ӰГРЕТЧІ ПОЛАРЫ – ЧУРТАСТЫ ОЛҒАННАРҒА ЧАРЫДАРЫ
07.06.2023
Хабарлар
Константин ТОПОЕВ іҷезі Зоя Константиновнанаң
ӱгредіг киреенің турыстығ тоғынҷылары
Ӱгредіг паза ӱгредіг кӧстегҷізі чылы. Ӱгретчі олғаннарға пілістер пирерінең пасха чуртаста постарын иптіг тудынарға кӧніктірче
Чахсы ӱгредіг кӧстегҷізі полған на паланаң тіл алыс полар, апарчатхан предмедіне хынысты тилідер, арғыстарын улуғлирға ӱгредер. Класс устағҷызы ӱгренҷілерін піл полчатхан ӧмеде ӱгренерге дее оой. Алтай аймааның Хубачардағы школазының ӱгренҷілеріне мындағ ӱгретчінің холында ӱгренерге ӱлӱс тӱскен. Ол олғаннарны биологияның чапсых тилекейінең таныстырча. Аның чуртазы ӱгредіг киреенең пик палғалыс парған. Піди ӱгренҷілеріне паарсаснаң хайчатхан, полысчатхан, кӧстепчеткен ӱгретчі Константин Топоев полча.
Константин Ильич ӧскен сӧбіренің чуртазы хазнабыстың тархынынаң пик палғалыс парған.
– Тилекейде кӧп аарластығ паза кирек профессия пар, че оларның аразында пірсі иң ӧӧннернің санына кірче – ол ӱгретчі профессиязы. Ӱгретчілер династиязы... Пу сӧстер ӧсчеткен тӧлні ӱгредерін паза ӧскірерін таллап алған кізілернің махачызын паза чахсы сарин, чайаачызын паза пӧзік ӱгредігліг полчатханын таныхтапча, – чоохтапча ол.
Иң пурун ӱгретчі чолын Константин Топоевтің ууҷазы Юлия Ильинична Шалгинова пасхан. Ол Ағбандағы ӱгретчілер институдын пастағызын тоосханнарның санында полған. Чибіргі чӱс чылның ыраххы 60 чылларында биология-химия факультедін тоосхан чиит хысты аалдағы школазар тоғынарға ысханнар. Аңнардаңар пастағы кинделерні, хурғатхан оттар чыындызын кічіг Костя андар ааллап чӧрзе кӧрҷең. Школа хыриндағы орында апарылчатхан опыттардаңар, олғаннар ӧскіріп алған килкім чир ас-тамахтарынаңар чоохтарны уғаа ситкіп тыңнаҷаң. Мындағ чапсых чоохтарны искенде, оолның биологияа хынызы тӧреен полар.
Ағбандағы ӱгретчілер институды Хакасияның ӱгредіг киреенің специалисттерін тимнир кін полҷаң. Константин Топоевтің іҷезі Зоя Топоева паза кӧйізі Ольга Топоева пу ӱгредіг заведениезін тоосханнар. Ольга Константиновна – пӧзік пілістіг орыс тілі паза литература ӱгретчізі. Ол кӧп чыл олғаннарны хайхастығ орыс поэзиязынаң таныстыр турған, орыс тілінің олаңай, че олох туста оой нимес правилоларын чарыда чоохтаҷаң.
– Литература иирлері, поэзия альманахтары, олғаннарнаң чуртастаңар чоохтазығлар кӧйімнің чуртазынаң хыйа ит полбас чардығы полған. Ол уғаа чапсых азых уроктар иртірҷең, пасха ӱгретчілернең пілістерінең, узынаң ӱлесчең. Ӱгренҷілері аны ундубинчалар, тӧреміл алғыстас сӧстерін читірчелер, – сағысха кирче Константин Ильич.
Матырыбыстың іҷезі Зоя Константиновна англия тілі ӱгретчізі полып 40 чыл істен парир. Ӱгретчі полары – аның ӱлӱзі. Зоя Константиновна нандырығлығ паза, иң пастап позына, хатығ кізі. Ол предмедіне уғаа тың хынча, профессиязына прай позын пирін салған. Зоя Топоева матлама тоғызы ӱчӱн «Тиксі ӱгредігнің аарластығ тоғынҷызы» танығ алған паза «Істеніс ветераны» атха турысхан.
– Мин ідӧк профессияма уғаа тың хынчам, аны алар ӱчӱн узун чол ирткем. Мин – ӱгретчібін, анзына поғдархапчам. Ӱгредіг киреене хынызым іҷемнің сылтаанда тӧреен. Профессия таллапчатханда, іҷем мағаа кӧзідім полған. Минің кӧрізімнең, ӱгретчі хайдағ даа паланаң піліс поларға, тоғынарға кирек, ідӧк полғанының на пос оңдайлығ хылиин улуғлирға. Минің ӱгренҷілерім биологияҷа аймах синніг олимпиадаларда араласчалар, сыйыхтығ орыннарға турысчалар паза чиңіс тутчалар.
Биологиядаңар пілістер – прай кізілернің культуразының ӧӧні, тилекейдеңер наука пілістерінің тӧстее. Пілдістіг, прай ла ӱгренҷілерім биологтар полбас. Че полғанына ла экология сурығларын пӧгер киректе аралазарға, постың паза ибіркілернің хазиин хайраллирға килізер. Ӱгретчінің ӧӧн тоғызы – пӧзік ӱгредігліг, чахсы пілістіг, хазых паза маңнаныстығ кізіні ӧскірері, – чоохтапча Константин Топоев.
Тоғызында Константин Ильич Конфуцийнің хыйға сӧстеріне тӧстенче: мағаа чоохта – мин ундут салам, мағаа кӧзіт пир – мин сағын салам, мағаа идерге пир – мин піліп алам. Ол олғаннарны биологияа, постарына, ибіркілерге, чуртасха паза чир-чайаанға хынарға ӱгретче. Оларның турыстығ чидіглері ӱгретчее иң аарлығ сыйых полчалар.
Константин Ильичтің чуртазында ӱгретчі тоғызы ӱс тӧлнің чайалған кирее пол парған. Палалар, іҷе-пабаларының чолын пасчатсалар, орта чол таллааннарына киртінерге чарир.
Сом Алтай аймаа устағ-пастааның пресс-службазыни
Автор :
Марина СЕРГЕЕВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
