Презентация. Пу кӱннерде С.П.Кадышевтiң адынаң чон чайаачызы кiнiнде «Архай» хай школа-студиязының «Чир» сарынына суурылған клиптiң презентациязы ирттi

«Архай» öме тöстелгеннең пеер iкi чыл ирт парды. Хакасияның ырӌызы Аржан Тодош хайлирға ӱгренiп аларға сағынчатхан кiзiлерге школа азарға сағыныбысхан. Андар чиит ооллар Андрей Томочаков, Иван Шулбаев, Александр Сунчугашев, Руслан Баинов килгеннер. Амғы кӱнде Руслан Санкт-Петербургсар кöзiбiскен. Аның орнына öмезер Алексей Кыжинаев килген.

Школа-студияның тöстегӌiзi Аржан Тодош Хакас национальнай олған искусство школазында палаларны хакас кöг тирiглерiнең ойнирға ӱгретче, iдöк В.Г.Чаптыковтың адынаң Хакас филармониязында паза С.П.Кадышевтiң адынаң чон чайаачызы кiнiнде артист полып тоғынча. Ол кöг специальнозын Ағбандағы музыка колледжiнде алған. Алексей Кыжинаев Пии аймаандағы Хойбал аалдаң. Ол профессиязы хоостыра инженер-технолог. Александр Сунчугашев – юрист, Асхыстағы прокуратурада тоғынча. Андрей Томочаков Хакасияның искусство колледжiнде 3-ӌi курста ӱгренче. Иван Шулбаев Таштыптаң, сiлiг тайға чирiнде тöреен-öскен кiзi хузухтап, чистектеп чöрерге хынча. Пу чайаачы öме араласчыларының полғанының на пос кöг тирии пар. Олар, ус ойнап, морсымнығ хайнаң сарнапчалар.

Ооллар презентацияда пастап «Нымах» клиптi кöзiт пиргеннер. Аны «SL Picturеs» кинокомпания пiр чыл мының алнында суурған, режиссёр Сайфеддин Гаалул полча. Ол улуғ клип. Анда кöп кiзi араласхан, ол санда актёрлар паза теелбекчiлер. Ус артисттернiң аразында полғаннар – «Шейк» ансамбльның теелбекчiлерi, «Кӱн сузы» ансамбльның теелбекчiзi Тимур Тюкпеев, А.М.Топановтың адынаң Хакас драма театрының артизi паза хореографы Анат Быдышев, «Чон кöглерi» хакас фольклор ансамбльының ырӌызы Ираида Карачакова.

«Нымах» сарынның сöстерiн «Архай» öменiң ырӌызы Александр Сунчугашев пасхан, кööн Аржан Тодош килiстiрген. Сарында кӱлӱк чоннаңар чоохталча, хайзы тiспен iстенче, иреннер тайғазар аңнап чöрчелер, палыхтапчалар, чылғыларны хадарчалар, сöбiрелерiн азырирға кӱстенчелер. Че кинетiн чирлерiнзер ыырӌы килче. Махачы ооллар чааға парарға тимненчелер. Ипчiлерi оларны улуғ чобағда ӱдесчелер.

– Сарыннарның сöстерiн ööнiнде Александр Сунчугашев пасча, – чоохтапча А.Тодош. – Прокуратурада тоғынза даа, ол хынған киреенең айғазарға тус таапча. Тынағ кӱннерiнде Ағбанзар килче. Пiс, прай öменең чыылызып алып, репетициялар иртiрчебiс. Пiрее сурығлар полза, Александр мағаа иирлерде сығдыратча, онлайн оңдайнаң мин ағаа чарыт пирчем. Кӱстенӌiк оол чахсы хайлирға ӱгренiп алған, позыох хомыс паза ыых алып алған.

Iкiнӌi клип «Чир» сарынға суурылған. Ырның сöстерiн паза кööн iдöк Александр Сунчугашев пасхан. Президенттiң культура пастағлары чыындызы хабазиинаң «SOLDOUT PRODUCTION» чайаачы пiрiгiстiң устағӌызы Владимир Ботуров «Музыка Сибири» проекттi тимнирге тыыныбысхан. Пу кӱннерде аның тоғыстары чарыхха сых пардылар. «Музыка Сибири» – ол ӱс сериялығ кино. Анда хакас, тува, алтай чонның сарыннарынаңар паза кöг тирiглерiнеңер чоохталча. Пу проектте аралазып, «Архай» öме «Чир» сарынға клип суурыбысхан. Ооллар кееркестiг сарынны Хакасияның танығлығ чирлерiнде (Ӱӱ паза Оғлах тағларда, Казановта) толдырғаннар.

– «Алтыр» мода театры хадох суурынзын тiп сағынғабыс. Хыстар тоғыр полбааннар, Казановсар паза Ӱӱ тағзар хада парғаннар. Че часхының чиллiг паза соох кӱнiнде чахсы кадрлар килiспеен, аннаңар олар клипке кiрбееннер, – чарытхан устағӌы.

«Архай» – чиит öме, пӱӱнгi кӱнде аның репертуарында он азыра сарын. Че ооллар öткiн тоғынчалар, наа сарыннар чайапчалар. Мыннаң мындар наа проекттернең чапсыдарға тимделер.

Алында öменiң араласчылары хара кип-азахтығ, че ах футболкалығ паза кроссовкалығ cценазар сыхчаң полғаннар. Ӱр ниместе олар ус Влада Чаптыковаа тööй костюмнар тiктiрiп алғаннар.

Сом Нина Горевани