Брифинг. Пу кӱннерде республика правительствозы туразында наа радиология корпузы сурии хоостыра брифинг ирткен 

Хай пiрее СМИ-ларда паза социальнай сетьтерде Ағбанда пӱдiрiл парған наа радиология корпузы чуртағҷыларға улуғ радиация сылтаанда хорғыс ағылча паза пу пӱдiрiгде сайбағлар пар тiп искiрiглер тарап сыххан. Радиология корпузынаңар чарыда чоохтап пирер ӱчӱн, Хакасия правительствозының туразында ӧнетiн брифинг иртiрiлген. Анда араласханнар Хакасияның пӱдiрiг паза чурт-коммунальнай хонии министрi Валерий Келин, хазых хайраллаҷаң министрнiң орынҷызы Александр Стреленко паза республиканың тиксi пӱдiрiг управлениезiнiң устағҷызы Александр Ткаченко.

Чоохтирға кирек, республиканың онкология ағырығлары диспансерiнiң радиология корпузы «Хазых хайраллиры» нацпроектче пӱдiрiлген. Аны 2019 чылда августта пӱдiрiп пастааннар, 2021 чылда декабрьда читiре пӱдiрiл парған. Тузаланысха пирiл парған соонаң наа радиология корпузы пӱӱл августта пайрамни азылған. Пӱдiрiге тиксi 1 млрд азыра салковай хорадылған, ол санда оборудование садызарына – 650-ҷе млн салковай.

Ӱр ниместе iстезiг комитедi проект-сананыстар пiчiктерiнiң хазна экспертизазы иртiрiлгенiнең тоғыр уголовнай кирек асхан. Пу пiчiктер ӧӧн хазна экспертизазын ирт полбиндыр. Андағ экспертизаны, федеральнай ведомствода иртiрбин, регион синiнде ле тобыртырлар. Сыныхтағ иртiрiбiскеннеңер пiчiк «Хакасияның хазна экспертизазы» учреждениедең пирiлтiр. Наа пӱдiрiг радиация саринаң хорғыс ағылча тiп санапчалар, аннаңар анзы пациенттернiң паза аның хыринда  чуртапчатхан чонның даа хазиина ӱрег ағылар.

Брифингте Валерий Келин чооғында таныхтаан:

– 2021 чылда декабрьда радиология корпузын тузаланысха кирерге чарадығ пирiлген. Пӱӱл февральда ол кадастр санына турғызылған. Аның соонаң, тiзең, лицензия пирiлген. Наа объект санында – наа тура паза пӧзiк технологиялығ сигiс имнег оборудованиезi. Ол оборудованиенiң читiзiне лицензия пирiл парған, олар тузаланылчалар. Халғанҷызына (ол «линейнай ускоритель» адалча) лицензия пирiлгелек. Радиологияда андағ iкi «линейнай ускоритель», ол оборудование полызиинаң лучевой терапия иртiрiлерге кирек. Iкiнҷiзiнде ам радиация синi 1,5 хати пӧзiк полтыр. Синiнҷе 97 МГц поларға кирек, cынында – 134. Анзы улуғ нимес син полча. Иcкiрiглерде 300 паза 600 саннар тiп тайма чоох тарапча. Амды радиология корпузындағы тоғыстарның читпес сарин тӱзедерiнҷе тоғыстар апарылча. Анда тура істін пӧлчеткен конструкциялар барит минералнаң чағыл парар алай ба хорғамҷыл панельлернең чабылар. Аның cоонаң сигiзiнҷi оборудование тузаланысха кирілер, хайди пic cанан кӧрчебіс, анзы пу чылның халғанҷызынзар полар.

Министр Валерий Келин, экспертиза сурии хоостыра кӧрізін читіріп, чооғын узаратхан:

– Анда андағ улуғ чочыныс чоғыл, хайзынаңар хай пірее телеграм-каналларда искірчелер. Наа объект хорғыс ағылбинчатхан пӱдіріг полча. Аннаңар региондағы экспертизаның мындағ хазна сыныхтаан иртірҷең правозы пар полған. Че ол анзын хайди паза хайдағ оңдайнаң иртіргенін істезiг кӧзідер. Пӱӱнгі кӱнде, тізең, улуғ ахча тартып алған сылтаанда пістің мындағ пӱдіріг пар паза наа объект тоғындырылча.

Александр Стреленконың чооғынаң, радиология корпузындағы оборудование рентген аппараттары осхас, че оларда ионнығ радиация сині пар. Ол ядернай объект полча паза чуртағҷыларға хорғыс ағылча тiп санирға чарабинча. Мындағ радиология корпустарының пӱдіриинде стандарттарҷа оборудованиенің iкi кӧрімі тузаланылча. Пірсі азых радиациялығ полча, ікінҷізінде ионнығ радиация сині пар. Пістің наа корпуста оборудованиенің ікінҷі кӧрімі тузаланылча. Анда азых радиациялығ оборудование чоғыл, аннаңар пу проектке хоза экспертиза (ядернай хорғыс ағылчатханнаңар) иртірілбеен, ол уғаа улуғ хорғыс ағылчатхан объектке саналбинча нооза. Ионнығ оборудование санына рентген сустығ оборудованиенің прай кӧрімнері кірче: МРТ, СКТ, рентген, маммограф паза даа пасха аппараттар. Олар республиканың пасха даа имнег тураларында тузаланылчалар.

Наа оборудование радиология корпузы пӱдiрии пасталар алнында пiр чыл азынадох алылған, андада оларның паалары ӧскірілгелек полған. Пӱӱнгі кӱнде андағ имнег аппараттары ікі хати аарлыға   садылчаттыр. Ағаа хоза, оларны садызып аларға сидік. Пӱдірігҷілернің чооғынаң, наа корпус оой пӱдiрiлген, тузында тузаланысха пирiл парған, ол уғаа кӱстiг имнег оборудованиезiнең тирiндiрiлген. Мындағ пӱдiрiге поғдархапчабыс тiп таныхтапчалар.

Ам пӱдiрiгде сығыс килген читпес сарин тӱзедер ӱчӱн, 30-40 квадрат метр стененi иптирге килiзер. Ол тоғыстарға республика бюджедiнең хоза 5 – 10 млн салковай хорадылар.

Хакасияа, тiзең, радиология корпузы уғаа тузалығ пӱдiрiг полча. Амғы туста регионда рак ағырығларынаң ирееленчеткен 10 муң азыра чуртағҷы саналча. Кӧбiзiне, лучевой терапияны иртер ӱчӱн паза онкологияҷа кӱстiг имнег полызиин алар ӱчӱн, пасха регионнарзар чӧрерге килiсчең. Че амды радиология корпузы азыларынаң лучевой терапия полызиинаң орындох имненерлер.