Кнеске Сергей Сокол табылған, Владимир Штыгашев кӱреспин сыххан
27.09.2023
Хабарлар
Наа Ӧӧркі Чӧп кнезі Сергей Сокол паза Хакасия пазы Валентин Коновалов
Ӧӧркі Чӧп. Хакас Республиканың наа табылған Ӧӧркі Чӧбі пастағы сессияа чыылысхан
Ӱртӱн айының 22-ҷі кӱнінде ирткен сессия Ӧӧркі Чӧп кнезі, аның пастағы орынҷызы, орынҷылары паза комитет-комиссияларның устағҷылары табыларынаң танығлығ полған. Иң таластығ сурығ Ӧӧркі Чӧп кнезін табарынҷа полар тіп сахталған, таңнасха андағ ниме полбин парған – Владимир Штыгашев кандидатуразын пос кӧңнінең суурыбысхан. Че прай изерістіре...
Сессия тоғызын закон хоостыра Хакасияның Табығ комиссиязының кнезі Александр Чуманин асхан. Ол Хакасияның Табығ комиссиязының ӱртӱн айының 13-ҷі кӱнінде алылған чарадиинҷа Ӧӧркі Чӧпсер табығлар ирткенге паза сынға саналғаннар тіп искірген.
– Ӧӧркі Чӧпсер 50 депутат кірче, оларның чарымы партиялар списоктарынҷа табылча, чарымы – пір мандаттығ округтарҷа, – чоохтаан Табығ комиссиязының устағҷызы Александр Чуманин.
Пір мандаттығ округтарҷа «Единая Россияның» 23 кандидады иртіп алған, КПРФ-тың – 2 ле кандидат. Партиялар списоктарынҷа наа Ӧӧркі Чӧпсер ӱс ле партия кіріп алған: «Единая Россия», КПРФ паза ЛДПР. Пасха партиялар киректелчеткен 5%-тіг хырығны ас полбааннар. Ӱн пиріcтің салтарлары хоостыра Ӧӧркі Чӧпсер (партиялар списоктарынҷа) КПРФ-таң 13 кандидат кіріп алған, «Единая Россиядаң» – 11, ЛДПР-даң – 2.
Андағ оңдайнаң наа табылған Ӧӧркі Чӧп мындағ пӱдістіг пол парған: «Единая Россия» – 34 депутат, КПРФ – 14 депутат, ЛДПР – 2 депутат.
Хакасияның пазы Валентин Коновалов, Ӧӧркі Чӧптің наа табылған депутаттарын алғыстап, улуғ нимес чоох тутхан.
– Ирткен пис чыл аразына піс, Ӧӧркі Чӧпнең пірге тӱзімніг тоғынып, кризистең сығып алғабыс, тиліс чолына кірібіскебіс, – таныхтаан республика пазы. – Мин киртінчем, правительство паза Ӧӧркі Чӧп пір команданаң тоғынза, партия саринаң пасхалалчатханына хайбин, пірге кӧстеебіске – Хакасияны ӧңнендіреріне паза аның чуртағҷыларының чуртазын чахсыландырарына – піс хайди даа чидербіс!
Тимнегліг сурығларны пӧгібіcкен соонаң ӧӧн сурығның теезі читкен – Хакас Республиканың Ӧӧркі Чӧп кнезін табары. «Единая Россия» фракция Сергей Соколның кандидатуразын сығарған. КПРФ фракция Владимир Штыгашевті Ӧӧркі Чӧп кнезіне табарға чӧпнең сыххан. ЛДПР Ярослав Хавронның кандидатуразын адаан. Халғанҷы чӧп залда хатхырыс сығарған.
КПРФ фракцияның депутады Татьяна Янусик Ӧӧркі Чӧп кнезін табар алнында республика чуртағҷыларының айланыстығ пічиин искір пирерге иткен, че сессия тоғызын апарчатхан Табығ комиссиязының кнезі Александр Чуманин, регламентке сылтанып, чаратпаан. Чоох хакас чон тимнеен айланыстаңар парған, неке. Социальнай сетьтерде, мессенджерлерде депутаттарға айланыстығ пічікте хол саларға хығыртығлар тараан нооза. Ол пічікте кнеске хакас кізіні табарға депутаттарзар айланыс полған. Че, хайди кӧрчебіс, піреезі чонның айланызын нимее салбинчаттыр.
Анаң кандидаттарға сӧс пирілген. Пастағызын чоох тутхан Сергей Сокол.
– Піс, депутаттар, партия саринаң пасхалалчатхан ползабыс таа, пілчебіс – прайзы республикаа туза ағылып тоғынарға кирек, – теен ол. – Мин киртінчем, піс мында пір ынағ ӧме полыбызарбыс паза пірге тӱзімніг істенербіс.
Сергей Сокол Хакасия пазына кандидат полған туста чуртағҷыларнаң кӧп тоғазығлар иртіргенінеңер искірген. Ол тоғазығларның салтарларынҷа Хакасияны тилітчең стратегия тӧстелгенін таныхтаан. Республика правительствозы ол тимнеен кӧстеглернең тузаланарына ізенізін читірген.
Депутаттардаң кандидатха сурығлар пар полған.
– Сірер Хазна Думазының депутады полғазар, ниме Сірерге харығ полған андада Хакасия правительствозынаң пірге тоғынып тиліс стратегиязын тимнирге? – сурған Ӧӧркі Чӧп депутады Василий Шулбаев.
Сокол табығлар тузында маң чох полғанына сылтанған паза наа Ӧӧркі Чӧп тӧстелерін сахтаам тіп нандырған.
Ідӧк Ӧӧркі Чӧп депутады Олег Иванов сурығ пирген.
– Пістің прайзы сым полча, че мин сурығ пирем. Хазна Думазынзар табығларға піс миллионар салковай хорат салғабыс. Че анаң сірер Хакасияны Хазна Думазының депутады чох артыс салғазар. Сурығ: кем бюджеттең хорадылған ахчаны айландырар? – сурған ол.
Сергей Сокол Хакасия алнында нандырығлығ полчатханын ундубаанын искірген. Хазна Думазында аның оңдайлары паза чӧптезіглері пар тіп ізендірген, ол пістің республиканың кирексіністерін федеральнай ӱлгӱ органнарында мыннаң даа чылдырарға оңдай табарбын тіп молҷаан.
Анаң Владимир Штыгашев трибунаа сыххан.
– Аарлығ арғыстар! Мағаа пу парламентті тӧстирге ӱлӱс тӱскен, – теен ол. – Мин аннаң, нинҷе Иисус Христос чуртаан, анҷох устаам – 33 чыл. Ӧӧркі Чӧптің прай 7 хыыртии сағызымда халған. Ол школаны 500-че депутат иртібіскен. Оларның полғаны ла республиканы азахха турғызарына паза, кирек законнар сығарып, республиканың экономиказын тилідеріне улуғ хозым иткен.
Владимир Николаевич халғанҷы хығыртығда 7 фракция полғанын таныхтаан. Олар прайзы кирексіністе полғаннарын, прайзына аарластығ хайығ полғанын паза «Единая Россия» фракция оларны кӧп саннаң пазыра паспаанын чоохтаан. Анзы Ӧӧркі Чӧпті піріктірген паза пір чӧпнең тоғынарға оңдай пирген.
– Ӧӧркі Чӧптің, комитет-комиссияларның наа табылған кнестеріне тӱзімніг тоғыс алғирға сағынчам, – чоохтанған Штыгашев. – Ундубаңар: сірер закон сығарчатхан орган на нимессер, сірер халыхтар ӱлгӱзінің ӧӧркі органызар. Сірернің кӱзіңер, республика пазыни хайдағ, андағох. Сірерні олох табығҷылар тапханнар. Аннаңар сірернің ӱлгӱдегі кӱзіңер пір, тоғызыңар ла пасха.
Владимир Штыгашев аны хоостыра постың алнында хайдағ пӧгіннер турғызарын оңарарға паза закон сығарҷаң пастағнаң сығар правонаң чахсы тузаланарға кирек тіп таныхтаан. Ӧӧркі Чӧп андағ правонаң 30-ча хати тузаланғанын искірген. Ол пастағлар хоостыра Россия Федерациязының хайзы законнары алылған.
– Мин сірерге прайзына чидіглер алғапчам. Позымнаң, мин кандидатурамны суурчам, – кинетін чарлабысхан Владимир Николаевич. – Худайдаң, кирек чоғыл. Мин чіли 33 чыл тоғын кӧріңер! Минің позымның чуртасха кирілбеен пӧгіннерім пар. Кнес орнында ползам, мин оларны толдырарында ас ит полам, олаңай депутат ползам – хай-хай кӧп. Кандидатурамны сығарған ӱчӱн алғызым читірчем. Че мин пос кӧңнінең суурынчам. Прайзына оң поларын алғапчам!
Владимир Штыгашев кнеске табылары уғаа ікінҷілестіг полған – «Единая Россия» кӧпте, оларға хайди чахығ пирчелер, олар іди ӱн пирчелер нооза. Аннаңар пу оңдайнаң ол турыстығ сых парыбысхан тиирге чарир – утырбин...
Депутат Олег Иванов, сӧс пирерге сурынып, Россия кӧп нациялығ хазна полчатханы хоостыра хас-хаҷаннаң сығара национальнай сурығҷа тиң баланс тудылҷаң тіп таныхтаан.
– Республиканың правилозы – ӱлгӱде орындағы нацияның кізізі пар полары – сайбалбасха кирек, – чоохтанған ол.
Ӧӧркі Чӧп депутады, хакас чонның Улуғлар чӧбі кнезі Пётр Воронин («Единая Россия») Сергей Соколның сарин алған.
– Мин позымны Владимир Николаевич Штыгашевтің ӱгренҷізіне санапчам. Пӱӱн Сергей Михайлович Соколны табарынаң тоғыр полҷаң сылтағларны кӧрбинчем, – теен ол. – Мында орындағы чонның (хакастарның. – Ред.) кізілері пар, кандидатуралар пар полза, сығарыңар.
Че пасха кандидатуралар адалбааннар.
Андағ оңдайнаң, ӱн пиріc ікі ле кандидатча ирткен. Депутаттар бюллетеньнер полызиинаң ӱн пирерге чаратханнар. Салтарлар мындағ: Сергей Соколның ӱчӱн – 41 ӱн, Ярослав Хавронның ӱчӱн – 6 ӱн. 3 бюллетень ардадылғанға саналған.
Мының соонаң Ӧӧркі Чӧптің наа табылған кнезі Сергей Сокол, тоғыс орнынзар иртіп, сессия тоғызын узаратхан. Аны кнеске тапханы ӱчӱн прайзына алғызын читірген, табығҷыларның чахығларын толдырарға, республиканы тилідеріне прай кӱзін саларға молҷаан.
Сергей Соколның чӧбінҷе пастағы орынҷаа Пётр Воронин («Единая Россия») табылған, орынҷыларға – Григорий Назаренко (КПРФ), Леонид Быков («Единая Россия»).
Анаң комитет-комиссияларның кнестерін табарына теес читкен. Ӱн пирістің салтарларынҷа «чылығ орыннарны» прайзын даа «Единая Россия» фракциядағылар холға киргеннер.
Конституционнай законодательствоҷа, хазна пӱдіриинҷе, законностьча паза правопорядокча комитет кнезіне Галина Елистратова («Единая Россия») табылған.
Бюджетче паза налог политиказынҷа комитет кнезіне – Валерий Марков («Единая Россия»).
Экономика политиказынҷа, промышленностьча, пӱдірігҷе паза транспортча комитет кнезіне – Леонид Быков («Единая Россия»).
Аграрнай политикаҷа, ас-тамахча паза чирнең тузаланарынҷа комитет кнезіне – Иван Вагнер («Единая Россия»).
Культураҷа, ӱгредігҷе паза наукаҷа комитет кнезіне – Оксана Разварина (КПРФ).
Орындағы пос устанысча, халых пірігістерінҷе паза нациялар аразындағы хайызығларҷа – Роман Челтыгмашев («Единая Россия»).
Экологияҷа, чир-чайаан ис-пайынҷа паза чир-чайааннаң тузаланарынҷа комитет кнезіне – Ольга Городкова («Единая Россия»).
Чииттер политиказынҷа, туризмҷе, физическай культураҷа паза спортча комитет (пу наа комитет полча, ирткен хығыртығда андағ комитет чох полған. – Ред.) кнезіне – Александр Пащенко («Единая Россия»).
Регламентче, мандат сурығларынҷа паза депутат этиказынҷа комиссия кнезіне – Алексей Дьяченко («Единая Россия»).
Хазых хайраллирынҷа паза социальнай политикаҷа комитет кнезін табарын, тізең, ноға-да пазағы сессияа артыс салғаннар.
Ідӧк пу сессияда Ӧӧркі Чӧп президиумы тӧcтелген. Андар кірчелер: Ӧӧркі Чӧп кнезі, аның пастағы орынҷызы паза орынҷылары, комитет-комиссияларның кнестері.
Сом Альбина Чистогашевани
Автор :
Альберт Толмашов
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
