Хынған ӱгретчiлеріне чылығ сӧстер читірчелер
31.01.2024
Статья
Ӱгретчi паза ӱгредiг кӧстегҷiзi чылына удур ирткен чылда «Хакас чирi» газетаның редакциязы олғаннарның аразында «Минің ӱгретчім паза минің ӱгредіг кӧстегҷім» марығ иртiрген. Наа чыл алнында аның чиңiсчiлерiне сыйыхтар читiрiлген.
Марығ 1 ноябрьдаң 31 декабрьға теере ирткен. Пу тус аразына редакциязар ӱгренҷiлернiң асхынах нимес тоғызы кiрген. Ӧӧнiнде Асхыс аймаандағы ӱгредiг организациялары марығда ӧткін араласханнар – Калининдегi, Ис пилтiрiндегi школалардаң, Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас национальнай гимназиядаң паза даа пасхазы. Iдӧк уғаа ӧрiнiстiг полған Пии аймаандағы Бондаревтегi олғаннарның тоғыстарын аларға. Прай марығ араласчылары ӱгретчiлерiнеңер, класс устағҷыларынаңар, тренерлерiнеңер чылығ сӧстер пасханнар паза алғыстарын читiргеннер.
Пастағы орынны Пии аймаандағы Бондаревтегi ортымах школаның ӱгренҷiзi Анастасия Чебодаева алған. Ол 8-ҷi класста ӱгренче. Чиңiсчi чоохтапча:
– Мин тоғызымда хынған ӱгретчiм Ирина Петровнадаңар пасхам. Ол минi пизiнҷi класстаң ала ӱгретче. Уғаа амыр хылыхтығ паза аның уроктары хынығ иртчелер. Аннаңар пiс биология предмедiне хынчабыс паза аны чидiкпин сахтапчабыс. Ол минiң паза пасхазының даа хынған ӱгретчiзi полча, мағаа аннаңар пазарға ниик полған.
Анастасия ӱгретчiзiнеңер пасча: «Минiң хынған ӱгретчiм – Ирина Петровна Богданова. Ол уроктарны ла хынығ паза тузалығ иртiрчеткен биология ӱгретчiзi нимес, iдӧк школадағы iҷебiс. Ол пiстiң ӱчӱн нандырығлығ кiзi, хайзы тӧріткен iҷебiс чiли пiстiң ӱчӱн сағыссырапча. Чахсы оңдайнаң тудынчатсабыс, пiстiң ӱчӱн ӧрiнче, пiстi махтапча, че саба арах хылынчатсабыс, орта чолзар кӧстепче. Сидiксiнiстер тоғасчатса, полысча. Ирина Петровна полған на ӱгренҷее читкiҷе хайығ салча, килiстiре сӧстер таапча. Класста аймах-пасха мероприятиелер иртiрче, олар классты ынағ итчелер. Пiстiң класс школадағы ла нимес, iдӧк аалның мероприятиелерiнде ӧткiн араласча.
Ирина Петровна хаҷан даа чалахай кӱлiнiстiг. Аны кӧре, пу даа кiзiнiң андағ полары килче. Минiң cағызымда, ол чахсы специалист, профессионал. Школада «Эколята» кружок апарча. Андар пасха-пасха класстар ӱгренҷiлерi хынып чӧрчелер. Илееде чыллар Ирина Петровнаның олғаннары аның предмедiнҷе экзамен тударға хынчалар. Мин сағынчам, ол аның аптастығ хылии сылтаанда полар. Уғаа маңат, мындағ ӱгретчiлер парда. Оларны кӧре, андағох поларың килче. Олар пiске кӧзiдiмнер».
Анастасия Чебодаева
Марығда 2-ҷi орын Айана Торокова алған. Ол Калининдегi ортымах школада 10-ҷы класста ӱгренче. Айана Асхыстағы хоос школазын тоосхан, спортха хынча – ниик атлетиканаң, баскетболнаң айғасча. Школа тоозыбысса, ол имҷее ӱгренерге пӧгiнче. Позының тоғызын чиит хыс тренерiне чайаан.
«Ӱгретчiнiң тоғызы – ол хаҷан даа кирек паза аар тоғыс. Аның тоғызы, школадаң парыбысса, тоозылбинча. Ол хаҷан даа ӧзерге кирек, анаң ӱгренҷiлерге пик пiлiстер пирерге, полған на ӱгренҷее ӱгренерге кiрiп аларға, аннаң андар тоғынарға.
Сыннаң чоохтаза, пастағызынаңох сығара кӧрiнче, ӱгретчi позының тоғызына хынча алай чох. Ол хынып тоғынчатса, аны тохтабин истерiң килче, аннаң ниик. Ол хайдағ даа предметтiң ӱгретчiзi ползын.
Андағ полча физкультура ӱгретчiзi паза пiстiң школадағы «Факел» спорт клубының устағҷызы Ирина Петровна Капсаргина. Ол позының чуртазын олғаннарға паза школаа пир салған. Мин аның уроктарына тың хынчам. Мында ойыннар, разминкалар паза физкультура нормативтерi иртiрiлче. Урокта ол пiске наа упражнениелер кӧзiтче паза полған на ӱгренҷінең алынҷа тоғынча.
Паза Ирина Петровна чахсы кiзi. Ол позының ӱгренҷiлерiнең хатығ сурча, оларнаң тiл оой алысча. Ӱгренҷiнiң пiрее ниме килiспинчетсе, ол аны тастабинча, позына киртiндiрiп, килiспинчеткен нименi иттiрiп алча.
Ирина Петровна – тың маң чох тустығ кiзi. Iди дее полза, ол пiске хаҷан даа тус таапча. Школадағы марығларны удаа иртiрче. Позыох сыйыхтарға пакетке толдыра конфеттер алча, грамоталар пасча.
Школада ол «Факел» спорт клубынаң устапча. Мин паза арғыстарым ол клубтың араласчылары полчабыс. Ирина Петровна ниик атлетиканаң паза баскетболнаң айғазарынаң устапча. Пiстiң клубтың араласчылары аймах-пасха марығларда араласчалар: ниик атлетика, баскетбол, волейбол паза футбол. Ирткен чылда пiстiң клуб пӧзiк синге читкен. Ол Россиядағы школалар аразында спорт марығлары пастыра сыйыхтығ орын алған. Ирина Петровнаның кабинедiн аймах кубоктар чазапчалар.
Пiс ӱгретчiбiстiң полысчылары поларға хынчабыс. Пiске физкультура ӱгретчiзiнең тың чахсы килiс парған – пiстiң андағ ӱгретчi. Ирина Петровна сым одырбас поларға ӱгрет салған, пiске спортсмен поларға чол ас салған. Ол чахсы кӧзiдiм, хайдағ поларға кирек сын ӱгретчi».
Мына мындағ чылығ сӧстер читiрче ӱгренҷi Айана Торокова позының ӱгретчiзiне паза кӧстегҷiзiне.
Айана Торокова
Ӱзiнҷi орында iкi олған пол парған. Ис пилтiріндегi школаның ӱгренҷiзi Анна Боргоякова паза Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас национальнай гимназияның ӱгренҷiзi Аяс Канзычаков.
Анна Боргоякова Сафроннар аалдаң. Ис пилтiріндегi школада 8-ҷi класста ӱгренче паза интернатта чуртапча. Тынағ кӱннерде ибзер парча. Ол iдӧк спортха хынча. Волейбол cекциязына чӧрче. Ол чахсы ӱгренче. Хызыҷах «Хакас чирi» газетаның редакциязы иртiрген марыға iдӧк хозылған.
«Минiң хынған ӱгретчiм полча Василий Прокопьевич Иптышев. Ол маңат ӱгретчi. Пiстiң школада физика паза математика уроктарын апарча. Паза ол уроктар соонаң пiстi «Робототехникаа» ӱгретче. Олғаннар аның уроктарына хынып чӧрчелер. Василий Прокопьевич пiстi ынағ поларға, улуғларны улуғлирға, кiчiглерге полызарға ӱгретче. Ол уғаа паарсах, пiске прайзыбысха хынча. Пасха класстағы олғаннарның iстi кӧйче, пiстiң андағ класс устағҷызы парына. Мин класс адынаң Василий Прокопьевичтi Наа чылнаң алғыстапчам. Хазых чӧрiңер, Василий Прокопьевич. Чуртаста чарас кiзi таап алыңар!»
Анна Боргоякова
Аяс iдӧк 8-ҷi класста ӱгренче. Ол тоғызында чиит ӱгретчi Римма Владимировна Ачитаевадаңар пасхан.
«Полған на кiзiнiң чуртазында учурапча андағ ӱгретчi, хайзы сағаа полызар, хыйға чоох чоохтап пирер. Андағ кiзiлер аразында пол парған пiстiң ӱгретчi. Мин чоохтап пирерге сағынчам Римма Владимировна Ачитаевадаңар. Ол минi пизiнҷi класстаң сығара ӱгретче.
Мин Николай Фёдорович Катановтың адынаң Хакас национальнай гимназияда ӱгренчем. Ол хакас тiлi паза литература уроктарын иртiрче. Римма Владимировна пiснең хада кӧп тоғыс апарча. Аның уроктары хынығ иртчелер паза анда кӧп наа ниме пiлiп аларға чарир. Минiң кӧңнiме кiрче аны тыңнирға, нандырарға паза наа пiлiп алған правилоларны тетрадьсар пазарға. Пiстiң ӧмеде он пис ӱгренҷi, мин сағынчам, олар iдӧк санапчалар. Римма Владимировнаа урок тузында хорыхпин сурығлар пирерге чарир. Аннаң хада хаҷан даа чоохтазып аларға чарир. Ӱгретчi ӱгренҷiнi пiлiп алча паза, полызығ кирек полза, полыс пирче, че ӱгренҷi позы кӱстенерге кирегӧк. Хакас тiлi паза литература уроктары пiстiң ӱгретчiнең хада хынығ паза аймах-пасха оңдайнаң иртчелер. Римма Владимировна пiстi iкi чыл аразына кӧп наа нимее ӱгрет салған. Мин уғаа ӧрiнчем, пiстi Римма Владимировна ӱгретчеткен ӱчӱн. Ағаа ӱгретчi паза класс устағҷызы поларға килiсче. Прай ӱгретчiлер полған на ӱгренҷее чахсы. Ӧӧнi – ӱгренҷi позы кӱстенерге кирек».
Аяс Канзычаков
Наа чыл алнында редакция тоғынҷылары чиңiс тутхан олғаннарнаң тоғасханнар, алғыстааннар паза сыйыхтар читiргеннер. Ол диплом, «90 чыл чоннаң хада» кинде, «Ноға-ноғаҷахтар» олғаннар журналы, «Хакас чирi» газетаа чарым чылға пазыныс паза конфеттiг хапчых. Марығда араласхан прай ӱгренҷiлерге алғызыбыс читiрчебiс, мыннаң мындар iдӧк палғалыс тударына iзенчебiс.
Пу туста, тiзең, iдӧк улуғларның аразында марығ иртче. Аарлығ хығырығҷылар, кӱрген айының 31-ҷі кӱніне теере хынған ӱгретчiлерiңнеңер паза кӧстегҷiлерiңнеңер чылығ сӧстер пас пирерге ундутпаңар.
Полған на кiзiнiң школада хынған ӱгретчiзi алай ба кӧстегҷiзі полған полар тiп сағынчам, хайзылары сiрерге чуртаста полыс пиргеннер, тузында орта чолға турғысханнар паза орта чӧптер пиргеннер. Алғыс сӧстерiн читiрерге хаҷан даа орай нимес.
Оксана Сунчугашева
Сомнар Дмитрий Сунчугашевти, Татьяна Кыштымовани
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде