ТААРЫҒ ПАСТАЛЧА
04.05.2023
Хабарлар
«Бейское» ООО-ның устағҷызы Ошот МАНУКЯН «Амазон» таарығ комплексті кӧзітче
Аал хонии. Хакасияда часхы хыра тоғыстары пасталыбысханнар. Тиксі 13300 гектар чир пораналылған, 3114 гектар тартылған паза 5717 гектарда минераллығ удобрениелер чайылған
Пии паза Орджоникидзе аймахтарындағы хоныхтар тоңастығларны паза горохты таарып пастабысханнар, оларның санында «Бейское» ООО, С.Ф.Трейзенің паза В.Ф.Баузернің, И.В.Вагнернің кресен-фермер хоныхтары.
Пии аймаандағы «Бейское» ООО тоңастығларны ӱренге ӧскірчеткен хоныхтарның пірсі полча. Пістің регионда андағ тӧрт хоных саналча, оларның ӱзі Пии аймаанда паза пірсі Алтай аймаанда орныхча.
«Бейское» ООО-ның устағҷызы Ошот Манукян пӱӱл хоных таарыға хайди тимнен салғаннаңар паза ӧӧн сидіксіністердеңер чоохтап пирген.
– Пӱӱл, ирткен чыл чіли, таарығ чирлерінің улии тӧрт муң гектар. Чир читіре ирібеен. 2010 чылда часхы соох полған. Піс андада сілкер айының 3-ҷі кӱнінде таарығны пастаабыс, че чир асхынах полғаннаңар, таарығны тузында тоос салғабыс. Че ол чыл техника даа уйан полған. Иргі сеялкаларнаң тоғынғабыс. Амды «Амазон» наа комплекстер паза пір «Кузбасс» комплекс пар. «Кузбасс» наа даа полбаза, че ам даа чахсы тоғынча, – чооғын пастаан Ошот Манукян.
Аал хонии предприятиезінде прай техника таарыға тимде. Оларны тоғынҷылар хысхыдох тыхтап пастабысханнар, хоза частьтар кӱскӱде алыл парғаннар.
Ошот Манукянның таниинаң, таарығның ӧӧні чирні тимнеп алары полча – пораналиры паза культивация иртірері. Таарығ комплекстері культиваторның тоғызын полған на сай толдыр полбинчалар.
– Чирні пуртах оттардаң культиватор чахсы арығлабысча. Таарығ комплексі пу тоғысха сыданминча.
Пістің прай техника читкіҷе, тоғынҷылар ла полған полза. Амды ікі механизатор паза ікі водитель киректелче.
Таарығ тоғыстарына пір ай читче. Сілкер айының 20 – 25-ҷі кӱніне піс тоңастығларны таарып салҷаң полғабыс. Че амғы часхы осхас хаҷан даа полбаан, – сағыстарынаң ӱлесче хоных пазы.
Пылтыр аал хонииндағыларның оой нимес чыл полған. Хуруғ часхы паза чайғы тоңастығларға, отха ӧзер оңдай пирбеен. «Бейское» ООО часхыда таараан тоңастығларны ӧскір полбаан. Суланы хандых айында ла таарып салған сылтаанда ол ӧскен.
Пӱӱл «Бейское» ООО 1800 гектарда пуғдай таарып саларға пӧгінче, суланы – 1200 гектарда, рапсты – 500 – 700 гектарда. Ошот Манукянның чооғынаң, пӱӱнгі кӱнге тоңастығларға паза рапсха кирексініс чоғыл. Оларның паазы тың тӱс парған. 1 килограмм пуғдай 10 салковайға садылча, мал азиина пуғдайның паазы – 8 салковайға. Пылтыр пуғдай 13 салковайға турған. Рапстың паазы тың тӱс парған. Пылтыр кӱскӱзін пір килограмм 50 салковайға турған полза, амды – 22 салковай. Удобрение, ГСМ паза хоза частьтар паазы, тізең, ӧc парғаннар.
Аал хонии предприятиезі пылтыр чыып алған тоңастығларны паза рапсты сат полбаан. Мындағ кирек пастағызын на. Че ӱреннерге кирексініс пар. «Бейское» ООО-даң ӱреннерні Орджоникидзе, Алтай аймахтары паза Хызылчар крайының Минсуғ аймаандағылар садысчалар. Амды сула ӱреніне улуғ кирексініс, че предприятиенің ол асхынах.
Предприятие ӱреннерні чахсыландырарынҷа тоғысты апарча. Элитнай ӱреннерні садызып, оларны ӱренге таарыпча. Пӱӱл 28 тонна андағ ӱрен ал салған. Ӱреннер чыл сай нааҷылалчалар. Пылтыр пуғдайның «Новосибирскай-41» сортын ӱренге ӧскірген, пӱӱл «Новосибирскай-31» сортты таарирлар. Ідӧк «Алтайскай-75» сортты, суланың «Ровесник» сортын ӧскірчелер. Хоных пазының таниинаң, пістің регионға ол иң килісче – хуруғ даа чылларда чахсы ӧсче. Аннаңар хаҷан даа кирексіністе полча.
– Ӱс кӧрімніг удобрение ал салғабыс. Олар хуруғны иртіп аларға полысчалар. Улуғ частығ улус пылтырғы осхас хуруғ чыл полғанын оңнабинча. 2021 чылнаң тиңнестірзе, пылтыр тоңастығларның чарымызын на чыып алғабыс. От кӧй парған. Мал азиин пилетеп полбаабыс, аннаңар мал санын кӱскӱзін хызырыбысхабыс, – теен Ошот Саркисович.
Піс чоохтасчатхан туста тимір хабыстырҷаң ус Виталий Горбачёв паза механизатор Станислав Борисов дисктіг порананың катоктарын алыстырғаннар.
– Поранаға хоза частьтар читкіҷе. Піс хысхы тооза тракторларны тыхтаабыс, хыра тоғыстарын ирте пастир ӱчӱн. Ам пораналарны ла тимнебізерге халды. Катоктарны алыстырыбызарбыс, – теен Виталий Горбачёв.
Станислав Борисов 15 чыл мының алнында Пиидегі профессиональнай училищеде трактористке ӱгреніп алған. Механизатор паза пӱдірігҷі полып тоғынған. Халғанҷы тӧрт чыл «Бейское» ООО-да істенче.
– Ам таарығ тоғыстары парчалар, ӱр дее полбин тоңастығларны хурт-хоостардаң арачылаҷаң имнер чайарға киректелер. Мал азиин пилетирге тус чит килер. Анаң тоңастығларны чыырбыс. Пу уғаа маң чох паза аар тоғыс полза даа, кӧңніме кірче. Аймах тоғыстарда істенгем, аал хониинзарох айландым, – сағыстарынаң ӱлескен Cтанислав Борисов.
Автор :
Оксана ЧЕЛТЫГМАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде