2022 ЧЫЛНЫҢ САЛТАРЛАРЫ ЧӦПСІНДІРЧЕ
16.12.2022
Хабарлар
Чыылығ. Хакасия пазы Валентин Коновалов Россия президентінің Сибирьдегі федеральнай округтағы полномочиеліг кізізі Анатолий Серышевтің устаандағы чӧптің чыылиинда аралас килді
Улуғ хырлас айының 14-ҷі кӱнінде Новосибирск городта Сибирьдегі федеральнай округтың регион устағҷылары чыылысханнар. Кӱн суриина 2022 чылның Сибирь регионнарының халых-политика паза чуртас-экономика тилізі сығарылған. Ағаа хоза, округтағы субъекттернің чоннар аразындағы палғалыстарын тилітчең сурығларға теелгеннер.
Хакасия пазы Валентин Коноваловтың соцсетьтердегі страницазындағы чыылығдаңар искіриинең, чыылығда нацпроекттернің, хазна пазы чахығлары паза чарадығлары чуртасха кирілгенінің, экономиканың ӧзізіне, чонға тоғыс поларына паза социальнай хабазығ читіреріне кӧcтелген региондағы чарадығлар чуртасха кирілгенінің салтарлары иділген. Ідӧк сӧп-сап реформазының, ибіркі чирлерні иптирінің, мобилизация тоғызын иртірерінің сидіксініcтері паза пасха сурығлар ӱзӱрілген.
– Хазнаа оой нимес 2022 чылда Хакасияда кӱрген – ӱртӱн айларының салтарларынҷа ниме-ноо сығарызында ӧзіс, пӱдіріг сині (ол Сибирьдегі паза Россиядағы ортымах кӧзiдiглердең пӧзік), килкім паза ортын предприятиелернің парызы ӧсчеткені таныхталча. Тоғыс чохтар саны пілдірте хызырыл парған, – тіп таныхтапча Валентин Олегович. – Ол Хакасия правительствозының экономика тилізіне кӧcтелген кризистең тоғыр политиказының салтары. Пӱӱл піс ниме-ноо тимнеп сығарчатхан хай пірее промышленность кӧстеглеріне республика бюджедінең хоза хабасхабыс, аал хониина хабазығны ӧскіргебіс. Оларның ниме-ноозы хатығластар тузында уламох кирексініcнең тузаланча.
Анатолий Серышевтің таниинаң, 2022 чыл тиксі тилекейге улуғ алызығлар ағылған, піcтің хазнабыс алнында, ікі чыл тымонаң кӱрескен соонаң, геополитика хығыртығлары турыбысхан.
– Чӧптіг тоғыс сылтаанда ниме-ноо чидіспинчеткені полдыртылбаан, предприятиелер тоғыстарын тохтатпааннар, чуртағҷыларның, тізең, парыстары хызырылбаан. Ӧӧн политика пӧгіні толдырылған – чуртас-политика тӱзімі тӧстелген паза регионнарда устағ тоғызы иптелген, – теен Россия президентінің СФО-дағы полномочиеліг кізізі.
Тиксі хазнадағы чіли, Сибирьде экономика тӱзімін кӧзіткен, ол регионнар бюджеттеріне чахсы теелген. Іди сигіc субъектте ол профициттіг толдырылар. Кӱрген – кічіг хырлас айларына оларның пос парыстары 17%-ке ӧс парған. «Ол кӧбізі регионға 2023 чылға чахсы ахчалығ чӧлег полар», – теен Анатолий Серышев.
Чыылығда мыннаң мындар тоғысты пуох синде узарадарға пӧгін турғызылған: тоғыс чохтар санын тӧреміл хайығда тударға, ағаа ӧзерге пирбеске; мобилизацияа тартылғаннарның сӧбірелерiнің сидіксіністерін тӧреміл хайығда тударға паза хабазарға; парызы пілдірте ӧскен регионнарға 2023 чылда ол ахчаны, чахсы сағынып, чуртас-экономика пӧгіннеріне тузаланарға паза даа пасхазы.
– Сибирьдегі федеральнай округтың регионнары иртчеткен чылда тамах чахсы чыып алғаннар – 19,1 миллион тонна. Регионнарның ӱлгӱ органнарының паза хыраҷыларның чӧптерін чыып, Сибирьнің тамах чырғалының хабазығ оңдайлары тимнелген, оларның чардығын Россияның аал хонии министерствозы чаратхан, килчеткен чылда, тізең, ол тоғысты узарадарбыс, – теен Анатолий Серышев.
Ӧӧн сурығлар санында – чонға хорғыс чох полары. 2022 чылда Сибирьде суғлар тазар тус амыр ирткен, че Хызылчар крайында, Кемеров, Иркутск, Омск паза Новосибирск областьтарында чон чуртапчатхан орыннарда кӧп ӧрт сығысхан. Іди 800 азыра тура кӧй парған, 17 кізінің чуртазы ӱзілген. Ӱреге кірген чуртағҷыларға тиксі хабазығ читірілген, ол санда наа чурт садызарына ахча. Анатолий Серышев сағыбаан саайлар сығызарына хорғыс парынаңар сизіндіріглернің тарадылчатханын чахсыландырарға кирексініc парына хайығ айландырған.
– Ӧӧні – регионнарның тиліс синін тӱзірбеске, – тиксі салтарлар идіп, таныхтаан президенттің полномочиеліг кізізі. – Наука пірігістерінең хада-пірге предприятиелерге импорт ниме-ноо орнына сығарар нимелерні сағын табарға паза чуртасха кирерге хабазарға, наа партнерларны тілирге полызарға. Алылчатхан чарадығларнаң, чапчаң хайынғанынаң, ӱлгӱ паза пос кирее чӧптіг тоғынчатханынаң кӧп ниме палғалыстығ.
Автор :
Наталья СЮПТЕРЕКОВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
