«Искусство хараазы-2022». Тиксi Россиядағы чӧрiмге iдӧк «Читiген» театр хозылған

Чарых иирнi театрның хоосчы-бутафоры Надежда Амзаракова асхан. Ол олғаннарға театрның ойыннарында тузаланылчатхан бутафорларны паза реквизиттернi кӧзiткен.

– «Ахол» ойында мындағ кӧрiндес тузаланылча, – столда чатчатхан кӧрiндеске тӧӧй ниме-ноозар пастыр килiп, чоохтапча Надежда Юрьевна. – Аның тудазы ағастаң идiлген, кӧрiндезi – оракал плёнкадаң. Нымахтарда  артисттер поролоннаң тимнелген маскалар кисчелер. Папье-маше техникаҷа тимнелген маскалар парох. Ол газеталардаң идiлче. Оох чаҷыннарны ПВА клейнең удур-тӧдiр чапсырарға кирек. Анаң, хурғап парған маскаа хустың хахаҷағын алай аңның тумзиин чапсырыбызып, аны килiстiре ӧңнең сырлабызарға кирек. Бутафорларның аразында истең тiгiлген палығастар парох. Пiр ойын тузында ӧӧн матыр палыхтапча. Палых хармахха хаап парарға кирек, аннаңар мин андар магниттер чапсыр салғам.

Олғаннар, аңыҷахтарның маскаларын кизiп алып, смартфоннарына сомға суурынчатханнар. Надежда Амзаракова оолах-хызыҷахтарны ӧңнiг чаҷыннаң маска идерге улуғ стол кистiнзер хығырған.

Анаң театрның фойезiнзер артисттер Олег Чугунеков паза Юрий Ткачёв сыхханнар. Олар олғаннарны хакас чонның ойыннарынаң таныстырғаннар.

Артисттер «Ағасха арғамҷы орааны» ойынны иртiрерге iкi команда тӧстебiскеннер. Оолахтар хызыҷахтардаң тоғыр ойнааннар. Узун нiске арғамҷының пастарына хысха ағастар палғалған. Арғамҷының ортызын таңмалабысханнар. Пiр ағасты оолахтар командазының араласчызы холға алып алған, iкiнҷiзін – хызыҷахтар командазының араласчызы. «Пiр, iкi, ӱс» сананыс соонаң олғаннарға ағасты арғамҷаа чапчаң орирға киректелген. Ортызындағы таңмаа пурнада чидiп алған пала чиңiсчее саналча. Пу ойында оолахтарның ӧмезi хызыҷахтарны 5:3 саннаң утып алған.

Соонаң Олег Чугунековнаң Юрий Ткачёв олғаннарға пасха ойын кӧзiткеннер. Фойеде iкi одырчых турғызыбысханнар. Олар удур-тӧдiр тӧртче метр оортах полғаннар. Ползар узун арғамҷы сал салғаннар. Пу ойында iкi палаа, одырчыхтар ибiре iкi хати чӱгӱрiп, кинетiн одырыбызып, полдағы арғамҷыны позынзар тартыбызарға киректелген. Арғамҷы пазын тартарға  маңнанмаан пала утыр салғанға саналча.

– Кем кӱснең сыназарға сағынча? – сурған Юрий Ткачёв. – Амох сiрерге «Ағас тартызары» ойынны кӧзiт пирербiс.

Пу ойында ӧӧнiнде оолахтар араласханнар. Ағбандағы 3 № школаның 3 класстағы ӱгренҷiзi Данил Чебодаев чӧрiмде иң ӧткiн оолах тiп кӧрiнчеткен. «Ағас тартызары» ойында позынаң час оолахты чиңiп, ол пасха ойыннарда аралазарға парыбысхан. Хай пiрее марығда утыр салғаны даа кӧрiнчеткен.

– Утып полчазың ма, палам? – оолахтың ууҷазы сурчатханы истiлген.

– Я, iкi марығда утып алғам, – нандырған пархазы.

Хакас ойыннары тузында «Читiген» театрның фойезiнде олғаннарның хатхы-кӱлкiзi матап чайылған.

Алынҷа пӧлiкте Хакасия искусствозының саблығ деятельi Олег Чебодаев театрның кiчiг аалҷыларына чатханнаңар, алыптығ нымахтарның тузазынаңар чоохтаан паза хакас кӧг тириинең сiлiг кӧглер толдырған.

Театрның сценазында Н.Семенникованың пьесазы хоостыра артисттер «Родник» нымахты кӧзiткеннер. Пу ойында аңыҷахтар чир-чайаанны хайраллирға кирек тiп палаларны ӱгреткеннер. Олғаннар аны хынып кӧргеннер.  

Таныхтирға кирек, «Читiген» театр «Искусство хараазы» чӧрiмде ӱзiнҷi чылы араласча. Пӱӱл пеер Ағбан городтың 2 № школазының, Алтай аймаандағы Ызых паза Новомихайловка аалларның 7-8 класстағы ӱгренҷiлерi килгеннер.