ХАКАСИЯ - ПАЙ ЧИР
25.03.2022
Хабарлар

2022 чыл - Хакасияда Археология чылы. Ол пайрамни 22 мартта Н.Г.Доможаковтың адынаң национальнай библиотекада азылған
300 чыл мының алнында амғы тустағы Хакасияның чирінде ученай-энциклопедист Даниил Готлиб Мессершмидт пастағы археология тоғыстарын иртірген. Іди, пістің чирібістің не нимес, тиксі хазна археологиязының тархыны пасталған. Ана пу тустаң сығара кӱрген-обааларға пай Хакас чирінзер Россияның аймах пулуңнарынаң паза хырығ озаринаң археологтар киліп пастааннар. Чоохтирға кирек, істезігӌілер амға теере мында чапсых орыннар таапчалар. Пістің ученайлар Москвадағы, Санкт-Петербургтағы, Новосибирсктегі паза пасха даа городтардағы археология институттары специалисттерінең хада чыл сай экспедициялар иртірчелер.
Ученайларның искіриинең, пӱӱнгі кӱнде хакас чирінде археология хумартхыларының саны 30 муңны ас парча. Ол кӱргеннер, писаницалар, чаа тастар, сівеелер Хакас Республика культуразының пурунғы ис-пайы полчалар, хазна инспекциязының хайииндалар.
Мындағ пайрамның тузазын паалап, Хакасия пазы - Хакасия правительствозының кнезі Валентин Коновалов 2022 чылны республикада Археология чылы тіп чарлабысхан. Ол, пандемия кирексіністері толдырылып, чыл пасталғанда нимес, пу кӱннерде ле, 22 мартта, азылған.
- Культураның пурунғы ис-пайын хайраллиры - ол Хакасия правительствозының ӧӧн пӧгіннернің пірсі. Піс прайзы пілчебіс, чирібістің тархыны, культура объекттерін хайраллабаза, чіт парарға даа айабас. Аннаңар археологтарға ол тоғысты узаратчатхан паза наукаа, ӱгредіге улуғ хозым итчеткен ӱчӱн улуғ алғыс читірчебіс, - чоох тутхан Хакасия пазы Валентин Коновалов.
Пуох пайрамда ол Хакасия культуразының пурунғы ис-пайын хайраллир кирекке улуғ хозым итчеткен ученай-археологтарға Хакасия пазының - Хакасия правительствозы кнезінің алғыстас пічиин читірген. Мындағ сыйыхха турысханнар: Л.Р.Кызласовтың адынаң чир-суғ ӱгренӌең музейнің устағӌызы, тархын наукаларының кандидады Андрей Готлиб, Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедінің тархын кафедразының доценті, тархын наукаларының кандидады Валерий Зубков паза пуох пӧзік ӱгредіг учреждениезінің тархын кафедразының доценті, тархын, археология, этнография музейінің устағӌызы, тархын наукаларының кандидады Александр Поселянин.
Чыылысхан ученайларны республикада Археология чылы азылғанынаң ідӧк Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінің кнезі Владимир Штыгашев алғыстаан.

- Пурунғы ӧбекелерібістің чуртазын піліп алар ӱчӱн, піске ідӧк чоныбыстың пазылбин пӱткен чайаачызын тирең істезерге кирек тіп санапчам. Паза археология тіл істескенінең пик палғалыстығ ползын. Андада піс кем полчатханыбысты чахсы пілербіс, - теен парламент устағӌызы.
Таныхтирға кирек, мындағ пайрамға Россияның ӱс улуғ городындағы археология институдының наука тоғынӌылары кил парғаннар. РАН-ның Москвадағы археология институдының пӧлік устағӌызы Алексей Ковалев, РАН-ның Санкт-Петербургтағы материальнай культура тархыны институдының устағӌызы Сергей Васильев паза РАН-ның Сибирьдегі пӧлиинің археология паза этнография институдының пастых орынӌызы Константин Павленок Хакасия пазына, правительствозына танығлығ чарадығ алыбысхан ӱчӱн ідӧк улуғ алғыстарын читіргеннер. РАН-ның Москвадағы археология институдының наука тоғынӌызы, тархын наукаларының докторы Игорь Кызласов, тізең, республика устағ-пастаан онлайн алғыстаан. Хайди теен саблығ чир-суғӌыбыс, мындағ чарадығ 300 чыл пір дее чирде алылбаан. «Аннаңар археологтарға хайығ салчатханы тың ӧріністіг. Мыннаң мындар ӱлгӱдең хабазығ пирілері узарадылар тіп ізеніс пар», - теен Игорь Леонидович.
Пайрам Марина Канадакованаң Юрий Курочканың «Хакасия - археология чир-суу» фильмі кӧзідиинең тоозылған. Чайаачы устар анда Хакасиядағы археология тилізінеңер чоохтапчалар, кӧзітчелер.
Ученай-археологтарның искіриинең, пӱӱл Хакасияда пу чылға чарыдылған асхынах нимес мероприятие иртірілері кӧрілче.
Автор :
Александра КАРАМЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде