СӦБІРЕНІҢ АЛТЫН ПАЙРАМЫ
23.12.2022
Хабарлар
Пайрам. Пӱӱл Толмачёвтар сӧбiрезi хоных хон салғаннаң 50 чыл ирт парғанын таныхтапча
Сӧбiре пазы Николай Николаевич 29 декабрьда 1941 чылда Алтай аймааның Горево аалында кӧп палалығ сӧбiреде тӧреен. Пастап ол Хойбалдағы 7 чыллығ школада, анаң национальнай школада ӱгренген. 1959 чылда Хызылчардағы музыка школазынзар кiрген, пiр чыл пазынаң Ағбанзар килiбiскен.
1961 чылда армияа хабылған, айланып, ӱгредиин узаратхан. Студент тузында «Кӱн чахайағының» хорында ырлаан, ансамбльнаң Москвада ирткен аймах марығларда паза фестивальларда нинҷе-нинҷе хати араласхан.
Николай Николаевичтiң аннаң андархы чуртазы Аршаннар аалынаң пик палғалыс парған. 1972 чылдаң анда чуртап, iстен сыххан. Iстеніс чолын ол аалның иргi клубының устағҷызы полып пастаан. Хубачардағы музыка школазының пӧлии азылғанда, анда музыка уроктарын апарған. 1980 чылда Аршаннарда школа-комплекс тӧстелген, олған музыка школазы пос алынҷа пол парған, Николай Толмачёв аның директорына турғызылған. 1990 чылда ол наа Культура туразының устағҷызы полыбысхан, мында ол 2002 чылға читiре тоғынған.
Николай Николаевичтiң прай iстенiс чолы хакас cарынны тилiдерiне чарыдылған. 1970 – 1980 чылларда Хакас радиозында паза телевидениезiнде ол пасхан, позыох толдырған сарыннары тӧремiл истiлҷеңнер. Хакасияда аны ырҷы чiли чахсы таныпчалар.
Пастап музыка школазының, анаң Культура туразының устағҷызы полып, Николай Толмачёв Аршаннарда хоос чайаачыларның тоғызын тӧстеен паза аны пӧзiк синге кӧдiрген.
1994 чылда матлама тоғызы ӱчӱн ол «СССР культуразының отличнигi» танығнаң таныхтатхан. Олох чылда хакас культуразын тилiдерiне улуғ хозым иткен ӱчӱн ағаа «Хакасия культуразының саблығ тоғынҷызы» ат пирiлген.
Николай Николаевич Клара Митрофановнанаң 1972 чылда Ағбанда хоных хон салған. Аның алнында ӱс чыл ынағласханнар, Николай Николаевич армияда полғанда, удур-тӧдiр пiчiк пазысчаңнар. Июльда Николай Толмачёв музыка училищезiн тоосхан, оларға, чиит специалисттерге чiли, чурт пирiлген.
1972 чылда Клара Митрофановна школада тоғынып пастаан (андада ол Покояковтағы ортымах школа тiп адалған). Школа тоғынҷылары чиит специалисттi чахсы удурлааннар. Ол туста ӱгретчiлер совхозха полысчаңнар: чарыдығлығ тоғыс апарҷаңнар, чабаннар турлағларынзар лекция хығырарға чӧрҷеңнер, чайғызын от тоғынарында iстенҷеңнер, сыбырғалар паза малға салғанах тимнеҷеңнер, кӱскӱзiн ас чыырында араласчаңнар, олғаннарнаң хада яблах, турнепс хасчаңнар.
Клара Митрофановна чуртас тооза пiр орында iстен салған. Ол палаларны ӧскiрерiне улуғ хозым ит салған ӱчӱн алғыстастығ паза Аарластығ пiчiктернең кӧп хати таныхтатхан. Хада тоғынғаннарынаңар – Аршаннардағы школаның саблығ ӱгретчiлерi У.Е.Аршанова, Г.Н.Таушева, А.В.Копчарпова паза пасхазынаңар даа – ол хаҷан даа чылығ ӱндесче.
Клара Митрофановна – уғаа паарсах кiзi, аның чуртында хайдағ даа туста истiг, чылығ поладыр, аалҷыларны хаҷан даа чахсы удурлидыр.
Толмачёвтар сӧбiрезi iкi пала ӧскiр салған. Оолғы Арлекин Толмачёв – Хакасияның саблығ артизi, А.М.Топановтың адынаң Хакас драма театрының артизi. Ол Хызылчардағы искусстволар институдын тоосхан. Хызы Лилия Москвадағы Н.И.Пироговтың адынаң имнег институдын тоосхан, педиатрия факультедiнде ӱгренген. Амғы туста сӧбiрезiнең Турцияда Стамбул городта чуртапча, андох iстенче.
Амғы туста Николай Николаевич паза Клара Митрофановна тынағдалар. Садтары, ӱӱҷiктерi пар, оградаларына толдыра порчолар алҷазадыр. Iдӧк олар хойлар, таңахтар тутчалар. Ынағ ирепчiнi иргi тирек чилегелерiнең тура алтынзар ӧс парған сылтаанда иблерiнде тыхтағ тоғыстарын пастап полбинчатханы ла хомзындырча.
50 чыл хада чуртап салған Толмачёв ирепчі чииттерге хайди даа пӧзiк ӱгредiг аларға сiренерге, чир алып, анда тура пӱдiрерге, ӱӱҷiк тамаан ӧскiрерге кирек тiпче. «Улуғларны улуғлап, палаларын турыстығ ӧскiрзiннер. Чуртасха хынып, чоннаң тiл алызып, хынған кирекнең айғассыннар. Пiлiстерiн алғыдып, амғы тустың наа чидiглерiнеңер хығыр турзыннар», – хосча Николай Николаевич.
Аарлығ Клара Митрофановна паза Николай Николаевич, сiрерге чылығ алғыстас сӧстерiн читiрчебiс, пик хазыхтығ, часкалығ полыңар, сӧбiреңер ынағ ползын паза узах час чазаңар. Пiстi ӧрiндiр ле турыңар!
Автор :
Аршаннар аал чӧбiнiң ветераннар чӧбi
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 1 | 2 |
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
