱн олар постарын соцсетьтерде ӧткін кӧзіткеннер. Ӱгредігде алған пілістерін практикада 100 % тузаланғаннар тиирге чарир.
«Идінҷек-іҷе» программаның араласчылары
Ӧӧн сыйыхты – «Наше будущее» чыындының 100 муң салковай грантын – Расцвет поселоктың чуртағҷызы Тамара Дзержко «Хыймыраныста хазых» проектнең утып алған. Чиит іҷе 2018 чылдаң сығара тренер-реабилитолог полча. Томсктағы хазна университедінде ӱгренген, андох хоза курстарны ирткен. Ол тойлығ ипчілерге фитнес апарча, оларға пала тапхан соонаң хазыхтарын оңдайлирға полысча. Грант ахчазына ол пу кӧcтегҷе пос киреен азарға пӧгінче. Іҷелердең пасха улуғ частығларға хазыхтарын пиктирге полызар.
– Пу проект мағаа орнымнаң тибірирге полысты, ол чох мин кічіг паламнаң ибде одырарға узарадарҷыхпын. Ағаа ам пір час читі ай ла. Че грант утып алғаны, ӱгредіг ирткені мағаа чахсы кӱс хос пирген, сағызымны алыстырған, – тіпче Тамара Дзержко. – Мин пала табар алнында устағҷы полып тоғынғам, че анда даа мағаа ол син піліс пирбееннер: бухгалтер сананыстарынҷа, маркетингче паза пасхазынҷа.
Тренер-реабилитолог пос киреен Харатас городта азарға пӧгінче, че хости орныхчатхан Расцвет, Ағбан пилтірі паза 9-ҷы посёлоктың чуртағҷылары андар ідӧк хынып чӧреріне ізенче. Итсе, аның полызығлары ағбандағыларның даа кирексінізінең тузаланарҷых.
«Идінҷек-іҷе» проекттің паза пір араласчызы Александра Тутаркова полған. Ачых-чарых ипчі кӧк бархаттаң тігілген паза хакас хоостарынаң чібекнең хоосталған туниказынаң хайиибысты тартхан. Ағаа Хакасияның «Минің пос киреем» кіні ӧнетін сыйиин читірген. Идінҷек ипчі пу программа иртірілерінеңер Хакасияның «Минің пос киреем» кіннің телеграмдағы каналынаң піліп алған. Сурыныс пічиин ызыбызып, аннаңар ундут салған. Анаң кіндегілер ӱгредіге киліңер тіп сығдыратханнарында, Александра ӱрӱк тее парған.
– Син утпаан даа ползаң, грант албаан даа ползаң, пу уғаа тузалығ ӱгредіг, ӧӧні – араласханы, постаңар искіргені, – кӧңнінең ӱлескен Александра. Холында, тізең, ол улуғ нимес нымзах ковёр тутхан. – Мин сынында хакас чонның хоостарын сабландырарға сағынчам. Хакасияа тузалығ поларыма ізенчем.
Чоохтирға кирек, Александраның сағыс-кӧрізі халғанҷы туста тың алыс парған. Алында республика ағаа ниме пир поларынаңар сурығ турғысхан полза, амды ол позы ағаа нименең тузалығ поларынаңар сағынча. Іди аның хынған кирее амды ағаа парыс ағылча.
– «Тамга» узанҷаң пӧлиимні мин читі ай мының алнында асхам. Мин «Креативнай индустриялар» марығда араласхам, ікінҷі орынға турысхам, сыйыхха пос киреен тӧстиріне ахчалығ хабазығ алғам. Ол хабазығ полызиинаң мин килістіре пӧлік таап алғам, кирек тиріг садызып алғам. Узанҷыларымнаң хада марығларда араласчабыс. Ирткен чайғызын «Турист сувенирі» марығда ӱзінҷі орынға турысхабыс, – ӱлесче чидіглерінең Александра Тутаркова.
Александра ӱгредии хоостыра хоосчы, Хакас хазна университедін тоосхан. Анда ол чібекнең хоостирға, ковёрлар идерге паза пасха чайаачы тоғыстар толдырарға ӱгренген. Че прай ол кӧстеглернің аразында чиит хыс ковёр идеріне хыныбысхан. Пастағы тоғыстарын холнаң итчең полза, ам ӧнетін техниканаң тузаланча, тоғыс хай-хай чапчаң тимнел парча.
– Мин сувенирлер киреенде хаҷаннаң ала тоғын парирбын. Пастағы тоғызым Сергей Нарылковтың сувенирлер мастерскойы полған. Анда тоғынып, мин улуғ опыт алынғам. Сергей Геннадьевич піске чайаачы кӧңнібісті толдыразынаң азарға чаратчаң. Ол Хакасия ӱчӱн сынында прай чӱреенең «ағырчатхан» кізі. Чайғызын піс полған на тынағ кӱннерінде чазызар чӧрҷеңміс. Хайалардағы, кӱргеннердегі пурунғы хоостарнаң тоғынҷаңмыс. Пастап мин олаңай хоосчы полған ползам, амды минің ӱр ал чӧрген сағызым толды – минің позымның узанҷаң пӧлиим пар, – таныхтапча чайаачы кӧңніліг идінҷек.
Александраа пос чонының культуразына, кибірлеріне хынысты тай іҷезі Александра Давыдовна Богатырёва читірген. Ол кӧп ниме чайаҷаң, ол санда ковёрлар итчең, пархаҷағын хости одыртып, ӱгредіп одырҷаң. Хызыҷах пӧле пиҷе-харындастарынаң хада чайғы сай тай іҷезінзер Алахтайлар аалынзар чӧрҷең.
Александра Тутаркованың сӧстерінең, аның ӧмезіндегі ипчілер тоғысха хынып чӧрчелер, олар пір сағыстығлар паза чайаачы тоғыснаң хынып айғасчалар. Пілізіп тоғынар кізілерні таап аларға сидік, аннаңар идінҷек ағаа андағ кізілер учураанына ӧрінче.
Хайди кӧрчезер, араласчылар «Идінҷек-іҷе» ӱгредіг программазын пӧзік паалапчалар, алған піліcтерге чӧпсінчелер. Че Хакасияның «Минің пос киреем» кіні, «Кічіг паза ортын пос кирее» нацпроектте аралазып, аннаң андар республиканың идінҷектеріне аймах кӧстегліг ӱгредіг программаларында аралазарын тимнепчелер. Хайди тіпче идінҷек чолын пастабысхан улус, ӧӧні – хорыхпасха, чалтанмасха, пір орында одырбасха! Кӧзідім алыңар, аарлығ хығырығҷыларыбыс.
Сомнар Альбина Чистогашевани
Автор :
Наталья Сюптерекова
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
