АЛЫНҶА ЭКОНОМИКА ОРНЫ ТӦСТЕЛЧЕ
20.01.2023
Хабарлар
Чыылығ. Хакасияда промышленность-сығарыс оңдайлығ алынҷа экономика орнын (ОЭЗ) тӧстирінҷе тоғыс пасталыбысты. Прай сурығларны республика правительствозында тӧстелген тоғысчы ӧме пӧгер
Тиксі хазнада пӱӱнгі кӱнде 49 ОЭЗ саналча. Оларның ӧӧн чардығы хазнабыстың кидеркі чардығында орныхча. Иң іскеркізі – Хызылчарда. Олох синде орнығар Хакасияда тӧстелер наа ОЭЗ: «Хакас технология ойымы».
Республика чуртағҷылары «Хакас технология ойымы» алынҷа экономика орны тӧстелчеткеннеңер пастағы хабарларны Іскеркі экономика форумынаң искеннер. Аның пастағҷызы РУСАЛ компания полча. Хакасияның ӱлгӱ органнары наа сағысха чӧпсінгеннер. ОЭЗ – промышленность-сығарыс предприятиелеріне тоғызын пастирға уғаа чахсы паза килістіре оңдай. Аның резиденттеріне устағ-пастағ, налог, чир паза инфраструктура сурығларынҷа ниик оңдайлар пирілче. РУСАЛ Хакасиядағы алюминий заводтары хыринда алюминий фольгазын паза лентазын сығарҷаң наа заводтар пӱдірердеңер сағыстарынаң ӱлескен. Анзы ОЭЗ тӧстирге чахсы чӧлег полар. Хакасия правительствозы, Саяногорск паза Пии аймаа устағ-пастаанаң чӧптескен соонаң, алынҷа экономика орнына чир кӧр салған.
«Хакас технология ойымы» ОЭЗ тӧстирінҷе тоғысчы ӧменің пастағы чыылиинда, ол пу неделяда ирткен, ӧӧн сурығлар ӱзӱрілген, пӧгіннер турғызылған паза резидент поларға сағынчатхан компаниялар постарынаңар чоохтааннар. Чыылығ Хакасия пазы Валентин Коноваловтың устаанынаң ирткен. Араласчылар санында республиканың Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев, экономика политиказынҷа, промышленностьча комитет кнезі Василий Шулбаев, республика пазының орынҷылары Юлия Исмагилова, Сергей Комаров, экономика тилізі министрі Виктор Богушевич, Саяногорск пазы Евгений Молодняков, Пии аймаа пазы Иннокентий Стряпков паза пасхазы полғаннар. Чыылығда ідӧк Татарстандағы «Алабуга» ОЭЗ кізізі араласхан.
– Хакасия правительствозы кӧместең промышленность инфраструктуразын тилітче паза республикада инвестиция оңдайларын чахсыландырарға кӱстенче. 2022 чылның улуғ хырлас айында, федеральнай ахча тартып, «Тазоба» индустрия паркының пӱдіриин пастабысхабыс. Ирткен чылда «Русский алюминий» компанияның пастаанаң ӧнетін экономика орнын тӧстирінҷе тоғыс пасталыбысхан. Опытнаң алызар пӧгіннең «Алабуга» ОЭЗ-наң хада-пірге тоғынардаңар чарадығ алылған. Татарстан Республика президенті Рустам Миннихановха пу проектті чуртасха кирерге хабазарға чаратхан ӱчӱн алынҷа алғыс сӧстерін читірчем. Амғы туста «Хакас технология ойымын» чуртасха кирҷең тоғысчы ӧме паза «чол картазы» тимде, – чарытхан Валентин Коновалов.
Республикада ОЭЗ тӧстирдеңер кӧрізінең ӱлескен Владимир Штыгашев. Аның таниинаң, пу уғаа чахсы паза улуғ сағыс. Алындағы чылларда Хакасияда ОЭЗ тӧстирдеңер пастағлар кӧп полған, че оларның пірдеезі чуртасха кирілбеен. Аннаңар Владимир Николаевич наа сағыстың пастағҷыларына киректі, читіре апарып, чуртасха маңнаныстығ кирерге алғаан.
– Піс тимнепчеткен алынҷа экономика орны улуғ нимес, аннаңар пӱдіріге кӧп ахча киректелбес. Тоғысчы ӧмее аның кирексінізін таныхтирға, чуртасха кирер чолны кӧр саларға, киректелчеткен законнарны тимнирге паза пӧзік квалификациялығ тоғынҷыларны азынада тимнирдеңер сағынарға киректелче, – таныхтаан республика парламентінің кнезі.
Владимир Штыгашев ідӧк Саяногорск городтың хырығларын алғыдарға киректелчеткеніне хайығ айландырған. Город уғаа хыстым орында турча: пір саринда Ким суғ ахча, пасха саринда – Сойан тағлары. Аннаңар аның чалбағы пірее орыннарда 500 метрге ле читче, узуны – 48 километрге! Паза пір сидіксініcті адаан ах сағал: республикада пастағы алюминий заводы пӱдірілгеннең сығара, 1985 чылдаң пасти, город ибіре арачылағ «хурын» тартардаңар сурығ турғызылған, че пӱӱнгі кӱнге теере ол чуртасха кирілбеен.
Пу чағында Хакасияның экономика тилізі министерствозы пістің правительство паза «Алабуга» хада-пірге тоғынардаңар чӧптезігні хол саларға тимнир. Аннаң пасха, «Хакас технология ойымы» ОЭЗ-ты хазнадағы ӧӧн экономика форумнарында кӧзідерге тимнирлер. Олох туста инженер инфраструктураларын тартчаң оңдайлар паалалар. Че иң улуғ пӧгін – ол Россия синінде ОЭЗ проектін арачылап алары. Пічіктерні тимниріне ле онҷа ай парыбысча осхас. Тиксі проектті чуртасха кирер ӱчӱн экономика тилізі министерствозы нандырар, че тоғыстарны толдырарына iдӧк кӧстегліг министерстволар тартылар, ол санда пӱдіріг паза ЖКХ, чол хонии паза транспорт, ӱгредіг паза пасха даа министерство-ведомстволар.
Резидент полҷаң компаниялар, чыылығда аралазып, постарының наа проекттерінеңер чоохтааннар. Кӧзідімге, РУСАЛ компания пӱӱнгі кӱнде алюминийні сығарарынаң пасха, ідӧк аннаң ниме-ноо тимнеҷең сығарыстар тӧстепче. Іди ол Хакасияда, ікінҷілес чох, алюминий фольгазының паза лентазының сығарызын алғыдар. Наа заводта чылда пу ниме-нооны хоза 55,2 муң тонна сығарары кӧрілче. РУСАЛ, пу сағыстарын чуртасха кирзе, 800 азыра тоғыс орнын тӧстир.
«РЭНЕРА» компания ідӧк наа проектін чуртасха кирерге киліcтіре орын тілепче. Оларның пірcі «Хакас технология ойымы» ОЭЗ поларға айабас. Пу пірігіс кӱс чыыпчатхан системалар сығарызынаң (батарея-аккамуляторлар, ол санда килкім техникаа) маңнаныстығ айғасча. Сығарыста тузаланылчатхан ӧӧн ниме санында алюминий, аннаңар оларға Хакасиядағы ОЭЗ килістіре поларҷых. Че компания позының заводтарында чарытхы кӱзінең тузаланминча, ол сығарчатхан ниме-ноо паазын пілдірте ӧскірібісче. Хакасияда аның орнына тузаланҷаң пасха кӱс чоғыл, кӧзідімге, газ. Аннаңар «РЭНЕРА» тоғысчы ӧме кізілеріне чарым чыл аразына завод пӱдірердеңер нандырығны пирерге молҷаан.
Чыылығны тоозып, Валентин Коновалов республиканың экономика тилізі министерствозы алнында чӧптезіглерні хол саларға тимнирге паза инфраструктура сурығларын пӧгерге чахаан.
Автор :
Наталья СЮПТЕРЕКОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
