Спорт. 19-20 ноябрьда Хакасияда cаналығ чӱгӱрерінҷе Россия кубогының I чардығы ирткен. Анда хазнаның иң кӱстіг спортсменнері араласханнар

Спорт кіні

Асхыс аймаандағы Тӧӧ пазы поселок – Россияның саналығ чарызының спорт кіннерінің пірcі. Октябрь айдох спортсменнер пеер чыылызып пастапчалар. Ол тусха хар чахсы чаап парча, тренировкалар иртірерге чарир. Ноябрьда, тізең, оол-хыстар Россия кубогының I паза II чардыхтарында кӱстерін сынапчалар. Алында анда ӧӧнінде чииттер араласчаңнар. Иң кӱстіг спортсменнер, тізең, Тилекей кубогында устарын кӧзітчеңнер. Пӱӱл дее хазнаның піріктірілген командазы илееде медаль утарҷых тіп ікінҷілес чоғыл. Че политика харығ пол парды. Амғы сезонны чӱгӱріктер Россия істінде иртірерлер.

Пастағы марығларны Хакасияа удурлирға ӱлӱс тӱсті. Итсе-де, 7-8 ноябрьда спортсменнер Ханты-Мансийскте «Югория. Пастағы хар» арға-мӧрійде аралазарға маңнантырлар. Классика оңдайлығ спринтте Наталья Непряева паза Сергей Ардашев чиңіс тутханнар. Ипчілер аразында 5 километрні конёк оңдайынаң прайзынаң табырах Мария Истомина чӱгӱрібіскен.  Иреннер 10 километрде кӱстерін сынааннар. Анда Денис Спицовха оң полған. Тӧӧ пазында марығлар хайди иртер ни? Чарысха «саналар ханы» Александр Большунов сығар нооза.

 Марығ оңдайлары

Россия кубогының I чардығы ікі кӱн ирткен. Ол марығ программазынаң «Югория. Пастағы хар» арға-мӧрійге тӧӧй полтыр. 19 ноябрьда ипчілер паза иреннер классика оңдайлығ спринтті чӱгӱргеннер. 20 ноябрьда спортсменнер саналығ чарыста устарын кӧзіткеннер. Ханты-Мансийскте ле чіли абахайларға 5 километрні тобырарға киректелген, иреннерге – 10 километрні. Республиканың СМИ-ларында істенчеткен хабарҷылар 19 ноябрьда полған марығны пос хараанаң кӧріп алғаннар.

Тӧӧ пазы ап-арығ харнаң, айас кӱннең паза кӧрігҷілер санынаң хайхатхан.  Кізілер хынчатхан спортсменнері ӱчӱн «ағырып», стадионға толдыра хысхырғаннар. Хысхырыстар киречілееннер: пӱӱнгі кӱнде саналығ чарыстың ӧӧн «чылтыстары» Александр Большунов, Наталья Непряева паза Вероника Степанова полчалар.

Марығдаңар чоохтаза, спортсменнерні арға-мӧрійге рейтинг хоостыра таллааннар. Анда артыхтарның артығына ла аралазарға чарадылған. Хакасияның физическай культура паза спорт министерствозы искіриинең, классика оңдайлығ спринтте 135 ирен паза 95 ипчі кӱзін сынаан. Абахайлар 1,6 километр чӱгӱргеннер, иреннер – 1,7 километр. Марығ оңдайларынҷа спортсменнер пастап квалификация иртчелер. Олардаң азах мееттің тӧртінҷі чардығына 30-ар кізі сыхча. Чарым финалда 12-лер спортсмен араласча, азах меетте – 6-лар кізі.

Таңнастығ спринт

Классика оңдайлығ cпринтте Савелий Коростелёв чиңіс тутхан. Чиит оол Пермь крайынаң. Ол спорт сӧбірезінде тӧреен. Савелийнің іҷезі Наталья Коростелёва паза тайызы  Николай Морилов саналығ чарыста 2010 чылдағы  Олимпиаданың хола призерлары полчалар. Пӱӱл февральда 18 частығ оол чииттер аразында ирткен тилекей чемпионадында, 10 километрні тобырып, алтын медаль холға кирген. Амғы чиңізіне Савелий прай чӱреенең ӧрінген. ікінҷі орынға Сергей Ардашев (Тюмень облазы) сыххан, ӱзінҷі орынға – Илья Порошкин (Коми).

Ипчілер аразында Наталья Непряева прайзын асхан. Кӱмӱс медаль Вероника Степановани, ӱзінҷі орында Алёна Баранова полған. Сизінгенде, ир кізілер хыринда абахайлар хай-хай чоохчыллар. Наталья Непряева чӱгӱрерге сидік полған теен. Спортсменнер ам на кӱс алынчалар. Вероника Степанова кӧрігҷілерге улуғ алғызын читірген. Ол чоохтаан:

– Кізілер синің ӱчӱн «ағырчатсалар», уламох табырах чӱгӱрерге кӱстенчезiң. Кӧрігҷілер піске ӱлӱкӱн сыйлап пиргеннер.

Алиса Жамбалова

Саналығ чарыста кӱстіг cпортсменнер аразында хакастарны, шорларны, туваларны алай алтайларны таппассың. Харлығ чирде чуртап, саналығ табырах чӱгӱр полбинчаттырбыс. Сибирьнің ӧӧн чоннарының ӱчӱн Алиса Жамбалова ла турысча тиирге чарир. Алиса Саяновна Бурятиядаң, ол чоннар аразындағы класстығ спорт узы полча. 2020-2021 чылларның сезонында чиит ипчі тилекейнің 10 иң кӱстіг cпортсменнерiнің санына кірген. Аны Пекиндегі Олимп ойыннарында аралазар тіп сағынғаннар. Че коронавируснаң тың ағырған cылтаанда Алиса Жамбалова толдыра кӱзінең марығлас полбаан.

Пӱӱнгі кӱнде абахай спортсмен Бурятия Республика паза Тюмень облазы ӱчӱн турысча. Тренерлернің пірcі пабазы Саян Владимирович Жамбалов полтыр. Хайди ол таныхтаан, спринт тузында Алиса чарым финалға ирт полған, че азах меетке сығар кӱзі читпиндір. Мында хомзынҷаң ниме чоғыл. Сезон ам на пасталча. Ол пас мееттерге пай полар.

Кӧрігҷілер

Кӧрігҷілердеңер чоохтаза, Россия кубогына ас нимес кізі Ағбаннаң килтір. Ирина Баяндина – «Кодекс» право службазының тоғынҷызы. Ағбан город чуртағҷызының чооғынаң, олар Россия кубогына улуғ ӧменең килгеннер. Тиксі алза, 20 кізі. Чиит ипчі марыға даа нимес, Тӧӧ пазы тынаға истіг чир полчатханына чапсаан. Аның ӧӧрезі Светлана Чертыгашева орындағы школада пасталығ класстар ӱгретчізі полып істенче. Ол олимп чемпионнары Россия кубогында араласчатханы палаларны спортнаң айғазарына кӧстир тiп ізенче.

Кӧрігҷілер санында Туваның чуртағҷылары полғаннар. Волейболҷа тренер Денис Салчак Туран городта чуртапча. Ол нанҷылары Денис Кууларнаң паза Радион Байыр-оолнаң хада чолға 18 ноябрьда сығыбысхан. Асхыста хонғаннар. 19 ноябрьда иртен Тӧӧ пазынзар читкеннер. Марыға иреннер палаларын хада алып алтырлар. Денис Кимович таныхтаан:

– Палаларның на ӱчӱн килгебіс. Кізі, кӱстензе, чуртаста, спортта кӧп нимее чидіп алар оңдайлығ. Олимп чемпионнары чахсы кӧзідім полчалар. Алында піске Тӧӧ пазында поларға киліспеен. Сіліг орын полтыр.   

ӧӧн кӧстег – Олимпиада

Хабарҷыларны спортсменнердең тоғыр кирілген хатығластар сурии сағыссыратхан. Олимп чемпионнарын пос хараанаң кӧріп аларға чахсы. Че пӧзік устығ спортсменнерге тилекей марығларында аралазарға кирек. Спортта чуртас хысхаҷах. ӱс хати олимп чемпионы, Россияның саналығ чарысча федерациязының президенті Елена Вяльбе, сағыстарынаң ӱлезіп, теен:

– Посха айап, хомзынғанының тузазы чоғыл. Полған на спортсменнің ӧӧн марии Олимпиада полча. Ол тӧрт чыл пазынаң иртер. Піс ағаа тимненчебіс. Россияда чахсы спортсменнер илееде. Олимп чемпионнарынаң марығласчаң кізі пар. Чииттер халбасха кӱстенчелер. Анзын спринт тее кӧзітті.

Россияның саблығ тренері Юрий Бородавконың таниинаң, спортсменнернің ол-пу сағыстарға пастырарға тус чоғыл. Россия кубогынаң пасха, февральда «Чемпионнар тигейлері» марығ сағыпча. Ол оңдайынаң тилекей чемпионадына тӧӧй полар. Кізі чахсы чыылызар тіп ізеніс пар. Марттың ікінҷі чардығында чӱгӱріктер Россия чемпионадында кӱстерін сынирлар.

ідӧк пос кӧрізінең Наталья Непряева ӱлескен. Олимп чемпионы чоохтаан:

– Ирткен сезонда мағаа хатығ чуххан. Олимп ойыннарынаңар чоох парчатса, посха пір дее айабинчазың. Син хазна, команда ӱчӱн турысчазың. Анзы уғаа нандырығлығ. Пӱӱл кӧңні-cағызымны кӧмес тынандырып аларбын, аннаңар хатығластарға хомзынминчам. Узымны чідірбес ӱчӱн, прай даа марығларда аралазарға пӧгінчем.

Сабланыс аллеязы

Иирде Россия кубогының пайрамнығ чардығы ирткен. Кізілер «Кедр» гостиница хыринда азынада чыылысханнар. Мероприятие ікі чардыхтаң пӱткен. Пастап 2022 чылдағы Олимпиаданың чиңіcчілерін чеестееннер. Гостиница алнында улуғ нимес ачых пар. Ачыхта Спорт сабланызының аллеязы орныхча. Анда саналығ чарыста иң пӧзік чидіглерге читкен спортсменнернің cомнарын кӧріп аларға чарир. Пӱӱл аллеяда 8 сом хозыл парды. Алексей Червоткинні, Юлия Ступакты, Наталья Непряеваны, Вероника Степанованы, Александр Большуновты паза Денис Спицовты (Александр Устюгов Тӧӧ пазында иртчеткен марығларда араласпас. – Авт.) сомнары хыринда турыбызарға хығырғаннар. Чемпионнар постарын іди улуғлапчатханына матап ӧрінгеннер.

Анаң сыйыхтас пасталған. Финалға сыххан прай спортсменнерні таныхтааннар. Медальларны паза сыйыхтарны Хакасия пазының орынҷызы Михаил Побызаков, Россияның саналығ чарысча федерациязының президенті Елена Вяльбе паза Хакасияның спорт министрі Сергей Кочан читіргеннер.