УЛУҒ ЧАСТЫҒЛАРҒА ХАБАСЧАҢ ЗАКОН ПРОЕКТТЕРІ
16.12.2022
Хабарлар
Ӧӧркі Чӧп. Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев президиум чыылиин иртірген
Пу чыылығның ӧӧн сурығлары социальнай полған. Республика правительствозы пенсияа сыххан улуғ частығ чуртағҷыларға хабасчатхан ікі закон проектін тимнеп кирген.
Пастағызы 55 часха читкен ипчілерге паза 60 частығ иреннерге аал-городтар істіндегі автобус-троллейбустарда чӧрер льготаларнаң палғалыстығ. Пӱӱнгі кӱнде кӧзіділген частығ чуртағҷыларға, хайзыларының республиканың законнарынҷа алай федеральнай законодательствоның пасха нормаларынҷа мындағ социальнай хабазығ аларына правозы чоғыл, льгота пирілче – билет паазының 50 процентін не тӧлирге. Пу кӧстеглерге ахча республика бюджедінең позыдылча.
Хакасияның істеніс паза социальнай арачыланыс министрі Татьяна Раменскаяның искіриинең, республикада ол льготанаң 19835 чуртағҷы тузаланча. 2022 чылда республика бюджедінең ол кӧстеглерге 9,9 миллион салковай позыдылтыр.
Республика правительствозы кирчеткен закон проекті хоостыра ол категориядағы чуртағҷыларға социальнай хабазығны ӧскірібізері кӧрілче – аал-городтар істіндегі автотранспортнаң (таксидең пасха) чӧреріне тӧлегнің 100%-ін айландырарға. Чарыда чоохтаза, улуғ частығларға автобус-троллейбустарда тикке чӧрерге оңдай пирілер.
Закон проекті алыл парза, ол кӧстеглерге хоза 14 миллион 300 муң салковай киректелер. Министрнің чооғынаң, республика бюджедінде ол ахча азынада кӧріл парған.
Президиумдағылар тоғыр полбааннар, улам бюджетте ол ахча салыл парғанда.
Ікінҷі закон проекті чазы хоостыра пенсияа сых парған чуртағҷыларға льготалар (коммунальнай полызығлар, телефон ӱчӱн, тіс турғыстырарынҷа тӧлеглерҷе) пирерінең палғалыстығ полған. Республика законынзар кирілчеткен алызығлар ол социальнай хабазығны ал полар улуғ частығларның санын алғыдыбызар тіп чарытхан Татьяна Раменская.
Кӧзіділген социальнай хабазығны аларына кирексіністернің пірсі – читкіҷе істеніс стажы. Иреннернің – 40 чылдаң ас нимес, ипчілернің – 35 чылдаң. Олох туста олар 20 чылдаң ас нимес Хакасияда тоғын салған поларға киректер. Ікінҷі ӧӧн кирексініс – кізінің пенсиязы республикада турғызылған чуртап парыбысчаң иң асхынах ахча синін 1,5 хати аспасха кирек.
Закон проектінде чоох ол ікінҷі кирексіністеңер парча. Хакасия правительствозы, республика законынзар алызығлар киріп, 2023 чылның январьынаң сығара чуртап парыбысчаң иң асхынах ахча синінең палғалыстығ кирексіністі алыстырыбызарға чӧп кирче: «1,5 хати» орнына «2 хати» турғыс саларға. Аның сылтаанда пу социальнай хабазығны ал полар пенсионерлернің саны алғыдыл парар тіп кӧрілче.
– Піcтің республикада 2022 чылда чуртап парыбысчаң иң асхынах ахча сині (пенсионерлерге) 12 муң 210 салковай полған полза, 1,5 хати сині – 18 муң 315 салковай, – чарытхан Хакасияның істеніс паза социальнай арачыланыс министрі. – Парыстары ол синнең ас полған полза, кізі андада ла пу льготаларнаң тузаланҷаң. 2023 чылға чуртап парыбысчаң иң асхынах ахча сині (пенсионерлерге) 12 муң 610 салковай полар тіп кӧрілче, 2 хати сині – 25 муң 220 салковай. Льготаларнаң тузалан полҷаңнарның саны ікі хати азыра ӧс парар тіп сахталча, 5600 кізее теере. Пӱӱнгі кӱнде ол льготаларнаң 2658 кізі тузаланча.
Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев пу закон проектіне хоза 13 миллионҷа салковай киректелерін таныхтаан. Татьяна Раменская республика бюджедінде ол ахча кӧріл парған тіп нандырған, тиксі ол кӧстеглерге 20 миллион салковай салыл партыр.
Президиум пу закон проектіне ідӧк хабасхан. Улуғ частығларға хабасчатхан ікі закон проектін Ӧӧркі Чӧптің январьдағы сессиязының кӱн суриинзар кир саларға чарадығ алылған.
Паза пір хайығлығ закон проекті службазын апарчадып чуртазын чідір салған чааҷыларның, ӧрт ӱзірҷеңнернің, пасха толдырығлығ ӱлгӱ хазна службалары тоғынҷыларының сӧбіре кізілеріне хоза хабазығ пирҷең оңдайлардаңар полған.
Конституционнай законодательствоҷа, хазна пӱдіриинҷе, законностьча паза правопорядокча комитеттің кнезі Светлана Могилина пу закон пістің республикада 2011 чылдаң сығара тоғынчатханын таныхтаан.
– 2011 чылда ол социальнай хабазығ сині 1500 салковай турғызылған, 11 чыл аразына аның сині алыспаан даа, – искірген ол. – Ағаа индексация ла иділ турған, амды ол 1696 салковайға тиңнелче.
Закон проектінҷе ай сай тӧлелчеткен хабазығ синін 3500 салковайға теере ӧскірібізері кӧрілче. Таныхтирға кирек, ол ахча чуртазын чідіргеннің ипчізіне (иріне) паза чазы читкелек палаларына тӧлелче. Президиумдағылар пӱӱнгі кӱнде, ӧнетін чаа операциязы парчатхан туста, мындағ хабазығ улам киректелчеткенін таныхтааннар. Закон проектіне хабазығ пиріп, аны ідӧк январьдағы сессияның ӱзӱриине сығарарға чарат салғаннар.
Автор :
Альберт ТОЛМАШОВ
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
